Το ιταλικό δημοψήφισμα της ερχόμενης Κυριακής έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον. Αλλά η 4η Δεκεμβρίου μπορεί να μείνει στην Ιστορία για έναν άλλο λόγο: την εκλογή ενός ακροδεξιού στην προεδρία μιας χώρας για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ευρώπη. Ο ακροδεξιός αυτός είναι ο Νόρμπερτ Χόφνερ. Και, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δημοσκοπήσεις, έχει τις ίδιες πιθανότητες με τον Πράσινο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Αυστρίας.

Οι δυο τους είχαν αναμετρηθεί και πάλι πριν από μερικούς μήνες. Ο Πράσινος υποψήφιος είχε κερδίσει τότε για μερικές χιλιάδες ψήφους. Το Συνταγματικό Δικαστήριο, ωστόσο, διέταξε την επανάληψη των εκλογών καθώς διαπίστωσε πρόβλημα στην καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων. Η ώρα για να στηθούν και πάλι οι κάλπες ήλθε. Κι αυτό που διερωτώνται οι αναλυτές είναι εάν η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες θα επηρεάσει με κάποιον τρόπο τις αυστριακές εκλογές. Ή, με μια διαφορετική διατύπωση, θα αποδειχθεί το κρατίδιο Μπούργκενλαντ ένα είδος μεσοδυτικών πολιτειών της Αυστρίας; Εχει όλα τα χαρακτηριστικά: η περιοχή αυτή, στα σύνορα της Αυστρίας με την Ουγγαρία, έχει το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Αυστρία αλλά και χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στις προηγούμενες εκλογές έδωσε στον Χόφνερ, ο οποίος κατάγεται και από εκεί, ένα ποσοστό-ρεκόρ της τάξης του 61%.

«Ο κόσμος εδώ είναι δυσαρεστημένος. Και όχι μόνο με τους μετανάστες στους οποίους δυστυχώς πέφτουν οι προβολείς. Η δυσαρέσκεια είναι γενική» λέει στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» μια συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος από το Αϊζενστατ, την πρωτεύουσα του Μπούργκενλαντ. Από την πόλη αυτή ξεκίνησε την πολιτική καριέρα πριν από είκοσι χρόνια ο μηχανικός αεροπλάνων Νόρμπερτ Χόφνερ. Κι εκεί θέλει να επαναλάβει την ίδια επίδοση, τη μεγαλύτερη ανάμεσα στα οκτώ ομόσπονδα κρατίδια. Αλλοι πάντως εκτιμούν ότι η εκλογή Τραμπ θα έχει την ακριβώς αντίθετη επίπτωση στις αυστριακές εκλογές. «Η εκλογή του Τραμπ μπορεί να ανησύχησε πολλούς και να τους έπεισε να ψηφίσουν για την ασφαλή επιλογή» σημειώνει ένας αγρότης, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι η Αμερική είναι πολύ μακριά από την Αυστρία για να την επηρεάσει από αυτή την άποψη. «Ο Χόφνερ», σημειώνει ένας σύμβουλος επιχειρήσεων, «δεν έχει σχέση με τον Τραμπ».

Οπως και ο Τραμπ, πάντως, έτσι και ο Χόφνερ είδε τα ποσοστά του να ενισχύονται χάρη στην ξενοφοβική του ρητορική. Οπως και ο Τραμπ, έτσι και ο Χόφνερ είναι κόκκινο πανί για την αυστριακή ελίτ –κάτι που μπορεί να λειτουργήσει υπέρ του. Φαίνεται επίσης ότι τον ευνοεί η μακρά προεκλογική περίοδος: όσο περνάει ο καιρός τόσο συνηθίζεται ο ακροδεξιός υποψήφιος ως «προσγειωμένος» και «αυθεντικός». Θα αποτυπωθεί αυτή η εντύπωση και στις κάλπες; Και αν ναι, πώς θα απορροφήσει το σοκ η υπόλοιπη Ευρώπη; Το βέβαιο είναι πάντως ότι δεν θα γυρίσει την πλάτη της στην Αυστρία, όπως είχε κάνει το 2000 όταν ένας άλλος ακροδεξιός, ο Γεργκ Χάιντερ, είχε συμμετάσχει στην αυστριακή κυβέρνηση.

Υψηλός συμβολισμός

Ο πρόεδρος της Αυστρίας δεν έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες. Οπως όμως επισημαίνουν οι αναλυτές, ο εθιμοτυπικός του ρόλος δεν μειώνει τον υψηλό συμβολισμό που θα είχε η εκλογή του υποψηφίου της Ακρας Δεξιάς στο ύπατο αξίωμα της κεντροευρωπαϊκής χώρας.