Τελικά, κηρύξατε ανεξαρτησία ή όχι;

Τελεσίγραφο πέντε ημερών έδωσε η ισπανική κυβέρνηση στον ηγέτη της Καταλωνίας Κάρλες Πουιτζντεμόν να αποσαφηνίσει εάν έχει κηρυχθεί η ανεξαρτησία της Καταλωνίας ή όχι. Εάν ο Πουιτζντεμόν επιβεβαιώσει ότι ανακήρυξε την ανεξαρτησία, θα του δοθούν άλλες τρεις ημέρες προκειμένου να επανορθώσει. Σε περίπτωση που δεν το κάνει, προειδοποίησε η κυβέρνηση Ραχόι, τότε θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 155 του ισπανικού Συντάγματος που επιτρέπει στην κεντρική κυβέρνηση να αναστείλει την πολιτική αυτονομία της περιοχής και να αναλάβει η Μαδρίτη τη διοίκησή της.

Η αλήθεια είναι ότι όλη η Ισπανία, και όχι μόνο, προσπαθεί να καταλάβει εάν η ομιλία του Πουιτζντεμόν, το βράδυ της Τρίτης, ήταν ανακήρυξη ανεξαρτησίας. Παρότι υπέγραψε το σχετικό έγγραφο, πρότεινε να αρχίσει να ισχύει μερικές εβδομάδες αργότερα, ώστε να υπάρχει χρόνος για διάλογο. Ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, που εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα για να απαντήσει στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Καταλωνία, μετά το έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που συνεκλήθη χθες το πρωί κατηγόρησε τον καταλανό ηγέτη ότι επίτηδες δημιουργεί σύγχυση και ότι «δεν ξέρει πού είναι, πού πηγαίνει και με ποιον». Επίσης ο Ραχόι δήλωσε ότι απέρριψε αρκετές προτάσεις διαμεσολάβησης για την επίλυση της κρίσης, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στην παρούσα φάση. «Δεν υπάρχει καμία δυνατή διαμεσολάβηση μεταξύ της δημοκρατικής νομιμότητας, της απείθειας και της παρανομίας» δήλωσε μιλώντας στο Κοινοβούλιο.

Οπως έγινε γνωστό χθες, ο Ραχόι συναντήθηκε με τον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος Πέδρο Σάντσεθ και συμφώνησαν να ξεκινήσει η διαδικασία για τη συνταγματική αναθεώρηση που θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο διακυβέρνησης των αυτόνομων περιφερειών, συμπεριλαμβανομένης της Καταλωνίας. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι μια επιτροπή θα μελετήσει επί έξι μήνες το ισχύον σύστημα αυτονομίας και κατόπιν το Κοινοβούλιο της Ισπανίας θα συζητήσει τις μεταρρυθμίσεις. Μιλώντας στο Κοινοβούλιο, ο Σάντσεθ κάλεσε τον Πουιτζντεμόν να «είναι άσπρος ή μαύρος» όσον αφορά την ανεξαρτησία και πρόσθεσε ότι εάν έχει κηρυχθεί ανεξαρτησία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα στηρίζει τις αποφάσεις της ισπανικής κυβέρνησης.

Ο Σοσιαλιστής ηγέτης αναφέρθηκε στη διαδικασία για την αλλαγή του Συντάγματος, λέγοντας ότι αποτελεί μια φόρμουλα «που θα επιτρέψει στην Καταλωνία να παραμείνει κομμάτι της Ισπανίας». Παρότι οι συνομιλίες θα αρχίσουν σε έξι μήνες –γεγονός που σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να εφαρμοστεί το άρθρο 155 -, η κίνηση αυτή δείχνει πως οι διαπραγματεύσεις είναι εφικτές. Σημαντικό είναι επίσης, σύμφωνα με τους αναλυτές, το ότι οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της χώρας δείχνουν να τηρούν ενιαία στάση.

Μια απάντηση στο τι τελικά ανακοίνωσε ο Πουιτζντεμόν προσπάθησε να δώσει ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Καταλωνίας. «Η κήρυξη της ανεξαρτησίας που υπογράφηκε το βράδυ της Τρίτης από το σύνολο των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας στο καταλανικό Κοινοβούλιο και από τον καταλανό πρόεδρο Κάρλες Πουιτζντεμόν είναι προς το παρόν «συμβολική πράξη»» δήλωσε ο Τζόρντι Τουρούλ. «Η κήρυξη της ανεξαρτησίας πρέπει να γίνει από το Κοινοβούλιο της Καταλωνίας», κάτι που δεν συνέβη ακόμα, πρόσθεσε. Ομως ο Τουρούλ διευκρίνισε πως πρόκειται «για νεκρό χρόνο, όχι για αποκήρυξη ή για βήμα προς τα πίσω. Θέλουμε να καθήσουμε, να μιλήσουμε, να ακούσουμε, να κάνουμε διάλογο και να δούμε αν υπάρχει πιθανότητα να φθάσουμε σε κάποια συμφωνία. Καλούμε για πολιτική, όχι για μια νομική απόφαση». Και κατέληξε: «Δεν απαρνούμαστε την ανεξαρτησία της Καταλωνίας, όμως θα θέλαμε να μάθουμε τι προσφέρει το κράτος στην Καταλωνία».

Βέβαια, η εικόνα των μουδιασμένων Καταλανών που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το τοπικό Κοινοβούλιο για να πανηγυρίσουν την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας και έμειναν άναυδοι, χωρίς να καταλαβαίνουν τι ακριβώς ανακοίνωσε ο Πουιτζντεμόν, έκανε τον γύρο του κόσμου. Και βέβαια, η πρώτη ρήξη στο στρατόπεδο των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της απόσχισης είναι εμφανής. Οι επικεφαλής του κόμματος CUP (που στηρίζει με τις δέκα έδρες του την κυβέρνηση μειοψηφίας του Πουιτζντεμόν) σε δηλώσεις τους εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για τις ασαφείς δηλώσεις του. «Εμείς ήρθαμε να δηλώσουμε την ανεξαρτησία μας και τίποτε άλλο» είπαν, ενώ κάποιοι τις χαρακτήρισαν ακόμα και «προδοσία».

Ετσι, όπως όλα δείχνουν, η Καταλωνία οδεύει για εκλογές. Εάν ο Πουιτζντεμόν διευκρινίσει ότι κήρυξε την ανεξαρτησία, ο Ραχόι θα επικαλεστεί το άρθρο 155, θα διαλύσει το Κοινοβούλιο και θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Εάν ο Πουιτζντεμόν δηλώσει ότι δεν ανακηρύσσεται η ανεξαρτησία, το κόμμα CUP θα σταματήσει να τον στηρίζει κοινοβουλευτικά και έτσι δεν θα μπορεί να κυβερνήσει –οπότε το πιθανότερο είναι οι Καταλανοί να κατευθυνθούν στις κάλπες.