Η καυτή ανάσα στην πλάτη της Χίλαρι

Αν είχε μείνει η παραμικρή αμφιβολία σε κάποιον πως η πίεση που νιώθει η Χίλαρι Κλίντον αυξήθηκε κατακόρυφα μετά το caucus της Δευτέρας στην Αϊοβα, όπου το πάλαι ποτέ αδιαφιλονίκητο φαβορί κατέληξε σχεδόν ισόπαλο με το αλλοτινό αουτσάιντερ, τον 74χρονο γερουσιαστή του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς, το ντιμπέιτ που είχαν το βράδυ της Πέμπτης οι δύο υποψήφιοι για το χρίσμα των Δημοκρατικών στο Νιου Χάμσαϊρ, την πολιτεία που παίρνει σειρά να ψηφίσει στις προκριματικές εκλογές την ερχόμενη Τρίτη, τη διέλυσε. Ηταν εκρηκτικό –και για αυτό, κρίθηκε συναρπαστικό.

Η Χίλαρι Κλίντον που κατάφερε να επικρατήσει στην Αϊοβα του Μπέρνι Σάντερς με διαφορά μόλις 0,3% των ψήφων, τον κατηγόρησε πως έχει εξαπολύσει εναντίον της μια «καλοστημένη εκστρατεία λάσπης», αμφισβήτησε ως ανεδαφικό το πρόγραμμά του και αντιπαρέβαλε επανειλημμένως τον δικό της πραγματισμό με τον δικό του ιδεαλισμό. Ο Σάντερς την κατήγγειλε ακόμα μία φορά ως άνθρωπο της Γουόλ Στριτ και των μεγάλων επιχειρήσεων. «Εχει σχεδόν όλο το σύστημα πίσω της» διακήρυξε αυτός που αυτοσυστήνεται ως «σοσιαλιστής Δημοκρατικός». «Είναι διασκεδαστικό να κατηγορείται μια γυναίκα που θέτει υποψηφιότητα ώστε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των ΗΠΑ ως το σύστημα» απάντησε εκείνη. «Είμαι μια προοδευτική πολιτικός που φέρνει αποτελέσματα. Η ρίζα της λέξης «προοδευτικός» είναι η πρόοδος» πρόσθεσε καυστικά.

Οταν προχώρησε βέβαια η συζήτηση σε ασφαλέστερα θέματα όπως η θανατική ποινή ή το σκάνδαλο του μολυσμένου νερού στο Φλιντ του Μίσιγκαν, οι τόνοι έπεσαν. Και οι δύο αντίπαλοι επαναβεβαίωσαν τον αμοιβαίο σεβασμό τους. «Ακόμα και στις χειρότερες μέρες μας, είμαστε 100 φορές καλύτεροι από οποιονδήποτε Ρεπουμπλικανό υποψήφιο» σχολίασε ο Σάντερς. Αλλά το αποτέλεσμα της Αϊοβα, οκτώ χρόνια μετά την ήττα της Χίλαρι Κλίντον στο ίδιο caucus (είχε έρθει τότε τρίτη, με πρώτο, προς γενική έκπληξη, τον Μπαράκ Ομπάμα), έριξε τον σπόρο της αμφιβολίας: μπορεί να «κλείσει το ντιλ» –για να δανειστούμε την αμερικανική έκφραση –με τους αμερικανούς ψηφοφόρους; Και η αμφιβολία αναμένεται να ενισχυθεί την ερχόμενη Τρίτη. Οι δημοσκοπήσεις θέλουν τον Μπέρνι Σάντερς να προηγείται στο Νιου Χάμσαϊρ με διψήφιο (έως και διπλάσιο) ποσοστό.

Οι δημοσκοπήσεις δίνουν, ώς έναν βαθμό, και την εξήγηση: αν υπολείπεται σημαντικά σε κάτι του Σάντερς η Χίλαρι, αυτό είναι ο ενθουσιασμός που προκαλεί μεταξύ των ψηφοφόρων. Η πρώην Πρώτη Κυρία και υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ θεωρείται, είτε το θέλει είτε όχι, κομμάτι του συστήματος, σε μια περίοδο που οι ψηφοφόροι εμφανίζονται όλο και πιο οργισμένοι. Και οι πολύμηνες επιθέσεις των Ρεπουμπλικανών όσον αφορά τον προσωπικό λογαριασμό e-mail που χρησιμοποιούσε παρατύπως για τη δουλειά της ως υπουργός, κατάφεραν να κάνουν αρκετούς ψηφοφόρους να αμφισβητούν την ακεραιότητα και την αξιοπιστία της.

Ο Μπέρνι Σάντερς, από την άλλη, που ξεκίνησε την προεκλογική του εκστρατεία πριν από εννέα μήνες με μια συνέντευξη Τύπου στο Καπιτώλιο την οποία λίγοι παρακολούθησαν και ακόμα λιγότεροι πρόσεξαν, ενθουσιάζει τους φιλελεύθερους ακτιβιστές με ένα «αντισυστημικό μήνυμα» που περιλαμβάνει πάταξη των εισοδηματικών ανισοτήτων, διάλυση των μεγάλων τραπεζών και δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση για όλους. Η Αϊοβα ήταν μια πολιτεία καλή για να δοκιμαστεί αυτό το μήνυμα, δεδομένης της ξεκάθαρα φιλελεύθερης κλίσης των Δημοκρατικών ακτιβιστών που κυριαρχούν στη διαδικασία του caucus. Και το Νιου Χάμσαϊρ είναι ακριβώς δίπλα στο Βερμόντ, την εκλογική περιφέρεια του Σάντερς. Στην πραγματικότητα, το μεγάλο τεστ θα έρθει την 1η Μαρτίου, τη Σούπερ Τρίτη, οπότε και διεξάγονται ταυτόχρονα προκριματικές εκλογές σε έντεκα πολιτείες: ανάμεσά τους βρίσκονται και επτά πολιτείες του Νότου όπου το αβαντάζ της Χίλαρι μεταξύ των αφροαμερικανών ψηφοφόρων θα αρχίσει, κατά πάσα πιθανότητα, να αποδίδει.