Την Κυριακή 22 Μαΐου, η Αυστρία θα γράψει Ιστορία. Διότι εκείνη την ημέρα, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, θα αποκτήσει είτε τον πρώτο ακροδεξιό πρόεδρο στην Ευρώπη είτε τον πρώτο οικολόγο πρόεδρο στην Ευρώπη. Ο υποψήφιος του Κόμματος Ελευθερίας της Αυστρίας (FPO), ο 45χρονος Νόρμπερτ Χόφερ, κατάφερε να αποσπάσει στον πρώτο γύρο, την περασμένη Κυριακή, το καλύτερο ποσοστό στην ιστορία του κόμματος, 36,4% των ψήφων και μπαίνει στον δρόμο για την τελική αναμέτρηση με τον 72χρονο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, έναν ανεξάρτητο καθηγητή πανεπιστημίου που στηρίζεται από τους Πράσινους, έχοντας αβαντάζ 16 ποσοστιαίων μονάδων.

Σε αυτό το φόντο, ο μεγάλος συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών (SPÖ) και Συντηρητικών (ÖVP) που κυβερνά την Αυστρία από το 2008 ψήφισε την Τετάρτη έναν νόμο που επιτρέπει την κήρυξη μιας μεταναστευτικής «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης» στη χώρα, ουσιαστικά αναστέλλοντας το δικαίωμα ασύλου. Αντίστοιχός του δεν υπάρχει στην ΕΕ –με εξαίρεση την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν. Οι υποψήφιοι του SPÖ και του ÖVP, των δύο κομμάτων που κυβερνούν την Αυστρία, είτε εναλλάξ είτε από κοινού, από το 1945, δεν κατάφεραν καν να προκριθούν αυτή τη φορά στον δεύτερο προεδρικό γύρο. Ηταν άραγε αυτός ο νόμος μία ύστατη προσπάθεια να αναχαιτιστεί η προέλαση της Ακροδεξιάς που «σερφάρει –όπως σημείωνε τις προάλλες ο γάλλος πολιτολόγος Ζαν-Ιβ Καμί –πάνω στο κύμα της προσφυγικής κρίσης»; Η Βιέννη έχει ήδη κάνει από τις αρχές του χρόνου στροφή 180 μοιρών στο ζήτημα της προσφυγικής / μεταναστευτικής κρίσης –αφού ακολούθησε σε ένα πρώτο διάστημα την «πολιτική των ανοικτών συνόρων» της Ανγκελα Μέρκελ. Και παρ’ όλα αυτά, ο Νόρμπερτ Χόφερ κέρδισε την ψήφο ενός στους τρεις ψηφοφόρους. Για πολλοστή φορά, οι τελευταίοι επιβεβαίωσαν πως προτιμούν το πρωτότυπο από την κόπια. Το FPÖ καταψήφισε την Τετάρτη τον νόμο για το Μεταναστευτικό, αποκαλώντας τον ένα «ψευδοφάρμακο» που δεν πηγαίνει όσο μακριά θα έπρεπε. Τον νόμο καταψήφισαν και οι Οικολόγοι, για τους εντελώς αντίθετους λόγους.

Ενα από τα πρώτα συγχαρητήρια μηνύματα που έφθασαν στη Βιέννη μετά την Κυριακή, στην έδρα του Κόμματος Ελευθερίας της Αυστρίας, για το «σπουδαίο εκλογικό αποτέλεσμά» του είχε αποστολέα τη Μαρίν Λεπέν, την ηγέτιδα του γαλλικού, ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου –και για κάποιους, ηθικό αυτουργό της πρωτιάς του Χόφερ. Διότι τη δική της γραμμή, τη μέθοδο της αποδαιμονοποίησης, ακολούθησε το FPÖ για να φθάσει εδώ που έφθασε. Στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, το 2010, το κόμμα είχε προτείνει την Μπάρμπαρα Ρόζενκρανζ, μια υποψήφια γνωστή για τις σχέσεις της με τους αυστριακούς νεοναζιστικούς κύκλους, που είχε υποπέσει σε πολλά ξενόφοβα ολισθήματα: είχε αποσπάσει στον δεύτερο γύρο μόλις ένα 16%. Ούτε στις τελευταίες ευρωεκλογές όμως έλαμψε ιδιαιτέρως το FPÖ. Εκτοτε, απαγόρευσε στα στελέχη του τις γλωσσικές παρεκτροπές. Και έβγαλε μπροστά ένα νέο, φωτογενές, χαμογελαστό, ευγενικό πρόσωπο: τον Νόρμπερτ Χόφερ.

Μηχανικός αεροσκαφών στο επάγγελμα, πατέρας τεσσάρων παιδιών, θρέμμα του Μπέργκενλαντ, μιας μη προνομιούχου περιφέρειας στα σύνορα με την Ουγγαρία, ο Χόφερ δεν είναι νέος στο κόμμα, κάθε άλλο. Είναι μέλος του FPÖ από το 1994, έγινε περιφερειακός υπεύθυνος το 1996, ένας από τους βασικούς ιδεολόγους του το 2005, αντιπρόεδρος του αυστριακού Κοινοβουλίου το 2013 και παραμένει σταθερά στενός συνεργάτης και έμπιστος του ηγέτη του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε –που παραμένει με τη σειρά του επικεντρωμένος στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές. Ηταν όμως ελάχιστα γνωστός στο ευρύ κοινό, και πλάσαρε επιδέξια στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας την εικόνα του «νέου», της «ανανέωσης», απέναντι σε ένα μπλοκαρισμένο πολιτικό σύστημα.

Θα μπορούσε να πει κανείς πως ακόμα και η μερική αναπηρία που του άφησε ένα ατύχημα με παραπέντε το 2003 –περπατάει με δυσκολία και στις προεκλογικές συζητήσεις εμφανιζόταν πάντα καθισμένος, ενώ οι υπόλοιποι ήταν όρθιοι –λειτούργησε υπέρ του: η κουλτούρα της Ακροδεξιάς επιβάλλει συνήθως έναν ηγέτη σε άψογη φυσική κατάσταση, ενώ ο Χόφερ είναι πιο «ανθρώπινος», πιο «κοντά στον λαό». Ενα νέο, φιλικό πρόσωπο ως βιτρίνα μιας αρτηριοσκληρωτικής ιδεολογίας: όπως ακριβώς το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, έτσι και το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας αναπτύσσει μια λαϊκιστική ρητορική πάνω στην αγοραστική δύναμη, την κριτική της Ευρώπης και τον φόβο του Iσλάμ. Και ο ίδιος ο Χόφερ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα είναι ως πρόεδρος πανταχού παρών στην αυστριακή πολιτική σκηνή, έχει μάλιστα απειλήσει να διαλύσει το Κοινοβούλιο αν δεν λάβει υπόψη τις συστάσεις του στο ζήτημα της προσφυγικής / μεταναστευτικής κρίσης.

Το πλέον αμφιλεγόμενο μέτρο

Η κήρυξη «κατάστασης έκτακτης ανάγκης»

Ο νέος νόμος που υιοθέτησε την Τετάρτη το αυστριακό Κοινοβούλιο με τις ψήφους της κυβερνητικής πλειοψηφίας, Σοσιαλδημοκρατών και συντηρητικών, περιορίζει χρονικά την άδεια παραμονής για τους σύρους, αφγανούς ή ιρακινούς πρόσφυγες: έπειτα από τρία χρόνια, θα αξιολογείται η κατάσταση στη χώρα καταγωγής τους και αν ο πόλεμος έχει τελειώσει, θα υποχρεώνονται να επιστρέψουν. Το πλέον αμφιλεγόμενο μέτρο, ωστόσο, είναι η δυνατότητα κήρυξης μιας μεταναστευτικής «κατάστασης έκτακτης ανάγκης», μια πρόβλεψη με σαφή στόχο να ενισχύσει την πίεση στην Ιταλία: εφόσον οι Αρχές κρίνουν πως οι κρατικές υπηρεσίες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν, όλοι οι αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων των Σύρων, θα επαναπροωθούνται στα σύνορα, εκτός αν καταφέρουν να αποδείξουν πως κινδυνεύουν να υποστούν διωγμούς στη χώρα από την οποία εισήλθαν στην Αυστρία. Την «έντονη ανησυχία» του εξέφρασε χθες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, επισημαίνοντας πως ανάλογες πολιτικές αντιβαίνουν στις «υποχρεώσεις των κρατών» απέναντι «στο διεθνές, ανθρωπιστικό και ευρωπαϊκό δίκαιο».

Τελευταία Νέα