Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για περίοδο τριών μηνών κήρυξε την Τουρκία αργά χθες το βράδυ, πέντε εικοσιτετράωρα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζοντας πως θα δοθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο ο απαραίτητος χρόνος για την «αποκατάσταση του κράτους δικαίου» –ενώ συνεχίζει και εντείνει τις εκκαθαρίσεις στον στρατό, την αστυνομία, τη Δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και τα μέσα ενημέρωσης. Η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι εντός συνταγματικού πλαισίου και στοχεύει στην ανάληψη άμεσης και αποτελεσματικής δράσης για την αντιμετώπιση του κινήματος του Φετουλάχ Γκιουλέν διακήρυξε ο Ερντογάν έπειτα από διαδοχικές συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στην Αγκυρα. Δεν αντίκειται στην έννομη τάξη και τις ελευθερίες, υποστήριξε. Η «κάθαρση» θα συνεχιστεί στον στρατό και όλους τους θεσμούς και τις δομές της δημόσιας διοίκησης «μέχρι να βγάλουμε από μέσα τον καρκίνο» είπε παραπέμποντας στο κίνημα Γκιουλέν. Σπεύδοντας να προκαταλάβει αντιδράσεις, ο τούρκος πρόεδρος δήλωσε πως οι ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν κανένα δικαίωμα να ασκήσουν κριτική στην απόφαση για την κήρυξη έκτακτης ανάγκης, αφού αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν λάβει αντίστοιχα μέτρα έπειτα από τρομοκρατικές επιθέσεις. Με ρυθμό πολυβόλου συνέχισαν να πέφτουν και χθες τα νέα από το μέτωπο των εκκαθαρίσεων που έχει διατάξει ο Ερντογάν.

Απέναντι σε αυτό που η «Monde» τιτλοφορούσε «απολυταρχική εκτροπή», Ευρώπη και Ουάσιγκτον αντιπαραθέτουν καθημερινά τη «βαθιά ανησυχία» τους. Σε συνέντευξη που παραχώρησε πάντως στο Αλ Τζαζίρα πριν κηρύξει την Τουρκία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο τούρκος πρόεδρος απέρριψε κάθε κριτική επιμένοντας πως «θα παραμείνουμε εντός του δημοκρατικού κοινοβουλευτικού συστήματος, δεν θα απομακρυνθούμε ποτέ από αυτό». Παράλληλα, εξέφρασε την εκτίμηση ότι «ξένες χώρες» ενδεχομένως να εμπλέκονται στην απόπειρα πραξικοπήματος –χωρίς να τις κατονομάσει.

Περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι (στρατιωτικοί, αστυνομικοί, δικαστικοί, δημόσιοι υπάλληλοι και εκπαιδευτικοί) έχουν καθαιρεθεί, έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα ή έχουν συλληφθεί από το Σάββατο. Αφού ανακάλεσε τις άδειες 21.000 εκπαιδευτικών που εργάζονταν σε ιδιωτικά ιδρύματα ανά τη χώρα, ζήτησε την παραίτηση 1.577 κοσμητόρων και πρόσθεσε ακόμη 6.500 στους 15.200 υπαλλήλους του υπουργείου Παιδείας που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα την Τρίτη, χθες η τουρκική κυβέρνηση έκλεισε 626 ιδιωτικά σχολεία και ιδρύματα και απαγόρευσε μέσω του Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης σε όλους τους ακαδημαϊκούς να πραγματοποιούν επαγγελματικά ταξίδια στο εξωτερικό ζητώντας παράλληλα την άμεση επιστροφή όσων βρίσκονται ήδη εκτός συνόρων. Οσοι κοσμήτορες έχουν απομείνει στα πανεπιστήμια κλήθηκαν επίσης να «ερευνήσουν κατεπειγόντως» ποια από τα μέλη του ακαδημαϊκού και διοικητικού προσωπικού ενδεχομένως σχετίζονται με το δίκτυο του Γκιουλέν, του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί εγκέφαλο του αποτυχημένου πραξικοπήματος.

Δύο μέλη του Συνταγματικού Δικαστηρίου συμπεριλαμβάνονται σε μια νέα ομάδα 113 δικαστικών που συνελήφθησαν χθες –περισσότερα από 3.000 μέλη του δικαστικού σώματος, ανάμεσά τους σχεδόν 1.500 δικαστές, έχουν καθαιρεθεί ήδη. Το υπουργείο Αμυνας της Τουρκίας ερευνά όπως ανακοινώθηκε και τους στρατοδίκες και εισαγγελείς των στρατοδικείων της χώρας: έθεσε ήδη σε διαθεσιμότητα 262 από αυτούς. Ο αριθμός των στρατιωτικών που έχουν συλληφθεί ξεπερνά τους 7.500, ανάμεσά τους βρίσκονται 118 στρατηγοί και ναύαρχοι: χθες απαγγέλθηκαν επισήμως κατηγορίες σε 99 από αυτούς, ένα σημαντικό κομμάτι της ανώτατης στρατιωτικής ιεραρχίας.

Ο κλάδος των μέσων ενημέρωσης, στο στόχαστρο του Ερντογάν ακόμη και πριν από το αποτυχημένο πραξικόπημα, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος. Το Ανώτατο Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο είχε ανακαλέσει από την Τρίτη τις άδειες και τα δικαιώματα 24 τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, τους οποίους θεωρεί φίλα προσκείμενους στον Γκιουλέν. Τριάντα τέσσερις δημοσιογράφοι έχασαν τη δημοσιογραφική τους άδεια με το ίδιο επιχείρημα. Σειρά είχε χθες ο ιστότοπος του Wikileaks: μετά την ανάρτηση σχεδόν 300.000 ηλεκτρονικών μηνυμάτων μεταξύ στελεχών του AKP από το 2010 έως τις 6 Ιουλίου 2016, που αφορούν όμως κυρίως «τις διεθνείς σχέσεις» και όχι «τα πιο ευαίσθητα ζητήματα της εσωτερικής πολιτικής», οι Αρχές μπλόκαραν την πρόσβαση στον ιστότοπο από την Τουρκία.

Συμφέροντα,όχι συναισθήματα

Μιλώντας χθες βράδυ στο Αλ Τζαζίρα, ο Ερντογάν δήλωσε πως δεν επιθυμεί να συνδέσει το θέμα της χρήσης από τις ΗΠΑ της βάσης του Ιντσιρλίκ με το αίτημα της Αγκυρας για έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν. «Οι σχέσεις ανάμεσα στις χώρες μας στηρίζονται σε συμφέροντα, όχι σε συναισθήματα», δήλωσε σε πιο συμφιλιωτικό τόνο. «Είμαστε στρατηγικοί εταίροι».