Ορθιοι σηκώθηκαν χθες οι 1.400 συμμετέχοντες στο συνέδριο της Φατάχ στη Ραμάλα την ώρα που έκανε την είσοδό του στον χώρο ο 81χρονος Μαχμούντ Αμπάς προκειμένου να τον χειροκροτήσουν. «Αμπού Μάζεν, προχώρα μπροστά, είμαστε μαζί σου μέχρι την απελευθέρωση!» φώναζαν πολλοί από αυτούς. «Εσείς σήμερα, σε αυτές τις ιστορικές στιγμές, ζείτε το γράψιμο της σύγχρονης ιστορίας» τους είπε ο Αμπάς. Λίγο αργότερα, ο επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης επανεξελέγη πανηγυρικά διά βοής (και) πρόεδρος της Φατάχ. Μόνο που αυτή η εικόνα ενότητας κάθε άλλο παρά ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Η Φατάχ, η βασική συνιστώσα της ΟΑΠ, πραγματοποιεί από χθες το έβδομο κατά σειρά συνέδριό της από τη χρονιά της ίδρυσής της, το 1959, το πρώτο τα τελευταία επτά χρόνια. Ηταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί προ διετίας, αλλά οι πολιτικές διαμάχες τόσο εντός του κόμματος όσο και μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς, του αντίπαλου ισλαμικού κινήματος που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, επέβαλαν αλλεπάλληλες αναβολές. Στο τελευταίο συνέδριο, το 2009, συμμετείχαν 2.300 άτομα -αυτή τη φορά μόλις 1.400. Και ο λόγος δεν είναι μόνο η άρνηση του Ισραήλ να επιτρέψει το πέρασμα αρκετών δεκάδων απεσταλμένων από τη Γάζα. Είναι και ο αποκλεισμός από τον ίδιο τον Μαχμούντ Αμπάς πολλών ακόμη μελών της Φατάχ, με πρώτους και κύριους τους υποστηρικτές του Μοχάμεντ Νταχλάν, του πρώην ισχυρού ανδρός της Φατάχ στη Γάζα, ο οποίος εκδιώχθηκε από το κόμμα το 2011 κατηγορούμενος (μεταξύ άλλων) για υπεξαίρεση κεφαλαίων (αρνείται κάθε κατηγορία) και ζει αυτοεξόριστος στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τους λόγους του αποκλεισμού αυτού τους εξήγησε ο ίδιος ο Νταχλάν σε συνέντευξή του που δημοσίευσε το Σαββατοκύριακο η «Μοντ», μέσα από δηλώσεις όπως «ο Αμπού Μάζεν τρομοκρατεί όλους τους αντιπάλους», «Σήμερα η Παλαιστινιακή Αρχή είναι η Αφρική: μηδέν δημοκρατία!», «Στρατολογούν κόσμο για να εντοπίζει τους χρήστες που ασκούν κριτική στον Αμπάς στο facebook!», «Oλα τα χρήματα τα καταβροχθίζουν οι γιοι του» ή «O Αμπού Μάζεν ασχολείται περισσότερο με το Ισραήλ παρά με τον λαό του, είναι υπερβολικά απαθής».

Ανάλογα καταγγελτικά σχόλια ή, αλλιώς, απλή αδιαφορία «συνέλεξε» στους δρόμους η απεσταλμένη της «Λιμπεράσιον» στη Ραμάλα, Κλοέ Ρουβερόλ. Ανήμπορη καθώς είναι να προσφέρει οποιαδήποτε προοπτική σε έναν πληθυσμό νέο και αποκαρδιωμένο από τη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή, η Φατάχ βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ιστορική κρίση. «Ο Μαχμούντ Αμπάς, στα ηνία εδώ και 11 χρόνια, κρίνεται υπεύθυνος για τον καθημερινό μαρασμό» μετέφερε η Ρουβερόλ. «Τον Σεπτέμβριο, μια δημοσκόπηση αποκάλυψε πως το 61% των Παλαιστινίων επιθυμούν την παραίτησή του».

Σκοπός του πενθήμερου συνεδρίου είναι να φέρει έναν αέρα ανανέωσης. Νέα πρόσωπα θα εκλεγούν στην 21μελή κεντρική επιτροπή της Φατάχ καθώς και στο 80μελές Επαναστατικό Συμβούλιο. Μετά το συνέδριο, η νέα κεντρική επιτροπή θα εκλέξει κάποιο από τα μέλη της ως υπαρχηγό του Αμπάς στο κόμμα. Κάποιοι εκτιμούν πως τους επόμενους μήνες το πρόσωπό αυτό θα αναλάβει Νο 2 και στην εκτελεστική επιτροπή της ΟΑΠ. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, θα θεωρηθεί ως ο επικρατέστερος διάδοχος του Μαχμούντ Αμπάς. Οι παλαιστινιακοί διχασμοί ωστόσο παραμένουν –η διαμάχη μεταξύ Παλαιστινιακής Αρχής και Χαμάς εμποδίζει τη διεξαγωγή εκλογών στα παλαιστινιακά εδάφη εδώ και δέκα χρόνια. Με τον σκληροπυρηνικό Μπενιαμίν Νετανιάχου στην ισραηλινή πρωθυπουργία, η ειρηνευτική διαδικασία βρίσκεται σε τέλμα. Το παλαιστινιακό έχει μπει ούτως ή άλλως σε δεύτερη μοίρα εξαιτίας των άλλων κρίσεων στη Μέση Ανατολή. Και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό για τη συνέχεια.

Φόβοι για νέες εντάσεις

Η διεξαγωγή του συνεδρίου της Φατάχ χωρίς τους υποστηρικτές του Μοχάμεντ Νταχλάν απειλεί να προκαλέσει νέες εντάσεις ανάμεσα στην Παλαιστινιακή Αρχή και τις χώρες του αραβικού κουαρτέτου (Αίγυπτος, Ιορδανία, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία) που ασκούσαν πιέσεις τους τελευταίους μήνες στον Μαχμούντ Αμπάς να αποδεχθεί την επανασυμφιλίωση με τον Νταχλάν.