Ηταν ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της προεδρίας Ομπάμα και η σημαντικότερη πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Από χθες, η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε την προσπάθεια να την καταργήσει, έχοντας στόχο να αναζωογονήσει τον κλάδο των ανθρακωρυχείων, κάτι που επικρίνουν έντονα οι οικολόγοι.

Ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος Σκοτ Προύιτ ολοκλήρωσε χθες την υπογραφή των εγγράφων που απαιτούνται προκειμένου να συζητηθεί στα αμερικανικά νομοθετικά σώματα η ακύρωση του σχεδίου για την καθαρή ενέργεια, το οποίο είχε στόχο να επιταχυνθεί η μετάβαση στις καθαρές μορφές ενέργειας και επέβαλε περιορισμούς στους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς και μειώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 32% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2005.

Το σχέδιο για την καθαρή ενέργεια θα οδηγούσε στο κλείσιμο πολλών ηλεκτροπαραγωγών μονάδων που χρησιμοποιούν λιγνίτη και άνθρακα, οι οποίες είναι παλαιές και ιδιαίτερα ρυπογόνες. Ωστόσο την εφαρμογή του εμπόδιζε από τον Φεβρουάριο του 2016 το αμερικανικό ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο, στο οποίο προσέφυγαν οι, κυρίως, Ρεπουμπλικανοί κυβερνήτες 30 πολιτειών.

Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί την ανακοίνωση της απόφασης του προέδρου Τραμπ στις αρχές του Ιουνίου ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, με το επιχείρημα ότι η εφαρμογή της θα απέβαινε εις βάρος της αμερικανικής οικονομίας. Η συμφωνία υπογράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2015 από 195 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, με σκοπό να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Το σχέδιο για την καθαρή ενέργεια ήταν η πρόταση της κυβέρνησης Ομπάμα προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού.

«Ο πόλεμος εναντίον του άνθρακα τέλειωσε» δήλωσε ο Προύιτ, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Κεντάκι, μια πολιτεία με πολλά ορυχεία.

«Σήμερα στην Ουάσιγκτον θα υπογράψω απόφαση για την κατάργηση του λεγόμενου σχεδίου για την καθαρή ενέργεια της προηγούμενης κυβέρνησης», συνέχισε ο Προύιτ, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει –όπως και ο Ντόναλντ Τραμπ –πως δεν πιστεύει ότι υφίσταται το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, ενώ είχε εναντιωθεί στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης του Ομπάμα για το περιβάλλον. Υποστήριξε ότι «η προηγούμενη κυβέρνηση χρησιμοποίησε όλη της την εξουσία προκειμένου η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος να καθορίσει τους νικητές και τους χαμένους και τον τρόπο που παράγεται η ενέργεια σε αυτή τη χώρα. Αυτό είναι λάθος» επέμεινε. Ο Προύιτ δεν είναι καινούργιος στο χώρο αυτό, καθώς το 2015, όταν ήταν εισαγγελέας στην Οκλαχόμα, είχε στραφεί εναντίον της κυβέρνησης Ομπάμα και του σχεδίου. Μάλιστα τότε είχε ισχυρισθεί πως το σχέδιο του Ομπάμα αποτελούσε μια «παράνομη απόπειρα υφαρπαγής της εξουσίας των ομοσπονδιακών γραφειοκρατών ως προς τη διαμόρφωση της ενεργειακής πολιτικής των πολιτειών».

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έσπευσαν να επικρίνουν την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ. «Πρόκειται για μια από τις πιο σοβαρές επιθέσεις εναντίον της δημόσιας υγείας, του κλίματος και της ασφάλειας κάθε κοινότητας στις ΗΠΑ» κατήγγειλε ο Μάικλ Μπρουν της Sierra Club, μιας από τις πιο γνωστές οικολογικές οργανώσεις στις ΗΠΑ. «Οποιος κι αν βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος υποχρεούται να περιορίσει τη μόλυνση και το σχέδιο για την καθαρή ενέργεια είναι ένας εφικτός τρόπος για να επιτευχθεί αυτό και να αποτραπούν χιλιάδες πρόωροι θάνατοι και κρίσεις άσθματος παιδιών κάθε χρόνο».

Οι αλλαγές δεν θα είναι άμεσες. Η πρόταση για την ανάκληση του σχεδίου θα περάσει πρώτα από μια φάση δημόσιας διαβούλευσης ώστε να αποφασισθεί πώς ακριβώς θα διατυπωθεί η νέα πρόταση. Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό, αλλά αναμένεται τα πράγματα να καθυστερήσουν καθώς δεν θα λείψουν οι νομικές αντιδράσεις από οικολογικές οργανώσεις και τους Δημοκρατικούς νομοθέτες, που δεν αποκλείεται να καταλήξουν ακόμα και στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Οι ΗΠΑ κατατάσσονται δεύτερες παγκοσμίως πίσω από την Κίνα στην εκπομπή των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η χρήση του άνθρακα στις ΗΠΑ συνεχίζεται, αν και το 2015 έφθασε το 21% έναντι 32% του φυσικού αερίου, 11% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, 28% του πετρελαίου και 9% των πυρηνικών εργοστασίων. Ο αριθμός των εργαζομένων στον τομέα εξόρυξης άνθρακα στις ΗΠΑ μειώθηκε από 88.000 το 2008 σε 66.000 το 2015.