Η Ανγκελα Μέρκελ πιέζει για την επόμενη κυβέρνηση της «Τζαμάικας» στο Βερολίνο, αυτήν περιμένει και ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν για να βάλει μπρος τη μεταρρύθμιση της ΕΕ. Δεν είναι ο μόνος που κάνει σχέδια για το μέλλον. Σενάρια μεσομακροπρόθεσμων εξελίξεων επεξεργάστηκε και η στρατιωτική ηγεσία της Γερμανίας. Το περιοδικό «Σπίγκελ» δημοσίευσε απόρρητη έκθεση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων για τις κοινωνικές και πολιτικές τάσεις με ορίζοντα δύο και πλέον δεκαετιών. Οι αναλυτές – συντάκτες της έκθεσης κατέστρωσαν έξι σενάρια για τις πιθανές εξελίξεις, εκ των οποίων το χειρότερο περιγράφει το τέλος του Δυτικού Κόσμου όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.

«Στρατηγική προοπτική 2040» είναι ο τίτλος της έκθεσης 102 σελίδων που έχει στη διάθεσή της η ηγεσία του γερμανικού υπουργείου Αμυνας, για αποκλειστικά εσωτερική χρήση, από τον περασμένο Φεβρουάριο, όπως αποκαλύπτει στην τελευταία του έκδοση περιοδικό «Σπίγκελ». Δεν πρόκειται για πρόγνωση, υπογραμμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης, αλλά για σενάρια πιθανών εξελίξεων με βάση τις διεργασίες που υπάρχουν στην κοινωνία, την πολιτική, την οικονομία, την τεχνολογία, το περιβάλλον και τις ένοπλες δυνάμεις.

Τα δύο πρώτα σενάρια, «Παγκοσμιοποιημένη Δύση» και «Ειρηνικές Ευρείες Περιφέρειες» περιγράφουν την αισιόδοξη προοπτική μιας «ρόδινης», γραμμικής, προοδευτικής εξέλιξης του σημερινού κόσμου. Το τρίτο σενάριο, «Status quo», είναι η διατήρηση της σημερινής κατάστασης με σταθερή ανάπτυξη της Γερμανίας περιβαλλόμενης από ειρηνικούς γείτονες.

Από εκεί και πέρα όμως τα πράγματα δυσκολεύουν.

Στο τέταρτο σενάριο της «Πολυπολικής Αντιπαλότητας» καταρρέουν οι ρυθμοί ανάπτυξης, ανακόπτεται η παγκοσμιοποίηση, οι χώρες περιχαρακώνονται. Η Κίνα χάνει σε ειδικό βάρος και αντισταθμίζει την εσωτερική αστάθεια με επιθετική εξωτερική πολιτική. Η πλούσια σε πρώτες ύλες Ρωσία, αντίθετα, σταθεροποιείται και ακολουθεί συγκρουσιακή γραμμή με άλλες χώρες. Η περιφέρεια της ΕΕ φυλλορροεί, και «το τέλος της ευρωπαϊκής ουτοπίας» είναι πιθανό.

Στο πέμπτο σενάριο, «Δύση εναντίον Ανατολής», 50 χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου κυριαρχεί και πάλι ο διπολισμός. Δύο ανταγωνιστικά μεταξύ τους μπλοκ, η Δύση με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη και η Ανατολή με τη Ρωσία και την Κίνα, διατηρούν εμπορικές σχέσεις, αλλά αποξενώνονται συνεχώς «στην πολιτική, την κοσμοαντίληψη, τον πολιτισμό». Η ενεργειακή εξάρτηση από πηγές ορυκτών καυσίμων οδηγεί κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στην αγκαλιά της Μόσχας.

Το έκτο, «Αποσύνθεση της ΕΕ», είναι το σενάριο καταστροφής. Περιγράφει τη διάλυση της ΕΕ και τις ΗΠΑ ως πρώην παγκόσμια δύναμη να προσπαθεί μάταια να ανακόψει τη διάβρωση της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της επερχόμενης οικονομικής κατάρρευσης της Αμερικής, ξεκινάει ένας κύκλος απόσυρσής της από την παγκόσμια σκηνή, που επιτρέπει την κλιμάκωση παγκόσμιων κρίσεων.

Η άνοδος του Τραμπ ενισχύει το σενάριο καταστροφής

Στρατηγικές αναλύσεις για μακροπρόθεσμες εξελίξεις είναι σύνηθες εργαλείο με το οποίο οι στρατιωτικές ηγεσίες άλλων μεγάλων χωρών χαράσσουν τις κατευθυντήριες γραμμές για τους εξοπλισμούς και τη διάρθρωση των ενόπλων δυνάμεών τους. Η γερμανική Μπούντεσβερ, με 180.000 στρατιώτες και 60.000 πολιτικό προσωπικό, χρειάζεται επίσης την ασφάλεια ενός μακροχρόνιου προγραμματισμού για τη χρονοβόρα ανάπτυξη οπλικών συστημάτων. Ωστόσο, λόγω και του βεβαρημένου ιστορικού παρελθόντος απέφευγε μέχρι τώρα τέτοιου είδους στρατηγικές ασκήσεις επί χάρτου. Μία προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία έμεινε στα σκαριά καθώς η τότε πολιτική ηγεσία θεώρησε πολύ ευαίσθητο θέμα τη σεναριολογία για το μέλλον. Η σημερινή υπουργός Αμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν όρισε το 2014 υφυπουργό για τα εξοπλιστικά την πρώην αναλύτρια του ΜακΚίνσεϊ Κάτριν Ζούντερ, υπεύθυνη για τη Στρατηγική Προοπτική. Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης συντάχθηκε πριν δύο χρόνια. Ως εκ τούτου δεν συμπεριέλαβε την άνοδο του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, εξέλιξη που ενισχύει το χειρότερο σενάριο.