Μπορεί να μοιάζει παράξενο για τον ηγέτη μιας χώρας τέτοιου μεγέθους και οικονομικής δύναμης, αλλά ο κινέζος πρόεδρος, ο Σι Τζινπίνγκ, δεν απευθύνει καμία ετήσια ομιλία για την «κατάσταση του έθνους». Την ευθύνη αυτή την έχει ο κινέζος πρωθυπουργός, ο Λι Κετσιάνγκ, ο οποίος παρουσιάζει κάθε Μάρτιο, κατά την έναρξη της ετήσιας κοινοβουλευτικής συνόδου, μία «έκθεση εργασίας». Η ομιλία την οποία απηύθυνε λοιπόν χθες ο Σι στη Μεγάλη Αίθουσα του Λαού στο Πεκίνο, ανοίγοντας τις εργασίες του 19ου Συνεδρίου του ΚΚΚ, ήταν ουσιαστικά η πρώτη μεγάλη δημόσια ομιλία του περί εσωτερικής πολιτικής απ’ όταν ανέλαβε την εξουσία, τον Νοέμβριο του 2012: κομματικό συνέδριο πραγματοποιείται κάθε πέντε χρόνια. Ο Σι αξιοποίησε την ευκαιρία στο έπακρο και αιφνιδίασε το κοινό των περίπου 2.300 συνέδρων μιλώντας επί τρεισήμισι ώρες.

Ο Τσιάνγκ Ζεμίν, ο 91χρονος πρώην πρόεδρος της Κίνας, εθεάθη επανειλημμένως να κοιτάζει το ρολόι του. Πέντε χρόνια πριν, στο 18ο Συνέδριο του ΚΚΚ, η ομιλία του τότε προέδρου Χου Ζιντάο είχε διαρκέσει «μόλις» μιάμιση ώρα. Οπως σχολίαζαν ωστόσο χθες οι «Financial Times», ο Σι έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες από τον Χου και τον Τσιάνγκ. Παρότι οι δύο προκάτοχοί του είχαν εγκριθεί προσωπικά από τον Ντενγκ Σιαοπίνγκ, ο ίδιος έχει πλέον καταστήσει σαφές πως περιμένει η θητεία του να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας τολμηρής νέας εποχής για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Συνολικά 36 φορές χρησιμοποίησε χθες ο Σι αυτές τις δύο λέξεις, «νέα εποχή», στην ομιλία του, η οποία κάλυπτε 68 σελίδες και μεταφράστηκε, για τις ανάγκες των ξένων Μέσων, σε 12 γλώσσες. «Επειτα από δεκαετίες σκληρής δουλειάς, ο σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά πέρασε το κατώφλι μιας νέας εποχής», επεσήμανε.

Ο Σι, που θεωρείται ο πλέον ισχυρός ηγέτης της Κίνας έπειτα από τον Μάο Τσετούνγκ, ανέπτυξε ένα όραμα γεμάτο αυτοπεποίθηση για την οικοδόμηση έως το 2035 μιας «σύγχρονης σοσιαλιστικής χώρας», ανοιχτής στον κόσμο αλλά σταθερά καθοδηγούμενης από το Κόμμα, η οποία θα έχει εξελιχθεί έως το 2050 σε μία σύγχρονη σοσιαλιστική «ισχυρή δύναμη» με ηγετική επιρροή στην παγκόσμια σκηνή. Για τον σκοπό αυτό, επεσήμανε την αναγκαιότητα εξάλειψης της διαφθοράς, της «μεγαλύτερης απειλής» που αντιμετωπίζει το Κόμμα, και καταπολέμησης τόσο της πλεονάζουσας βιομηχανικής παραγωγικής ικανότητας όσο και των εισοδηματικών ανισοτήτων και της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Οπως το 2013, όταν το ΚΚΚ είχε παρουσιάσει ένα κάπως αντιφατικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων, έτσι και χθες ο Σι έδωσε έμφαση στη σημασία των μηχανισμών της αγοράς και των ισχυρών κρατικών επιχειρήσεων, υποσχόμενος παράλληλα στις ξένες επιχειρήσεις ένα περισσότερο ανοικτό και δίκαιο επενδυτικό περιβάλλον. Το Εμπορικό Επιμελητήριο της ΕΕ στην Κίνα καλωσόρισε τη δέσμευση αυτή, επισημαίνοντας ωστόσο πως οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Κίνα συνεχίζουν

να υποφέρουν από «υποσχετική κόπωση».

Οπως αναμενόταν, η ομιλία του κινέζου προέδρου, που αναμένεται να επανεκλεγεί για μία δεύτερη προεδρική θητεία, ήταν πλούσια σε φιλοδοξίες και φτωχή σε συγκεκριμένα σχέδια. Αν κάτι κατέστη σαφές, πάντως, είναι πως δεν αναμένονται σημαίνουσες πολιτικές μεταρρυθμίσεις: ο Σι χαρακτήρισε το κινεζικό σύστημα τον συνολικότερο, πιο γνήσιο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο διασφάλισης των συμφερόντων του λαού –κι ας έχει ηγηθεί ο ίδιος ενός σαρωτικού κύματος καταστολής της κοινωνίας των πολιτών, κλείνοντας στη φυλακή ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δικηγόρους και διαφωνούντες, και ενισχύοντας τον έλεγχο του Ιντερνετ. «Δεν πρέπει απλώς να αντιγράψουμε μηχανικά τα πολιτικά συστήματα άλλων χωρών», δήλωσε. «Πρέπει να διαφυλάξουμε και να βελτιώνουμε σταθερά την ηγεσία του κόμματος και να κάνουμε το κόμμα ακόμη ισχυρότερο».

Κλειδί η σύνθεση της νέας Μόνιμης Επιτροπής

Το 19ο Συνέδριο του ΚΚΚ θα ολοκληρωθεί στις 24 Οκτωβρίου με την αποκάλυψητης νέας Μόνιμης Επιτροπής του Πολίτμπιρο, του ισχυρότερου κομματικού σώματος.

Η σύνθεσή της θα ελεγχθεί εξονυχιστικά για τυχόν σημάδια ότι ο Σι Τζινπίνγκ ίσως επιχειρήσει να παραμείνει στην προεδρία και πέραν της παραδοσιακής δεκαετούς περιόδου.