Οπως κάθε 11η Σεπτεμβρίου, έτσι και φέτος εκατοντάδες χιλιάδες Καταλανοί (805.000 σε ολόκληρη την περιφέρεια, 540.000 μόνο στη Βαρκελώνη) κατέβηκαν στους δρόμους διεκδικώντας την απόσχιση από την Ισπανία: η Διάδα, εθνική εορτή της Καταλωνίας, επέτειος της πτώσης της Βαρκελώνης, το 1714, απέναντι στα γαλλοϊσπανικά στρατεύματα, προσφέρει κάθε χρόνο την ευκαιρία στους οπαδούς της ανεξαρτησίας για μια επίδειξη δύναμης. Πέρυσι όμως οι διαδηλωτές ήταν πολύ περισσότεροι, κοντά 1,4 εκατομμύρια. Και αυτό ίσως να μην είναι τυχαίο. Εναν χρόνο μετά τις εκλογές που τους οδήγησαν στην Generalitat, την κυβέρνηση της Καταλωνίας, οι οπαδοί της ανεξαρτησίας δυσκολεύονται να καθορίσουν τη στρατηγική τους –και μοιάζει να βρίσκονται σε αδιέξοδο. «Πέρυσι υπήρχε ελπίδα. Τώρα όμως δεν πολυκαταλαβαίνω πού πάμε» έλεγε στην ανταποκρίτρια του γαλλικού «L’Obs» μια διαδηλώτρια, η «Ζουντίτ».

Η κυβέρνηση συνασπισμού του Καρλς Πουιγκντεμόντ έχει δώσει εαυτόν διορία 18 μηνών, μετρώντας από τον Ιανουάριο του 2016, προκειμένου να οργανώσει η Καταλωνία ένα δημοψήφισμα αυτοδιάθεσης. Δύο λύσεις ανοίγονται μπροστά της: είτε εξασφαλίζει τη σύμφωνη γνώμη της Μαδρίτης προκειμένου να οργανώσει ένα πραγματικό δημοψήφισμα, αντίστοιχο με εκείνο που πραγματοποιήθηκε στη Σκωτία, είτε προχωρά στον δρόμο μιας μονομερούς απόσχισης. Μιλώντας την περασμένη εβδομάδα σε μια ομάδα γάλλων δημοσιογράφων, ο Πουιγκντεμόντ επανέλαβε την προτίμησή του στη νόμιμη οδό: «Θα επιμείνουμε ώστε να εξασφαλίσουμε μια συμφωνία με την Ισπανία».

Η Μαδρίτη ωστόσο αρνείται πεισματικά να δώσει σε αυτό το κομμάτι της Ισπανίας, το οποίο εκπροσωπεί το 16% του συνολικού πληθυσμού της, το 20% του ΑΕΠ της και το 25% των εξαγωγών της, δικαίωμα αυτοδιάθεσης. Η κυβέρνηση Πουιγκντεμόντ κατάρτισε λοιπόν έναν οδικό χάρτη που τη θέλει να εγκρίνει μέσα στη χρονιά που έρχεται μια σειρά από νόμους «αποσύνδεσης» γύρω από τη φορολογία, την κοινωνική ασφάλιση και τη δικαστική μετάβαση, θέτοντας έτσι τις βάσεις ενός μελλοντικού κράτους. Κατόπιν, θα ζητήσει από τους πολίτες να επικυρώσουν αυτό το στάδιο: «Μέχρι το καλοκαίρι του 2017 θα οργανώσουμε μια δημοκρατική πράξη» λέει ο Πουιγκντεμόντ, χωρίς να μπορεί ακόμα να διευκρινίσει αν θα είναι εκλογές ή δημοψήφισμα. Ο στόχος είναι σαφής. Ο τρόπος επίτευξής του όχι και τόσο.

Για να καταλήξει μια νόμιμη διαδικασία, σχολιάζει το «L’Obs», θα χρειαζόταν ένας πρόθυμος συνομιλητής στη Μαδρίτη. Μετά την αποτυχία του Podemos στις εκλογές του Ιουνίου όμως, του μοναδικού κόμματος σε εθνικό επίπεδο που υπερασπίζεται τη διοργάνωση ενός δημοψηφίσματος με θέμα την ανεξαρτησία της Καταλωνίας, η Βαρκελώνη δεν τρέφει πλέον αυταπάτες. Οσο λοιπόν η Ισπανία αναζητεί μάταια μια κυβέρνηση έπειτα από δύο (και συντόμως ενδεχομένως τρεις) εκλογικές αναμετρήσεις, η Generalitat προσπαθεί να προωθήσει τα πιόνια της ελπίζοντας να φέρει τελικά τη Μαδρίτη με την πλάτη στον τοίχο.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας, ωστόσο, έχει περάσει τα τελευταία έξι χρόνια ακυρώνοντας όλους τους προερχόμενους από την Καταλωνία νόμους που μοιάζουν, λιγότερο ή περισσότερο, με πράξη χειραφέτησης. Που σημαίνει πως η κυβέρνηση της Καταλωνίας δύσκολα θα μπορέσει να θέσει σε εφαρμογή τον οδικό της χάρτη. Η Μαδρίτη τοποθετεί τη Βαρκελώνη απέναντι σε μια αδύνατη επιλογή: είτε να παραμείνει στο πλαίσιο της νομιμότητας, κάτι που θα σήμαινε τελικά εγκατάλειψη του σχεδίου ανεξαρτητοποίησης, ή να περάσει στην παρανομία και άρα να ανακηρύξει μια ανεξαρτησία που κανείς δεν θα αναγνωρίσει.

Δεν έχουνκανένα περιθώριο επιλογής

Στην πραγματικότητα, η Generalitat δεν έχει καν περιθώριο επιλογής: προκειμένου να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία των 135 εδρών του Κοινοβουλίου, οι 62 βουλευτές της συμμαχίας Junts Pel Sí (Μαζί για το Ναι), που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτητοποίησης μέσω της νόμιμης οδού, αναγκάστηκαν να συνασπιστούν με τους 10 βουλευτές του ακροαριστερού CUP – που θεωρεί ως «μοναδικό δρόμο την ανυπακοή». Το CUP χρησιμοποιεί λοιπόν το δικαίωμα ζωής ή θανάτου που έχει επί της κυβέρνησης προκειμένου να αποσπάσει ένα μονομερές δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. Τελευταίο επεισόδιο, η άρνησή του το καλοκαίρι να ψηφίσει τον προϋπολογισμό. Ο καταλανός πρόεδρος Καρλς Πουιγκντεμόντ, βρίσκεται για τον λόγο αυτόν αντιμέτωπος με μια ψήφο εμπιστοσύνης στα τέλη του μήνα. Το CUP δήλωσε πρόσφατα πως θα ανανεώσει την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπό του. Ηδη κατάφερε να υιοθετήσει το καταλανικό Κοινοβούλιο, στις 27 Ιουλίου, ψήφισμα που επιβεβαίωνε την αναγκαιότητα καταφυγής στη μονομέρεια στο πλαίσιο της διαδικασίας ανεξαρτητοποίησης. Πού οδηγεί ωστόσο αυτή η στρατηγική; Αιχμάλωτη του CUP, χωρίς συνομιλητή στη Μαδρίτη, η κυβέρνηση της Καταλωνίας πορεύεται με βάση το «βλέποντας και κάνοντας».

Τελευταία Νέα