Ηταν μόλις προχθές όταν ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωνε ότι η Γερμανία θα περιορίσει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία εξαιτίας των όλο και χειρότερων επιδόσεων της χώρας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και χθες, ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την αγορά από τη Ρωσία του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 για να κάνει ακόμη ένα βήμα πιο μακριά όχι μόνο από τη Γερμανία, αλλά και από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Η Αγκυρα προχώρησε στη συμφωνία μολονότι η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ ξεκαθάρισε χθες ότι το Βερολίνο δεν θα προχωρήσει σε πλήρες οπλικό εμπάργκο. Την ίδια ώρα, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σχολίαζε ότι οι δηλώσεις του γερμανού ομολόγου του είναι «αδόκιμες» για έναν υπουργό Εξωτερικών. Η αντίδραση είναι ακόμη ένα δείγμα όχι μόνο του γεγονότος ότι το χάσμα ανάμεσα στις δυο πλευρές βαθαίνει όλο και περισσότερο, αλλά και ότι η Αγκυρα συσφίγγει όλο και περισσότερο τις σχέσεις της με τη Μόσχα.

Είναι κάτι που αποδεικνύεται και από ένα άλλο γεγονός: ότι, όπως δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία κατέβαλε ήδη την προκαταβολή για την αγορά, το ύψος της οποίας εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Κι όλα αυτά ενώ η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και τα μέλη της συμμαχίας έχουν την υποχρέωση να αγοράζουν οπλικά συστήματα που είναι συμβατά με αυτά των συμμάχων τους.

Οι S-400, λέει από την πλευρά της η Ρωσία, έχουν βεληνεκές 400 χιλιομέτρων και τη δυνατότητα να καταρρίψουν περισσότερους από 80 στόχους συγχρόνως, στοχεύοντας με δύο πυραύλους τον καθέναν. Η Ρωσία είχε αναπτύξει πυραύλους S-400 το 2015 στην αεροπορική βάση που διαθέτει κοντά στη Λατάκια της Συρίας, με αφορμή την κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού από τις τουρκικές δυνάμεις στα συροτουρκικά σύνορα. Το επεισόδιο είχε εκτοξεύσει την ένταση ανάμεσα στη Μόσχα και την Αγκυρα στα ύψη. Η συγγνώμη ωστόσο του τούρκου προέδρου επέδρασε καταλυτικά στην αναστροφή του κακού κλίματος.

Σχεδόν δύο χρόνια από τότε, ο Βλαντίμιρ Κόζχιν, στρατιωτικός σύμβουλος του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, δηλώνει ότι η συμφωνία των S-400 «είναι απολύτως συμβατή με τα στρατιωτικά συμφέροντα της Ρωσίας». «Κάτω από αυτό το πρίσμα μπορεί να αντιληφθεί εύκολα κανείς την αντίδραση κάποιων δυτικών χωρών και την προσπάθειά τους να πιέσουν την Τουρκία» πρόσθεσε.

Ο ίδιος ο Ερντογάν επέκρινε με δηλώσεις του στην εφημερίδα «Χουριέτ», και χωρίς να τις κατονομάσει, τις δυτικές χώρες που ζητούν «τεράστια ποσά» για την προμήθεια στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι την περασμένη εβδομάδα η Τουρκία σκότωσε ενενήντα κούρδους «τρομοκράτες» με δικά της drones.

Σε κάθε περίπτωση, αναλυτές εκτιμούν ότι η ρωσοτουρκική συμφωνία συνιστά άδειασμα για το ΝΑΤΟ, μετά και την απόσυρση του αμυντικού συστήματος Patriot από την Τουρκία. Το 2015, σημειώνει το BBC, η Τουρκία είχε ζητήσει από τους νατοϊκούς συμμάχους της να αφήσουν το σύστημα στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία.

«Ανεξαρτησία»

«Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί τις αρχές ανεξαρτησίας της Τουρκίας και τις ανεξάρτητες αποφάσεις της σχετικά με την αμυντική της βιομηχανία» δήλωσε ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν.

Το φλερτ της Αγκυρας με το Πεκίνο

Η Τουρκία αναζητούσε εδώ και καιρό ένα νέο αμυντικό σύστημα στην αγορά. Πριν από τέσσερα χρόνια είχε φλερτάρει με την ιδέα να προμηθευτεί ένα τέτοιο σύστημα από την Κίνα, οι πιέσεις όμως που της ασκήθηκαν από την πλευρά του ΝΑΤΟ την έκαναν να αναθεωρήσει τα σχέδιά της. Το ρωσικό σύστημα δεν είναι λιγότερο προβληματικό για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία: όπως σημειώνουν στρατιωτικοί αναλυτές, οι S-400 είναι δύσκολο, εάν όχι απίθανο, να «κουμπώσουν» με το ευρύτερο νατοϊκό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας.