Στον πρώτο όροφο ενός κτιρίου βαμμένου με έντονα χρώματα στο κέντρο του Βερολίνου βρίσκεται η Correctiv, μια μικρή startup που έχει αναλάβει βαρύ φορτίο: να βοηθήσει να σωθεί το facebook από την επιδημία των fake news. Ο επικεφαλής Ντέιβιντ Σράβεν είναι πρώην δημοσιογράφος και είχε διατελέσει υπεύθυνος ερευνών σε μεγάλο εκδοτικό συγκρότημα της Γερμανίας. Μέχρι τώρα είχε ερευνήσει νεοναζί και τρομοκρατικές οργανώσεις, όχι την τεχνολογία και τα κοινωνικά δίκτυα. «Δεν με ένοιαζε το facebook ή η σχέση του με τα ΜΜΕ» λέει.

Ολα αυτά άλλαξαν, όμως, αφότου παρακολούθησε τις επιπτώσεις των διαδικτυακών fake news στις προεκλογικές εκστρατείες για το βρετανικό δημοψήφισμα σχετικά με το Brexit και για την ανάδειξη προέδρου στις ΗΠΑ. Φοβήθηκε ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί το διάστημα έως τις βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία, τον Σεπτέμβριο. Παράδειγμα, η ιστορία που είχε κυκλοφορήσει για τους πρόσφυγες που υποτίθεται ότι είχαν βιάσει μια Γερμανίδα και την είχαν πετάξει από το αυτοκίνητο. Αρχικά είχε δημοσιευθεί σε ιστοσελίδα με το όνομα Rape-fugees (συνδυασμός των λέξεων «βιασμός» και «πρόσφυγες»). Τέτοιου είδους ιστορίες είναι όλο και πιο συχνές στη Γερμανία, που τα τελευταία χρόνια δέχθηκε ένα εκατ. πρόσφυγες. Ο Σράβεν πιστεύει ότι αυτές οι ιστορίες θα επηρεάσουν πολύ το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ετσι, αφού εξακριβώνει ότι η ιστορία με τον βιασμό είναι ψεύτικη ενημερώνει το facebook, το οποίο με τη σειρά του ενημερώνει τους χρήστες του ότι η ιστορία αμφισβητείται από ειδικό που έψαξε τα στοιχεία.

«ΤΟ ΣΥΝΝΕΦΟ ΤΗΣ ΑΝΟΗΣΙΑΣ». Η Correctiv αποτελεί κομμάτι της προσπάθειας του facebook, με τα 2 δισ. χρήστες, να απαντήσει σε μία σειρά από αντιπαραθέσεις που έχουν προκύψει τον τελευταίο χρόνο. Το facebook έχει κατηγορηθεί ότι επηρέασε το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, διευκολύνοντας την εξάπλωση των ψευδών ειδήσεων και δημιουργώντας «φίλτρα» που απομονώνουν τους ψηφοφόρους από άλλες απόψεις. Αφότου ο Μπαράκ Ομπάμα παραπονέθηκε για το «σύννεφο ανοησίας» στο κοινωνικό δίκτυο πριν από τις εκλογές, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ άρχισε να δέχεται όλο και περισσότερες κριτικές. Τον Φεβρουάριο με επιστολή του δεσμεύθηκε να λάβει μέτρα. Κάτι που μάλλον χρειάζεται, αν σκεφθεί κανείς ότι ακόμα και επίτροποι της Ευρωπαϊκής Ενωσης προειδοποιούν πως οι τελευταίες εξελίξεις μπορεί να μειώσουν την εμπιστοσύνη του κοινού προς τα social media.

Ετσι το facebook αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία για να σταματήσει τη διάδοση της παραπληροφόρησης και να πληρώσει εταιρείες που τσεκάρουν τα δεδομένα, προκειμένου να εξασφαλίσει την εγκυρότητα των ιστοριών που δημοσιεύονται στην πλατφόρμα. Αρχισε να συνεργάζεται με αμερικανικές εταιρείες όπως η Snopes και η Politifact και σύντομα επεκτάθηκε σε startups σε Γερμανία και Γαλλία, όπου συνεργάστηκε με τη «Μοντ» αλλά και με τοπικά ΜΜΕ για την εξακρίβωση των πληροφοριών. Αναμένεται επέκταση και σε άλλες χώρες.