«Ξέρει τι κάνει;» ρωτά στον πρωτοσέλιδο τίτλο της η «Ντι Τσάιτ». Και δεν είναι μόνον η εβδομαδιαία κεντροαριστερή εφημερίδα που θέτει αυτό το ερώτημα για τη Μέρκελ και την πολιτική της.

Στη Γερμανία φτάνουν κάθε μέρα χιλιάδες Σύροι – και όχι μόνο – πρόσφυγες. Η γερμανική διοικητική μηχανή, γνωστή για την αποτελεσματικότητά της, αγγίζει τα όριά της. Παραιτήθηκε ήδη ο διευθυντής της Υπηρεσίας Μετανάστευσης Μάνφρεντ Σμιντ, έντονη κριτική για ολιγωρία δέχεται και ο πολιτικός του προϊστάμενος, υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ. Η αλληλεγγύη των γερμανών πολιτών είναι εντυπωσιακή αλλά αυξάνεται και η ανησυχία μπροστά στις χιλιάδες προσφύγων που δηλώνουν μόνον έναν προορισμό: τη Γερμανία.

Και η Μέρκελ; «Το λέω εντελώς ανοιχτά: Εάν αρχίσουμε να ζητούμε συγνώμη επειδή σε μια κατάσταση ανάγκης δείξαμε ένα φιλικό πρόσωπο, τότε αυτή δεν είναι η χώρα μου», είπε η Μέρκελ στις αρχές της εβδομάδας απαντώντας στην κριτική που δέχεται γιατί άνοιξε τα σύνορα στους πρόσφυγες που είχαν καθηλωθεί στην ξενοφοβική Ουγγαρία. Το μήνυμα των ανοιχτών συνόρων έφτασε γρήγορα στις χώρες προέλευσης των προσφύγων, Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών κάνει ολόκληρη καμπάνια στις χώρες αυτές προσπαθώντας να πείσει τον κόσμο ότι δεν είναι ανοιχτή πρόσκληση να μεταβούν στη Γερμανία.

Στο Βερολίνο περιμένουν ότι το τσουνάμι των προσφύγων θα συνεχιστεί, όσο θα υπάρχουν τα αίτια που προκαλούν τη φυγή τους από τη Συρία. Ξέρουν επίσης ότι έχουν περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης καθώς το πρώτο βιολί στον πόλεμο της Συρίας παίζουν η Αμερική, η Ρωσία και οι χώρες της Μέσης Ανατολής Τουρκία, Ιράν, Σαουδική Αραβία. Το κουβάρι αυτό δεν θα λυθεί στρατιωτικά, αλλά μόνον πολιτικά, υποστηρίζει η γερμανική διπλωματία. Το πρώτο βήμα που βλέπει το υπουργείο Εξωτερικών είναι η σύσταση ενός Φόρουμ για την Εγγύς και Μέση Ανατολή αντίστοιχου με τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ), που οδήγησε στην υπέρβαση της διχοτόμησης της Ευρώπης και μετεξελίχτηκε στο σημερινό ΟΑΣΕ.

Αυτά είναι «μουσική του μέλλοντος» ενώ τώρα χρειάζονται επειγόντως άμεσες λύσεις. Η Γερμανία επανέφερε τους ελέγχους στα σύνορα με την Αυστρία, το παράδειγμά της ακολούθησαν και άλλες χώρες. Πρακτικό αποτέλεσμα είναι να καταργηθεί ντε φάκτο το Δουβλίνο ΙΙΙ για την επαναπροώθηση προσφύγων στην πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ. Η Γερμανία δεν είναι πλέον νησίδα Ταυτόχρονα απειλείται ο πυρήνας της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που είναι η ελεύθερη διακίνηση των πολιτών.

Ζητούμενο παραμένει η ευρωπαϊκή απάντηση στη μεταναστευτική κρίση.

Η ποσόστωση στην κατανομή των προσφύγων δημιουργεί νέα μέτωπα στην ΕΕ. «Δεν μπορεί να τρέχουν όλοι όταν η Γερμανία ανοίγει το πορτοφόλι και να βγάζουν την ουρά τους απέξω όταν απαιτείται ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», λέει ο αντικαγκελάριος, πρόεδρος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ στην κατεύθυνση κυρίως των χωρών της ανατολικής Ευρώπης που αρνούνται κατηγορηματικά να πάρουν πρόσφυγες. Η Μέρκελ απορρίπτει τον εκβιασμό τους με διαγραφή κονδυλίων της ΕΕ. Άρα η λύση μπορεί να είναι μόνον μία συνεργασία των «προθύμων».

Η Γερμανία χρειάζεται μεσο-μακροπρόθεσμα «νέο αίμα» εκατομμυρίων μεταναστών για να αντιμετωπίσει το δημογραφικό της πρόβλημα. «H λύση δεν θα σκοντάψει στα λεφτά» είπε ο εκπρόσωπος του Σόιμπλε που κρατάει και το ταμείο της χώρας. Αλλά η απορρόφηση των προσφύγων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Σε δοκιμαστικό πρόγραμμα της γερμανικής κυβέρνησης με 800 πρόσφυγες, αποδείχτηκε ότι μόνον οι 60 μπορούν να απορροφηθούν από τη γερμανική αγορά εργασίας. Οι υπόλοιποι θα καταλήξουν στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.