Ενα μήνυμα προς τις ΗΠΑ, διά στόματος Μπεκίρ Μποζντάγκ, του τούρκου υπουργού Δικαιοσύνης: «Αν ο Φετουλάχ Γκιουλέν δεν εκδοθεί, οι ΗΠΑ θα θυσιάσουν τις διμερείς σχέσεις χάριν αυτού του τρομοκράτη». Ενα μήνυμα προς την ΕΕ, διά στόματος Ομέρ Τσελίκ, του τούρκου υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων: «Η Τουρκία θα πάψει να εφαρμόζει τη συμφωνία με την ΕΕ» για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών, αν η ΕΕ «δεν ανακοινώσει μια ξεκάθαρη ημερομηνία» όσον αφορά την κατάργηση της υποχρέωσης έκδοσης θεωρήσεων εισόδου για τους τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στη ζώνη Σένγκεν. Και ένα μήνυμα προς τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, από τον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά το χθεσινό τετ α τετ τους στην Αγία Πετρούπολη: «Και οι δύο πλευρές είναι εξαιρετικά αποφασισμένες και έχουμε την απαιτούμενη βούληση να επαναφέρουμε τις σχέσεις μας στο σημείο που βρίσκονταν, και μάλιστα να τις βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο».

Είναι το πρώτο ταξίδι που πραγματοποιεί ο τούρκος πρόεδρος στο εξωτερικό έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουνίου, που κόστισε τη ζωή περισσότερων από 240 ανθρώπων και επέφερε ένα μαζικό κύμα εκκαθαρίσεων στην Τουρκία, στον στρατό και τη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση, τα ΜΜΕ και την υγεία. Ενα ταξίδι ιδιαίτερα συμβολικό, που επισφραγίζει την εξομάλυνση των τουρκορωσικών σχέσεων σχεδόν εννέα μήνες έπειτα από την κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού από ένα τουρκικό F-16 κοντά στα συροτουρκικά σύνορα και ενάμιση μήνα αφότου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απολογήθηκε για αυτό που ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε περιγράψει εξοργισμένος ως «ένα προδοτικό πισώπλατο μαχαίρωμα». Μέχρι να γίνει και επίσημη, χθες, σε μια μεγαλοπρεπή αίθουσα του παλατιού Κονσταντινόφσκι, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων νότια της Αγίας Πετρούπολης, η συμφιλίωση ανάμεσα στον «τσάρο» Πούτιν και τον «σουλτάνο» Ερντογάν, μεσολάβησε και ένα σημαίνον τηλεφώνημα: ο Πούτιν ήταν ένας από τους πρώτους ξένους ηγέτες που τηλεφώνησαν στον Ερντογάν έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα προκειμένου να του εκφράσουν την αλληλεγγύη και τη στήριξή τους. Και αντίθετα με τους δυτικούς «φίλους» της Τουρκίας, δεν έχει εκφράσει έκτοτε την παραμικρή ανησυχία ή ενόχληση για το κύμα των εκκαθαρίσεων που έχει δει περισσότερα από 18.000 άτομα να συλλαμβάνονται και περίπου 70.000 άτομα να παύονται ή να καθαιρούνται στην Τουρκία.

Προσφωνώντας επανειλημμένα τον ρώσο πρόεδρο ως «αγαπητό φίλο», ο Ερντογάν τον ευχαρίστησε και αυτοπροσώπως χθες για εκείνο το τηλεφώνημά του λέγοντας πως «έδωσε μεγάλη χαρά σε εμένα, τους συναδέλφους μου και τον λαό μας». Από την πλευρά του, ο Πούτιν επανέλαβε πως η Ρωσία «τάσσεται κατηγορηματικά εναντίον οποιασδήποτε απόπειρας για αντισυνταγματικές ενέργειες» και εξέφρασε την ελπίδα πως, υπό την ηγεσία του Ερντογάν, «ο τουρκικός λαός θα αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα και η τάξη και η συνταγματική νομιμότητα θα αποκατασταθούν».

«Η ζωή αλλάζει γρήγορα» δήλωσε κάποια στιγμή κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Ερντογάν ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος χρησιμοποιεί, όπως επισημαίνει η «Figaro», την κρίση ανάμεσα στην Τουρκία και τη Δύση ώστε να πλήξει τη συνοχή του ΝΑΤΟ. «Τα υψηλότερα συμφέροντα των λαών μας, των εθνών μας, απαιτούν την αποκατάσταση των σχέσεών μας» προσέθεσε ο ρώσος πρόεδρος. «Η αλληλεγγύη ανάμεσα στη Μόσχα και την Αγκυρα θα συμβάλει στη διευθέτηση των προβλημάτων στην περιφέρεια» δήλωσε από την πλευρά του ο Ερντογάν, θέλοντας να στείλει έτσι στους δυτικούς του συμμάχους το μήνυμα πως έχει εφεξής διαθέσιμες και άλλες στρατηγικές εναλλακτικές επιλογές.

Οι συμφωνίες. Η συνάντηση των δύο ηγετών ανοίγει τον δρόμο για μια επανάληψη των εισαγωγών τουρκικών γεωργικών προϊόντων στη Ρωσία καθώς και των ρωσικών πτήσεων τσάρτερ στην Τουρκία. Αφήνει επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο, έστω και χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες, μιας συνεργασίας ανάμεσα στη Μόσχα και την Αγκυρα στο μέτωπο του συριακού εμφυλίου, όπου στηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα, υπέρ του Μπασάρ αλ Ασαντ η πρώτη, κατά η δεύτερη. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, οι δύο πλευρές συμφώνησαν επίσης να συγκροτήσουν ένα κοινό ρωσοτουρκικό επενδυτικό ταμείο, να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον αμυντικό τομέα, να επαναλάβουν τη συνεργασία τους για την κατασκευή του σταθμού πυρηνικής ενέργειας του Ακουγιου στην Τουρκία και να αναβιώσουν το σχέδιο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου TurkStream. Αναφερόμενος στο συγκεκριμένο έργο, οΠούτινείπε πως η κατασκευή του τμήματος του αγωγού που προορίζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο στην εσωτερική αγορά της Τουρκίας θα ξεκινήσει «το αμέσως προσεχές διάστημα», όμως η κατασκευή του τμήματος του αγωγού που θα εφοδιάζει με φυσικό αέριο τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα εξαρτηθεί από τις εγγυήσεις που θα δώσουν οι Βρυξέλλες.