Συνολικά τέσσερις ώρες διήρκεσε η μυστική επίσκεψη του Μπασάρ αλ Ασαντ στο Σότσι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, το βράδυ της Δευτέρας: τις τρεις από αυτές, όπως πληροφορήθηκε όλος ο υπόλοιπος κόσμος χθες το πρωί, τις πέρασε συνομιλώντας με τον μεγαλύτερο σύμμαχό του, τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ηταν η δεύτερη φορά που ο σύρος πρόεδρος διέσχισε τα σύνορα της χώρας του από όταν ξέσπασε η εξέγερση που μετεξελίχθηκε σε πόλεμο, το 2011, κοστίζοντας συνολικά περισσότερες από 330.000 ζωές στη Συρία: και την προηγούμενη φορά, τον Οκτώβριο του 2015, τον δρόμο της Ρωσίας είχε πάρει. Η Μόσχα είχε τότε μόλις ξεκινήσει στη Συρία τη στρατιωτική επιχείρηση που έμελλε να αλλάξει τη δυναμική του πολέμου υπέρ του Ασαντ. Δύο χρόνια αργότερα, ο ρώσος πρόεδρος επιζητεί να μεταφέρει τη στρατιωτική του νίκη στο διπλωματικό πεδίο.

Αφού πρώτα «συνεχάρη» τον προσκεκλημένο του για «τις δοκιμασίες που ξεπέρασε ο συριακός λαός» και υπογράμμισε πως «πλησιάζουμε σιγά σιγά στην αναπόδραστη ήττα των τρομοκρατών», ο Βλαντίμιρ Πούτιν μπήκε στην ουσία του θέματος: «Η νίκη επί της τρομοκρατίας βρίσκεται ακόμα μακριά, σε ό,τι αφορά όμως την κοινή μας προσπάθεια εναντίον της τρομοκρατίας, αυτή η στρατιωτική επιχείρηση πλησιάζει στο τέλος της» σημείωσε, γνωρίζοντας πως μόλις μερικά χωριά κατά μήκος του Ευφράτη παραμένουν πλέον στα χέρια των τζιχαντιστών του ISIS στη Συρία. «Το πιο σημαντικό πράγμα τώρα είναι, φυσικά, να προχωρήσουμε στα πολιτικά θέματα» πρόσθεσε.

Στις 28 Νοεμβρίου αναμένεται να επαναληφθούν στη Γενεύη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Συρία. Η ρωσική πρωτοβουλία ενός Συριακού Κογκρέσου, το οποίο θα συνάσπιζε κυβέρνηση και αντιπολίτευση, δεν έχει προς το παρόν αποφέρει καρπούς. Μια συνάντηση ανάμεσα στις διαφορετικές φατρίες της συριακής αντιπολίτευσης προγραμματίζεται για σήμερα στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Ο ρώσος πρόεδρος θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης. Εξού και η συνάντηση με τον Ασαντ, εξού και η τριμερής σύνοδος που φιλοξενεί σήμερα στο Σότσι με τη συμμετοχή του τούρκου και του ιρανού ομολόγου του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Χασάν Ροχανί, δύο ηγετών που υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στη Συρία.

«Θα ήθελα να σας ακούσω όσον αφορά τη σημερινή εκτίμηση της κατάστασης και τις προοπτικές εξέλιξής της, συμπεριλαμβανομένης της άποψής σας για την πολιτική διαδικασία που θα πρέπει τελικά να διεξαχθεί, όπως βλέπουμε, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Η σημερινή συνάντηση είναι πολύ σημαντική ώστε να συντονίσουμε τα ρολόγια μας» είπε το βράδυ της Δευτέρας στον Ασαντ, κάνοντας μεταξύ άλλων και μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις δυτικές πρωτεύουσες, που βλέπουν να διαγράφεται όλο και πιο ξεκάθαρα στον ορίζοντα η προοπτική μιας Pax Russia στη Συρία.

«Δεν θέλουμε να κοιτάζουμε πίσω… Το σχέδιο του Κογκρέσου για τον εθνικό διάλογο θα υλοποιηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες» διαβεβαίωσε από την πλευρά του ο Ασαντ, που ευχαρίστησε τη Μόσχα για τη στράτευσή της στο πλευρό του και δεν παρέλειψε να ζητήσει κάποιες εγγυήσεις για τη «μη παρέμβαση εξωγενών παραγόντων». «Πολύ καλά» του απάντησε ο Πούτιν. «Σημειώνω με ικανοποίηση πως είστε έτοιμος να συνεργαστείτε με όλους όσοι επιθυμούν την ειρήνη και μια [πολιτική] λύση» αποφάνθηκε.

Οπως είχε ήδη προαναγγείλει από νωρίς το Κρεμλίνο, ο ρώσος πρόεδρος συνομίλησε τηλεφωνικά χθες με τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ προκειμένου να τον ενημερώσει για τη συνάντηση αυτή αλλά καλύπτοντας τελικά, πέραν της Συρίας, και μια σειρά άλλων θεμάτων, «συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας, του Ιράν, της Βόρειας Κορέας και του Αφγανιστάν». Στο πλαίσιο αυτών των έντονων διπλωματικών διεργασιών που αναμένεται να κορυφωθούν με την επανάληψη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε τηλεφωνικές συνομιλίες και με άλλους ηγέτες που εμπλέκονται, άμεσα ή έμμεσα, στη Συρία, συμπεριλαμβανομένου του σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν.
Το μέλλον και «η κρίση του συριακού λαού»

Πόσο πιθανό είναι όμως να βρεθεί, έπειτα από έξι χρόνια πολέμου, μια πολιτική λύση στη Συρία, δεδομένων των σημαντικών διαφορών που παραμένουν ανάμεσα στους συμμετέχοντες στη διαμάχη, εντός και εκτός της χώρας, ιδίως όσον αφορά το κατά πόσο πρέπει να παραμείνει στην εξουσία ο Μπασάρ αλ Ασαντ; Επειτα από τη συνάντηση Πούτιν – Ασαντ στο Σότσι, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου αρνήθηκε να διευκρινίσει αν συζητήθηκε και το μέλλον του σύρου προέδρου, λέγοντας απλώς πως αυτό επαφίεται στην κρίση του συριακού λαού.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως, προκειμένου να επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία, η Ρωσία δεν θα επιμείνει στην παραμονή του Ασαντ στην εξουσία –αρκεί να παραμείνουν άθικτοι οι θεσμοί του συριακού κράτους. Το Ιράν (και η Χεζμπολάχ), από την άλλη πλευρά, παραμένει αφοσιωμένο στον Ασαντ. Η πρόσφατη παραίτηση ηγετικών στελεχών της συριακής αντιπολίτευσης πάντως, συμπεριλαμβανομένου του πρώην πρωθυπουργού της χώρας Ριάντ Χιτζάμπ, ερμηνεύεται ως ενδεχόμενο σημάδι διεθνών προσπαθειών γεφύρωσης των διαφορών ανάμεσα στις αντίπαλες πλευρές: ως επικεφαλής της επονομαζόμενης Υπατης ΔιαπραγματευτικήςΕπιτροπής, η οποία συγκροτήθηκε με τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας, ο Χιτζάμπ επέμενε στην απομάκρυνση του Ασαντ.