Δύο προϋποθέσεις έβαλε η Ανγκελα Μέρκελ για την απάντηση της ΕΕ στο Brexit που έφερε το δημοψήφισμα των Βρετανών. Πρώτον, να είναι μια απόφαση των 27 για να δοθεί το μήνυμα ότι οι υπόλοιποι παραμένουν ενωμένοι και η ΕΕ δεν φυλλορροεί. Δεύτερον, να μη δοθεί εν θερμώ μια «βεβιασμένη» απάντηση στην έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Καμία από τις δύο δεν μπόρεσε να επιβάλει. Και η αναζήτηση της απάντησης στο Brexit οδηγεί σε ανοιχτή διάσταση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών στον μεγάλο συνασπισμό της Μέρκελ.

Ο υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ αγνόησε την προειδοποίηση της Μέρκελ ότι δεν πρέπει να διολισθήσει η Ευρώπη σε «υποομάδες» και κάλεσε το Σάββατο τους υπουργούς Εξωτερικών των άλλων πέντε ιδρυτικών μελών της Κοινότητας (Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο). «Συνέπεια της ετυμηγορίας του βρετανικού λαού είναι ότι δεν ισχύει πλέον η συμφωνία στην οποία είχε καταλήξει το Συμβούλιο Κορυφής με τη Βρετανία τον περασμένο Φεβρουάριο. Περιμένουμε από τη βρετανική κυβέρνηση να αποσαφηνίσει την κατάσταση το ταχύτερο δυνατόν» τονίζεται στην κοινή ανακοίνωση των έξι. Η διαδικασία μιας συντεταγμένης εξόδου, προσθέτουν, προβλέπεται από το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Ο Σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς επιτέθηκε με ασυνήθιστη δριμύτητα στον Ντέιβιντ Κάμερον, τον οποίο κατηγόρησε ότι «δύο φορές κράτησε όμηρο την ΕΕ για τα εσωκομματικά του παιχνίδια», και χαρακτήρισε «ανήκουστη» τη δήλωσή του για αναβολή της αίτησης το φθινόπωρο. «Το Συμβούλιο Κορυφής της ερχόμενης Τρίτης είναι η ενδεδειγμένη χρονική στιγμή» για την αίτηση της Βρετανίας, είπε ο Σουλτς στη χθεσινή κυριακάτικη «Μπιλντ».

Η Μέρκελ αντιστέκεται στην εντεινόμενη από όλες τις πλευρές πίεση στο Λονδίνο να επισπευσθούν οι διαδικασίες. «Βεβαίως η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να τραβήξει αιώνια» παραδέχθηκε δημόσια η Μέρκελ. Θέλει όμως να βάλει φρένο στους Σοσιαλδημοκράτες που βγήκαν πολύ επιθετικά στο θέμα του Brexit. «Ενα απλό «περισσότερη Ευρώπη» είναι η λάθος απάντηση και ενισχύει τους αντιευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές στην Ολλανδία και τη Γαλλία» φέρεται να είπε η Μέρκελ σε διάσκεψη της Χριστιανικής Ενωσης την Παρασκευή. Ούτε πρέπει να δοθεί και η εντύπωση ότι όλα στην ΕΕ είναι κακά.

ΔΥΣΦΟΡΙΑ. Στο κόμμα της Μέρκελ αρχίζουν να δυσφορούν ανοιχτά για την πίεση των Σοσιαλδημοκρατών. Ο πρόεδρος των ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο Χριστιανοκοινωνιστής Μάνφρεντ Βέμπερ, υποστηρίζει ότι στην αναζήτηση της απάντησης πρέπει να ληφθούν σοβαρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ετυμηγορίας των Βρετανών. Οι Βρετανοί δεν ψήφισαν για την «Κοινωνική Ενωση» που ζητούν οι ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και για μεγαλύτερη ανακατανομή βαρών στην Ευρώπη, αλλά για το αντίθετο ακριβώς, είπε ο Βέμπερ στο Reuters.

Το δεξί χέρι της Μέρκελ, ο υπουργός Καγκελαρίας Πέτερ Αλτμάιερ, δήλωσε ότι «οι βρετανοί πολιτικοί πρέπει να έχουν τον χρόνο να σκεφτούν τις συνέπειες της απόφασης του Βrexit», διευκρινίζοντας ρητά ότι δεν εννοεί το ίδιο το Brexit.

Η Μέρκελ δεν θέλει βιαστική απόφαση γιατί φοβάται τη μοναξιά της Γερμανίας στην ΕΕ μετά την έξοδο της Βρετανίας. Οχι τόσο στα ζητήματα ελεύθερης αγοράς και ανταγωνιστικότητας όσο στην απόκρουση της αμφισβήτησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και από τα δύο άκρα, Δεξιά και Αριστερά. Χωρίς τη Βρετανία στην ΕΕ αναβαθμίζεται ο ρόλος της Γαλλίας καθώς παραμένει η μόνη χώρα της ΕΕ που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και έχει «αεροπλανοφόρο», σχολίασε η «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ». Ωστόσο η Γερμανία είναι εκείνη που με τις πρωτοβουλίες ή τις παραλείψεις της θα καθορίσει εν πολλοίς την επόμενη ημέρα της ΕΕ. Και η Μέρκελ έχοντας «καεί» στην ευρωκρίση δεν θέλει επ’ ουδενί να δοθεί η εντύπωση ότι αποφασίζει μόνη της. Γι’ αυτό κάλεσε στο Βερολίνο σήμερα το βράδυ όχι μόνο τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, αλλά και τον ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, ενώ προηγουμένως θα περάσει από την καγκελαρία ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ. Ο Ολάντ έχει βέβαια τα δικά του συμφέροντα. Βλέποντας την καγκελάριο να διευρύνει τον γαλλογερμανικό άξονα με τη Ρώμη, έσπευσε να καλέσει αυτός το Σάββατο τον Ρέντσι στο Παρίσι. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι δεν έχουν πάνω από έξι μήνες για να σώσουν την Ενωση. Και ο γάλλος πρόεδρος είναι αποφασισμένος να μετατρέψει τις προεδρικές εκλογές του 2017 (όπου δεν είναι σαφές αν θα λάβει μέρος) σε ένα δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της Ευρώπης.