Στην αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ προχώρησε την Τετάρτη ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ανοίγοντας το Κουτί της Πανδώρας στη Μέση Ανατολή και προκαλώντας την οργή των Παλαιστίνιων αλλά και ένα κύμα αγανάκτησης και κατακραυγής πολύ πέρα από τη Μέση Ανατολή.

Με αυτή του την απόφαση, που θα σημαδέψει ανεξίτηλα τη θητεία του, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ τερματίζει τις δεκαετίες αμερικανικής αμφισημίας και εφαρμόζει μια από τις πιο εμβληματικές υποσχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας του.

Αναλύσεις αναφέρουν ότι ο Τραμπ έτσι απομονώνεται στη διεθνή σκηνή ενώ παίρνει το ρίσκο να διαγράψει τις όποιες αχνές ελπίδες υπήρχαν για την επανέναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και να προκαλέσει αναβρασμό στην περιοχή.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής κατήγγειλε την «οικτρή» επιλογή που έκανε ο αμερικανός πρόεδρος και συμπλήρωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να διαδραματίζει τον ιστορικό ρόλο της, αυτόν του διαπραγματευτή στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Ισραηλινούς. Το ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς από την πλευρά του έκρινε ότι με αυτή την ανακοίνωση ανοίγουν «οι πύλες της κόλασης» για τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή.

Οι Παλαιστίνιοι θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 και κατόπιν προσάρτησε, να γίνει πρωτεύουσα του ανεξάρτητου κράτους που οραματίζονται. Το Ισραήλ χαρακτηρίζει όλη την Ιερουσαλήμ «αιώνια και αδιαίρετη» πρωτεύουσά του.

Η Ιορδανία, η Τουρκία, αλλά και η Γαλλία, η Βρετανία, η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασαν ανοικτά τη διαφωνία και τη λύπη τους για την απόφαση του Τραμπ.

«Είναι καιρός να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ», είπε ο αμερικανός πρόεδρος στο διάγγελμά του, κατά τη διάρκεια του οποίου έκανε επίσης λόγο για μια «νέα προσέγγιση» στο ακανθώδες ζήτημα.

Νετανιάχου: Ο Τραμπ πέρασε στην ιστορία της Ιερουσαλήμ

«Ο πρόεδρος Τραμπ πέρασε για πάντα στην ιστορία της πρωτεύουσάς μας. Το όνομά του θα βρίσκεται δίπλα σε άλλα ονόματα στην δοξασμένη ιστορία της πόλης μας», δήλωσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, μιλώντας σε εκδήλωση που είχε διοργανωθεί στο υπουργείο Εξωτερικών, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «πολλές» χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των ΗΠΑ, και σημειώνοντας ότι υπάρχουν ήδη επαφές προς αυτήν την κατεύθυνση.

Παράλληλα με τις θετικές δηλώσεις Νετανιάχου, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε στον απόηχο της απόφασης Τραμπ ότι θα αναπτύξει επιπρόσθετες δυνάμεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Εκπρόσωπος του στρατού δήλωσε ότι επιπλέον τάγματα θα αποσταλούν στην Δυτική Όχθη και ότι κι άλλες δυνάμεις θα είναι σε ετοιμότητα να επέμβουν αν χρειαστεί, καθώς υπάρχουν φόβοι για την πρόκληση βίαιων επεισοδίων μετά την ανακοίνωση του Τραμπ.

Ο στρατός δεν διευκρίνισε σχετικά με τον αριθμό των επιπρόσθετων στρατιωτών που θα αναπτυχθούν.

ΕΕ: Η Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα και των δύο

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκάθαρη και ενιαία θέση. Πιστεύουμε πως η μόνη ρεαλιστική λύση στη σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και στους Παλαιστίνιους βασίζεται σε δύο κράτη με την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα και των δύο», δήλωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι σε συνέντευξη Τύπου.

Όπως είπε την Παρασκευή θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Ιορδανίας, ενώ η ίδια και οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν το θέμα της Ιερουσαλήμ με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα.

Έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ

Κατόπιν αιτήματος οκτώ χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Αιγύπτου, της Γαλλίας και της Βρετανίας, προγραμματίστηκε μια έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το πρωί της Παρασκευής. Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, υπενθύμισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, δεν μπορεί να διευθετηθεί παρά μόνο μέσω μιας «απευθείας διαπραγμάτευσης» των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων.

Η Ιορδανία, κράτος-θεματοφύλακας των μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, κατήγγειλε μια «παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Η Τουρκία, όπως και η Σαουδική Αραβία, καταδίκασαν μια «ανεύθυνη» απόφαση. Το Ιράν, μαύρο πρόβατο για τον Τραμπ, προέβλεψε ότι η απόφαση του αμερικανού προέδρου θα προκαλέσει μια «νέα Ιντιφάντα», ενώ σε νέα Ιντιφάντα, κάλεσε την Πέμπτη, ο επικεφαλής της Χαμάς.

«Ανησυχία» του Πάπα και των Ευρωπαίων

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε «λυπηρή» την απόφαση του Τραμπ και απηύθυνε έκκληση να αποφευχθεί πάση θυσία η βία. «Δεν συμφωνούμε με την αμερικανική απόφαση», είπε η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, ταυτόσημη άποψη εξέφερε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, ενώ η ΕΕ εξέφρασε την «σοβαρή ανησυχία της».

«Δεν μπορώ να κρύψω τη βαθιά ανησυχία μου», είπε ο πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος δεν μπορεί παρά να δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πόλη όπου βρίσκονται οι ιερότεροι χώροι λατρείας των τριών μεγαλύτερων μονοθεϊστικών θρησκειών, ανάμεσά τους κι ο Ναός της Αναστάσεως.

Συνέχεια των αντιδράσεων

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε την Πέμπτη, ότι η απόφαση των ΗΠΑ παραβλέπει εντελώς μια απόφαση του 1980 του ΟΗΕ σχετικά με το καθεστώς της πόλης και προειδοποίησε ότι η απόφαση αυτή της Ουάσινγκτον θα ωθήσει την περιοχή σε «έναν κύκλο πυρός». «Τραμπ, τι κάνεις; Τι είδους προσέγγιση είναι αυτή; Οι πολιτικοί αξιωματούχοι θα πρέπει να εργάζονται για τη συμφιλίωση και όχι για το χάος», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος απευθυνόμενος στον Αμερικανό ομόλογό του.

Την ίδια στιγμή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ τους αναφέρουν: «Το υπουργείο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις επιπτώσεις της απόφασης αυτής για την σταθερότητα της περιοχής καθώς προκαλεί το αίσθημα του αραβικού και μουσουλμανικού πληθυσμού λόγω του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ στη συνείδηση των Αράβων και Μουσουλμάνων».

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η ανακοίνωση της ιρακινής κυβέρνησης: «Προειδοποιούμε κατά των σοβαρών επιπτώσεων αυτής της απόφασης για την σταθερότητα της περιοχής και του κόσμου. Η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να ανακαλέσει την απόφαση αυτή για να σταματήσει η σοβαρή κλιμάκωση, η οποία θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον εξτρεμισμό και να δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν την τρομοκρατία».

Το υπουργείο Εξωτερικών το Ιράκ κάλεσε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στη Βαγδάτη για να του επιδώσει μνημόνιο διαμαρτυρίας για την απόφαση του προέδρου Τραμπ. Παράλληλα ο κορυφαίος σιίτης ιερωμένος του Ιράκ, ο Μεγάλος Αγιατολάχ Άλι αλ-Σιστάνι, αναφέροντας σε δήλωση του: «Η απόφαση αυτή καταδικάζεται και καταγγέλλεται, τραυματίζει τα αισθήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων Αράβων και μουσουλμάνων», αναφέρεται σε δήλωση που εκδόθηκε από το γραφείο του Σιστάνι.

«Όμως δεν θα αλλάξει την πραγματικότητα ότι η Ιερουσαλήμ είναι μια κατεχόμενη γη που θα πρέπει να επιτρέψει στην κυριαρχία των παλαιστίνιων ιδιοκτητών της όσο χρόνο κι αν πάρει αυτό», δήλωσε καλώντας την «Ούμα», το ισλαμικό έθνος, «να συνδυάσει τις προσπάθειές του για τον σκοπό αυτό».

Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως η απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ κινδυνεύει να προκαλέσει επιδείνωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και κάλεσε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές σε αυτοσυγκράτηση. Η Ρωσία καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να απόσχουν από ενέργειες που κινδυνεύουν να προκαλέσουν «επικίνδυνες και ανεξέλεγκτες συνέπειες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο. αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ περιπλέκει την Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και διχάζει τη διεθνή κοινότητα, ανέφερε σε δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.