Διεθνείς αντιδράσεις έχει πυροδοτήσει η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Ντόναλντ Τραμπ. Με την απόφαση αυτή ο Αμερικανός πρόεδρος ανατρέπει την πολιτική που ακολουθούσαν οι προκάτοχοί του στο αξίωμα και αγνοεί τις προειδοποιήσεις των ηγετών των αραβικών χωρών που φοβούνται έκρηξη βίας στη Μέση Ανατολή.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν αμέσως μετά το διάγγελμα του Τραμπ ανακοίνωσε πως η μονομερής απόφαση του Αμερικανού ομολόγου του για την Ιερουσαλήμ είναι λυπηρή και υπογράμμισε ότι το Παρίσι δεν την στηρίζει.

Όπως επισήμανε ο Μακρόν, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ πρέπει να καθοριστεί από τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους μέσω διαπραγμάτευσης.

Ο Γάλλος πρόεδρος απηύθυνε έκκληση προς όλες τις πλευρές για ηρεμία κι αποφυγή της βίας ενώ την ίδια ώρα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας καταδίκασε την «ανεύθυνη» ενέργεια των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.

Οι ανακοινώσεις που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την Ιερουσαλήμ καταστρέφουν τη λύση των δύο Κρατών, επισήμανε η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης

Με αυτήν την εξ ορισμού ιστορική απόφαση, που θα αποτελέσει σταθμό της θητείας του, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ τήρησε μια από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει κατά την προεκλογική εκστρατεία του. Ταυτόχρονα όμως, κινδυνεύει να απομονωθεί σε διεθνές επίπεδο και παράλληλα να σβήσει και τις τελευταίες ελπίδες για την επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

«Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε επισήμως την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ» είπε, στην ομιλία που εκφώνησε στον Λευκό Οίκο. Επέμεινε όμως ότι πρόθεσή του είναι να αναγνωρίσει απλώς «μια πραγματικότητα».

Παράλληλα, ο Τραμπ παραδέχτηκε ότι τα συγκεκριμένα όρια της ισραηλινής κυριαρχίας στην Ιερουσαλήμ αποτελούν αντικείμενο των συνομιλιών για το τελικό καθεστώς.

«Οι ΗΠΑ παραμένουν αποφασισμένες να βοηθήσουν στη διευκόλυνση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αποδεκτής και από τις δύο πλευρές. Έχω την πρόθεση να κάνω ότι περνά από το χέρι μου για να βοηθήσω στη σφυρηλάτηση μιας τέτοιας συμφωνίας».

Υπερασπιζόμενος μια απόφαση που θα έπρεπε «να έχει ληφθεί από καιρό», ο Τραμπ επέκρινε επίσης με δριμύτητα τους προκατόχους του που «δεν έκαναν αυτό που είχαν πει», ίσως επειδή τους έλειπε το «θάρρος», όπως σχολίασε.

Η αναγνώριση της Ιερουαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ θεωρείται casus belli για τους Παλαιστίνιους που διεκδικούν την κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του δικού τους κράτους.

Ο Τραμπ σκοπεύει επίσης να μεταφέρει την πρεσβεία των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, όπως προβλέπει ένας αμερικανικός νόμος του 1995, ωστόσο για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία εκτιμάται ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια.

Η αναμενόμενη αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από το Λευκό Οίκο, είχε ήδη πυροδοτήσει αντιδάσεις τόσο στην Ευρώπη-κυρίως στο παραδοσιακό σύμμαχο των ΗΠΑ, την Μεγάλη Βρετανία- όσο και στην Άγκυρα, οι σχέσεις της οποίας με την Ούασινγκτον βρίσκονται σε πολύ άσχημο σημείο.

Στην ομιλία του ο Αμερικανός πρόεδρος, ανακοίνωσε επίσης ότι ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς, πρόκειται να πραγματοποιήσει περιοδεία σε χώρες της Μέσης Ανατολής «εντός των επόμενων ημερών» και ζήτησε να υπάρξει «ηρεμία» και να επικρατήσουν οι «μετριοπαθείς φωνές» επί εκείνων που κηρύσσουν το μίσος, κάνοντας λόγο για «αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, με αυτή του την απόφαση «δεν παίρνει θέση» σε ζητήματα που αφορούν το τελικό καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων και των «διαφιλοκινούμενων συνόρων» ενώ έκλεισε την ομιλία του λέγοντας «Ο Θεός να ευλογεί το Ισραήλ, τους Παλαιστίνιους και τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Σημειώνεται πως αμέσως μετά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε εντολή, με την οποία αναβάλλεται η μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ για έξι μήνες.

Επείγουσα οδηγία από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Αναταραχή όμως, επικρατεί και στην Μέση Ανατολή γεγονός που ανάγκασε το βράδυ της Τετάρτης το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εκδώσει επείγουσα οδηγία προς όλους τους διπ[λωμάτες των ΗΠΑ στην περιοχή να αποφύγουν οποιαδήποτε μετακίνηση στη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ.

Ειδικότερα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με τηλεγράφημα που απέστειλε στις αμερικανικές διπλωματικές αντιπροσωπείες σε όλον τον κόσμο, ζήτησε από τα στελέχη τους να αποφύγουν τα μη απολύτως απαραίτητα ταξίδια στο Ισραήλ, την Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters που επικαλείται ένα σχετικό έγγραφο.

«Η πρεσβεία στο Τελ Αβίβ και το γενικό προξενείο της Ιερουσαλήμ ζητούν από όλους τους μη αναγκαίους επισκέπτες να αναβάλουν τα ταξίδια τους στο Ισραήλ, την Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη από τις 4 Δεκεμβρίου μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου 2017» αναφέρεται στο διπλωματικό τηλεγράφημα, χωρίς να διευκρινίζονται οι λόγοι.

Διεθνείς αντιδράσεις

Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας καταδίκασε την «ανεύθυνη» ενέργεια των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και κάλεσε την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει την ενέργεια αυτή.

Εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη. Η διαμαρτυρία ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνική, αν και ορισμένοι από τους διαδηλωτές πέταξαν νομίσματα και άλλα αντικείμενα εναντίον του προξενείου.

«Καταδικάζουμε την ανεύθυνη ανακοίνωση από την αμερικανική κυβέρνηση… το να δηλώνει ότι αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και ότι θα μεταφέρει την αμερικανική πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ» επισημαίνει το τουρκικό ΥΠΕΞ.

«Καλούμε την αμερικανική διοίκηση να επανεξετάσει αυτή την εσφαλμένη απόφαση που ενδέχεται να οδηγήσει σε πολύ αρνητικά αποτελέσματα και να αποφύγει ενέργειες των οποίων δεν έχει υπολογίσει τις συνέπειες και οι οποίες θα πλήξουν την πολυπολιτισμική ταυτότητα και το ιστορικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ».

«Αυτή η απόφαση αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και στα ψηφίσματα του ΟΗΕ» τονίζει από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε μήνυμα που ανήρτησε στο Twitter.

Η Αίγυπτος απέρριψε την απόφαση των ΗΠΑ να μεταφέρουν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ, επισημαίνεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών μετά το διάγγελμα του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες διαμήνυσε ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική παρά μόνο η λύση των δύο κρατών για το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους, τονίζοντας ότι το θέμα της Ιερουσαλήμ και του οριστικού καθεστώτος της θα πρέπει να επιλυθεί μέσω άμεσων διαπραγματεύσεων.

«Έχω μιλήσει με συνέπεια κατά των μονομερών μέτρων που θα έθεταν σε κίνδυνο την προοπτική της ειρήνης για τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους», είπε ο Γκουτέρες, αφού ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.

«Σε αυτή τη στιγμή της μεγάλης ανησυχίας, θέλω να το ξεκαθαρίσω: δεν υπάρχει εναλλακτική πέραν της λύσης των δύο κρατών. Δεν υπάρχει Σχέδιο Β. Θα κάνω ότι περνά από το χέρι μου για να ενθαρρύνω τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους ηγέτες να επιστρέψουν στη διαπραγμάτευση», τόνισε, μιλώντας σε δημοσιογράφους

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς ανακοίνωσε ότι «καταδικάζει και απορρίπτει» την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Λίγο νωρίτερα, ο γενικός γραμματέας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (OAP), Σαέμπ Ερακάτ, δήλωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «κατέστρεψε» τη λεγόμενη λύση των δύο κρατών, αναγνωρίζοντας την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.

Ταυτόχρονα, ο Τραμπ «απέκλεισε τις ΗΠΑ από οποιονδήποτε ρόλο σε οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία», πρόσθεσε ο Ερακάτ μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Ιεριχώ.

Η κυβέρνηση της Ιορδανίας, θεματοφύλακας των ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, κατήγγειλε ότι η ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, συνιστά «παραβίαση του διεθνούς δικαίου»

«Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας σε αυτήν την πόλη συνιστά παραβίαση των αποφάσεων του διεθνούς δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών» δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης, Μοχάμεντ Μουμενί, σε ένα δελτίο τύπου.

Επιπλέον, επισήμανε ότι αυτή η ενέργεια του Τραμπ είναι νομικά άκυρη καθώς «εδραιώνει την ισραηλινή κατοχή στον ανατολικό τομέα της πόλης».

Ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν χαρακτήρισε επικίνδυνη την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ, τονίζοντας ότι απειλεί την αξιοπιστία της Ουάσινγκτον ως εγγυήτριας της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή.

Η απόφαση αυτή έφερε την ειρηνευτική διαδικασία πολλές δεκαετίες πίσω και απειλεί την περιφερειακή σταθερότητα, ενδεχομένως και την παγκόσμια σταθερότητα, υπογράμμισε στην ανακοίνωσή του ο Αούν.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ χαρακτήρισε «θανατική καταδίκη» για όλους όσους επιδιώκουν την ειρήνη, την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Σεΐχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι, χαρακτήρισε την απόφαση της Ουάσινγκτον «επικίνδυνη κλιμάκωση», όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό κανάλι Αλ Τζαζίρα.

Νωρίτερα, με μήνυμά του στο Twitter, ο υπουργός ανέφερε ότι ο εμίρης Σεΐχ Ταμίμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι είχε προειδοποιήσει τον Τραμπ, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί του, για τις σοβαρές επιπτώσεις που θα είχε αυτή η απόφαση.