Η δημοτικότητα του Εμανουέλ Μακρόν μάλλον έχει πάρει την κατιούσα. Πρόσφατη δημοσκόπηση της Ifop τη θέλει στο 54% από 64% τον Ιούνιο –η μεγαλύτερη βουτιά που έχει καταγράψει γάλλος πρόεδρος έπειτα από μόλις τρεις μήνες στο Ελιζέ, με εξαίρεση τον Ζακ Σιράκ το 1995. Οπως επισήμαναν οι δημοσκόποι, η περίοδος της «καλοπροαίρετης αναμονής» που χάρισαν οι Γάλλοι στον Μακρόν τελείωσε. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συναντήσεις που είχε αυτή την εβδομάδα ο γάλλος πρόεδρος στο Ελιζέ πρώτα με τον Bono, κι έπειτα με τη Rihanna, προκάλεσαν από ιλαρότητα έως εκνευρισμό –κι ας είχαν φυσικά ως άλλοθι την ακτιβιστική και όχι την καλλιτεχνική τους ιδιότητα. Να έχει άραγε σχέση με όλα αυτά η φιλόδοξη πρόταση για το Μεταναστευτικό που παρουσίασε χθες ο Εμανουέλ Μακρόν, δύο ημέρες αφού εξασφάλισε, στο Παρίσι, την υπόσχεση εκεχειρίας και εκλογών από τους δυο βασικούς πρωταγωνιστές της λιβυκής πολιτικής σκηνής;

Αμεση και αξιοπρεπής στέγη για όλους τους αιτούντες άσυλο «από την πρώτη στιγμή» της άφιξής τους στη Γαλλία, μείωση του χρόνου που απαιτείται για να μάθει ένας μετανάστης αν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας στους έξι μήνες, από τουλάχιστον έναν χρόνο σήμερα, δημιουργία hotspots ή καλύτερα κέντρων εξέτασης για τους αιτούντες άσυλο, στη Λιβύη, «από αυτό το καλοκαίρι», «με ή χωρίς την Ευρώπη»: αυτοί είναι οι βασικοί άξονες του σχεδίου που ανακοίνωσε χθες ο γάλλος πρόεδρος από το Δημαρχείο της Ορλεάνης, όπου παρέστη στην τελετή χορήγησης της γαλλικής υπηκοότητας σε 37 άτομα 21 διαφορετικών εθνικοτήτων. Ο πρωθυπουργός του, Εντουάρ Φιλίπ, είχε ήδη παρουσιάσει ένα σχέδιο για τη μετανάστευση στις 12 Ιουλίου, ήταν όμως επικεντρωμένο στις απελάσεις και τον επαναπατρισμό όσων μεταναστών βλέπουν την αίτηση ασύλου τους να απορρίπτεται∙ το «ανθρωπιστικό» κομμάτι ήταν απόν, και ο Φιλίπ είχε δεχθεί κριτική για αυτό. Ο γάλλος πρόεδρος έσπευσε χθες να το αποκαταστήσει.

Μέχρι τα τέλη της χρονιάς, επισήμανε, «δεν θέλω να υπάρχουν πλέον άνδρες και γυναίκες στους δρόμους, τα δάση. Θέλω έκτακτα καταλύματα παντού στη Γαλλία». Το Ελιζέ εξετάζει σύμφωνα με τη «Monde» δύο πιθανά σενάρια, είτε τη δημιουργία διαμετακομιστικών κέντρων είτε την επίταξη άδειων κατοικιών ανά τη χώρα. Ο γάλλος πρόεδρος θέλει επίσης να ενισχύσει τις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων και τη γαλλική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Ενσωμάτωσης ώστε να μην απαιτείται πλέον αναμονή αρκετών εβδομάδων για την κατάθεση αίτησης ασύλου και να περιορίσει στους δύο μήνες, από πέντε σήμερα, τον χρόνο εξέτασης των σχετικών φακέλων από τη γαλλική Υπηρεσία Προσφύγων και Απάτριδων (Ofpra). Θέλει επίσης να ενισχυθεί το Εθνικό Δικαστήριο Δικαιώματος Ασύλου, όπου καταθέτουν έφεση εννιά στους δέκα μετανάστες τους οποίους αρνείται να αναγνωρίσει ως πρόσφυγες η Ofpra. Αλλά και να μειώσει την εισροή μεταναστών στην Ευρώπη, που γίνεται ως επί τω πλείστον πλέον, μετά τη συμφωνία για το Μεταναστευτικό μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, από τη Λιβύη προς την Ιταλία.

Ο Μακρόν προανήγγειλε λοιπόν γαλλικές αποστολές επιλογής αιτούντων άσυλο στην Αφρική, πρωτίστως στη Λιβύη, δευτερευόντως στον Νίγηρα και το Τσαντ, ώστε «να μην αναλαμβάνουν οι άνθρωποι ένα τόσο μεγάλο ρίσκο», τον διάπλου της Μεσογείου με πλοιάρια που συχνά βουλιάζουν, «ενώ δεν δικαιούνται άσυλο». Περισσότεροι από 110.000 Αφρικανοί έχουν επιχειρήσει το επίφοβο αυτό ταξίδι από τις αρχές της χρονιάς, 2.300 υπολογίζεται ότι χάθηκαν στη Μεσόγειο. Στα όρια των αντοχών της, η Ιταλία έχει επανειλημμένως ζητήσει βοήθεια από τους εταίρους της, πρόσφατα μάλιστα απείλησε να κλείσει τα λιμάνια της στα πλοιάρια των μεταναστών, υποχρεώνοντάς τα έτσι να κατευθυνθούν σε άλλα ευρωπαϊκά λιμάνια.

Η ιδέα της δημιουργίας hotspot σε μια εμπόλεμη χώρα όπως η Λιβύη, ωστόσο, διχάζει την ΕΕ. Ο Μακρόν αναγνώρισε πως κάποιες χώρες είναι «διστακτικές», θέλησε ωστόσο να δείξει την αποφασιστικότητά του: «Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε μαζί με την Ευρώπη, αλλά εμείς ως Γαλλία θα το κάνουμε» διακήρυξε, για να αναγνωρίσει βέβαια παράλληλα πως «πρέπει να πληρούνται οι απαραίτητες συνθήκες ασφάλειας, και σήμερα αυτό δεν συμβαίνει».

«Στη Λιβύη, το Παρίσι αγνοεί την Ευρώπη», ήταν χθες ο τίτλος του κύριου άρθρου της «Monde». Αναφερόταν στην πρωτοβουλία του Μακρόν να καλέσει στο Παρίσι τους δύο ισχυρούς άνδρες της Λιβύης, τον επικεφαλής της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας», τον οποίο αναγνωρίζει ο ΟΗΕ, Φαϊέζ Σαράι και τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής των δυνάμεων που δρουν στην Ανατολική Λιβύη, και την (αμφιβόλου συνέχειας) συμφωνία εκεχειρίας και διοργάνωσης (το 2018) κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών που τους απέσπασε. Μια πρωτοβουλία καθ’ όλα θετική, σύμφωνα με τη «Monde», που εμπεριείχε ωστόσο ένα σφάλμα: το Παρίσι άφησε εκτός τόσο την άμεσα ενδιαφερόμενη Ιταλία όσο και την ΕΕ στο σύνολό της. Μπορεί ενδεχομένως να αναγνωρίσει κανείς ένα δίκιο στον Μακρόν, δεδομένης της παθητικότητας στην οποία καταδικάζουν συχνά την Ευρώπη οι διχασμοί της. Ενας πρόεδρος που διαφημίζει τόσο τα φιλευρωπαϊκά του αισθήματα, ωστόσο, δεν μπορεί να καταφεύγει σε μοναχικά διπλωματικά «κόλπα» που παραπέμπουν στην περίοδο της «διπλωματίας του Σαρκοζί».