Διάλεξε για την ομιλία του μια μικρή πόλη του γαλλικού Βορρά, το Σεν-Αντρέ-λε-Λιλ, μόλις επτά χιλιόμετρα από τη γενέτειρα του στρατηγού Ντε Γκολ, σε μια περιφέρεια, το Νορ-Πα-ντε-Καλέ-Πικαρντί, που ψήφισε σε ποσοστό 40,64% υπέρ της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν στον πρώτο γύρο των τελευταίων περιφερειακών εκλογών τον περασμένο Δεκέμβριο. Τίποτε από αυτά δεν ήταν τυχαίο. Και το περιβάλλον του είχε προετοιμάσει τον Τύπο: θα ήταν μια βαρυσήμαντη ομιλία. Αλλά στην πραγματικότητα ο Νικολά Σαρκοζί απλώς επιβεβαίωσε όλα όσα υποψιάζονταν οι Γάλλοι εδώ και μήνες: ναι, θα είναι υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα της Δεξιάς τον Νοέμβριο, κι ας εξακολουθεί να μην το έχει πει επισήμως. Ναι, βρίσκεται σε προεκλογική εκστρατεία, κι ας μην την ορίζει ως τέτοια. Ναι, η γραμμή του θα είναι «η εθνική ταυτότητα» και «το έθνος», τα οποία δεν έπαψε να αποθεώνει καθ’ όλη τη διάρκεια της ομιλίας του. Και ναι, θα φλερτάρει και πάλι με τις θέσεις του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, κι ας μην απέφερε καρπούς η στρατηγική αυτή στις προεδρικές εκλογές του 2012.

«Είμαι Γάλλος, είστε Γάλλοι, είμαστε Γάλλοι, είναι μια τύχη, είναι ένα προνόμιο» δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, που θέλει να γίνει και επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας το βράδυ της Τετάρτης, ενώπιον περίπου 40 βουλευτών του κόμματός του και περίπου 800 ακόμη ατόμων (στην αίθουσα υπήρχαν πολλές κενές θέσεις, οι συνεργάτες του Σαρκοζί επέρριψαν την ευθύνη στην αυξημένη κίνηση) που μετέβησαν στο Σεν-Αντρέ-λε-Λιλ για να τον ακούσουν. «Είμαι Γάλλος και είμαι χριστιανός» συνέχισε, επισημαίνοντας πως η Γαλλία, παρότι αυστηρά κοσμικό κράτος, παραμένει «μια χώρα χριστιανική στην κουλτούρα και τα ήθη της» –που βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο του «εξτρεμιστικού Ισλάμ». Ο Σαρκοζί μίλησε για μια Γαλλία που έχει καταληφθεί από την «αμφιβολία» και δεν πρέπει να υποκύψει στην «παραίτηση», τσιτάροντας αρκετές φορές τον Ντε Γκολ. Καθόρισε επίσης τον εχθρό: την «τυραννία των μειονοτήτων» που επιβάλλουν τον νόμο τους στη σιωπηλή πλειοψηφία. Και κατήρτισε πλήρη κατάλογο: «Μια χούφτα μαθητές που αποκλείουν ένα λύκειο, zadistes (οικολόγοι ακτιβιστές) που εμποδίζουν την κατασκευή ενός αεροδρομίου, Τσιγγάνοι που κλείνουν έναν αυτοκινητόδρομο, ταραχοποιοί που αποκλείουν ένα διυλιστήριο, ακραίοι ισλαμιστές που παίρνουν όμηρο μια συνοικία».

Για ομιλία που διαφημίστηκε ως «βαρυσήμαντη», σχολίασε στο περιοδικό «Marianne» ο Λουί Οσαλτέρ, ο Νικολά Σαρκοζί σερβίρισε στο κοινό του πολλά ξαναζεσταμένα πιάτα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τον άκουσαν να εκρήγνυται εναντίον «ενός μέρους των ελίτ, εκείνων που μας λένε πώς να σκεφτόμαστε», να πυροβολεί «το πνεύμα του ’68», να καταγγέλλει μια «αστυνομία της σκέψης». Αυτή τη φορά, ωστόσο, ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών προώθησε λίγο περισσότερο τα πιόνια του στο τερέν της «εθνικής ταυτότητας» (και δανείστηκε σχεδόν λέξη προς λέξη λόγια της Μαρίν Λεπέν) στιγματίζοντας «τη μαζική μετανάστευση και τον κοινοτισμό». Αλλά «ποτέ δεν θα δεχθώ την παραμικρή ενδοτικότητα έναντι των ηγετών του Εθνικού Μετώπου» πρόσθεσε επιχειρώντας δύσκολες ασκήσεις ισορροπίας. Στον Φρανσουά Ολάντ και την κυβέρνησή του ο Σαρκοζί αναφέρθηκε ελάχιστα. «Τι απίστευτο κρίμα, με τόσο χαμηλά επιτόκια και μια τόσο ανταγωνιστική τιμή πετρελαίου, να έχουμε μια τόσο αδύναμη ανάπτυξη!» είπε κάποια στιγμή, ανασύροντας από το 2007 το τρίπτυχο των αξιών του: «Κύρος, εργασία, αξιοκρατία». Ο μεγάλος αντίπαλός του αυτή τη στιγμή είναι άλλος, και είναι εσωκομματικός: ο Αλέν Ζιπέ, που προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις. Και σε αυτόν ακόμα, ωστόσο, αναφέρθηκε εμμέσως, χωρίς να τον κατονομάσει ούτε μία φορά. Απλώς επιτέθηκε «στη νέα κυρίαρχη ιδεολογία» που κυριεύει «πολλούς, της Δεξιάς μη εξαιρουμένης» και «χτυπά λαθραία τραγουδώντας τη γλυκιά μελωδία των «ορθολογικών συμβιβασμών», των υποτιθέμενα αποδεκτών υποχωρήσεων, της διεκδικούμενης πολυπολιτισμικότητας». Ολοι κατάλαβαν σε ποιον αναφερόταν. Χθες το πρωί, στο ραδιόφωνο του Europe 1, ο Σαρκοζί προχώρησε λίγο ακόμα διακηρύσσοντας πως «η ευτυχισμένη ταυτότητα, σε μια χώρα με έξι εκατομμύρια ανέργους, δεν υπάρχει» –για «ευτυχισμένη ταυτότητα», σε αντιδιαστολή με το βιβλίο του Αλέν Φίνκελκροτ «Η δυστυχισμένη ταυτότητα», είχε μιλήσει τον περασμένο Φεβρουάριο ο Ζιπέ, διαβεβαιώνοντας πως υπάρχει «μια ανάγνωση του Κορανίου απόλυτα συμβατή με τη (γαλλική) δημοκρατία».

«Ο Νικολά Σαρκοζί επιζητεί να προσανατολίσει τη συζήτηση σε αυτό το θέμα για λόγους εσωτερικού ανταγωνισμού στους Ρεπουμπλικανούς» επισημαίνει ο γάλλος πολιτολόγος Πασκάλ Περινό, πρώην διευθυντής του κέντρου πολιτικής έρευνας στη Sciences Po. «Στις λαϊκές τάξεις, όπως και μεταξύ των καθολικών, είναι πολύ ανταγωνιστικός σε αυτά τα ζητήματα, ενώ ο Αλέν Ζιπέ είναι λιγότερο άνετος με αυτόν τον κόσμο. Είναι επίσης ένας τρόπος να φανεί διαφορετικός διότι κατά βάθος οι δυο τους βρίσκονται πολύ κοντά στα οικονομικά ή διεθνή θέματα». Για τον Περινό, η ομιλία του Σαρκοζί ήταν ουσιαστικά μια επανάληψη της ρητορικής του από το 2012, σαφώς σκληρότερη σε σύγκριση με την πρώτη του προεδρική καμπάνια: «Το 2007 εμπεριείχε ένα άνοιγμα προς την Αριστερά και πολύ λιγότερο ισχυρές χριστιανικές αναφορές».

Το βέβαιο είναι πως αυτή η επίδειξη ισχύος του Νικολά Σαρκοζί δεν θα βοηθήσει καθόλου τις σχέσεις του με τους εσωκομματικούς του αντιπάλους, που κρύβουν ολοένα και λιγότερο την αγανάκτησή τους βλέποντας τον πρόεδρο των Ρεπουμπλικανών να χρησιμοποιεί μέσα και πόρους του κόμματος για την προσωπική του προώθηση. Ο Ζεράρ Λαρσέρ, πρόεδρος της Γερουσίας και μέλος της επιτροπής οργάνωσης των προκριματικών εκλογών, διαβεβαίωσε πως το ζήτημα θα τεθεί στην κεντρική επιτροπή του κόμματος.