Ηταν η ημέρα με την περισσότερη βία που έχει ζήσει το Κίεβο μετά την αιματηρή καταστολή των φιλοευρωπαϊκών διαδηλώσεων στη Μεϊντάν, πέρυσι τον Φεβρουάριο, που κατέληξαν στην αποπομπή του φιλορώσου ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Ενας νεκρός εθνοφρουρός και δεκάδες τραυματίες μπροστά στο Κοινοβούλιο επιβεβαιώνουν τον δύσκολο δρόμο που έχει να διανύσει η Ουκρανία μέχρι την ειρήνη και την ομαλότητα, εν μέσω ακραίων στοιχείων –από τους φιλορώσους αυτονομιστές στα ανατολικά μέχρι τους εθνικιστές του Σβόμποντα, τους υπευθύνους της χθεσινής βίας στο Κίεβο, αλλά και το Σώμα Ουκρανών Εθελοντών, την παραστρατιωτική ομάδα του (ακροδεξιού) Δεξιού Τομέα, που μάχεται στην Ανατολική Ουκρανία εξυπηρετώντας από τη μία πλευρά, ανησυχώντας από την άλλη, την κυβέρνηση στο Κίεβο.

Εκατοντάδες διαδηλωτές, οι περισσότεροι υποστηρικτές του Σβόμποντα, ενός εθνικιστικού κόμματος που απέσπασε ποσοστό μικρότερο του 5% στις περυσινές κοινοβουλευτικές εκλογές, είχαν συγκεντρωθεί χθες μπροστά στο Κοινοβούλιο προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για νομοσχέδιο που εκχωρεί περισσότερη αυτονομία στις περιοχές υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών στα ανατολικά, σύμφωνα με τη συμφωνία εκεχειρίας που υπογράφηκε στο Μινσκ τον Φεβρουάριο με γαλλογερμανική διαμεσολάβηση.

Το νομοσχέδιο πέρασε στην πρώτη ανάγνωση με 265 ψήφους σε σύνολο 450 βουλευτών, είναι άγνωστο όμως αν θα καταφέρει να εξασφαλίσει στη δεύτερη ανάγνωση τις 300 απαραίτητες ψήφους καθώς τρία κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό δηλώνουν αντίθετα, υποστηρίζοντας πως εξυπηρετεί τον Βλαντίμιρ Πούτιν την ώρα που η Μόσχα δεν τηρεί τη δική της πλευρά της συμφωνίας. Και τα τρία κόμματα πάντως καταδίκασαν τη βία, που ξεκίνησε με τους διαδηλωτές να ρίχνουν στους εθνοφρουρούς κροτίδες και καπνογόνα και κατέληξε με τον θάνατο ενός 24χρονου εθνοφρουρού και τον τραυματισμό δεκάδων ακόμα ανθρώπων, οι περισσότεροι μέλη της εθνοφρουράς του υπουργείου Εσωτερικών, κάποιοι δημοσιογράφοι, από χειροβομβίδες.

Ο ουκρανός πρωθυπουργός Αρσένι Γιάτσενιουκ ζήτησε ισόβια δεσμά για τους υπευθύνους και χαρακτήρισε τους εθνικιστές διαδηλωτές «χειρότερους» από τους αυτονομιστές αντάρτες αφού καταστρέφουν τη χώρα εκ των έσω «υπό το πρόσχημα του πατριωτισμού». Λιγότερο ξεκάθαρη, πάντως, είναι η σχέση της ουκρανικής κυβέρνησης με το Σώμα Ουκρανών Εθελοντών, την παραστρατιωτική μονάδα που συνέστησε τον Απρίλιο του 2014 ο Ντμίτρο Γιάρος, ο επικεφαλής του Δεξιού Τομέα, που γεννήθηκε με τη σειρά του στη διάρκεια του επονομαζόμενου Ευρωμεϊντάν στο Κίεβο, συνενώνοντας διάφορα εθνικιστικά και ακροδεξιά γκρουπούσκουλα –«η ακραία μειοψηφία ενός μάλλον φιλελεύθερου, κεντρώου ή προοδευτικού μαζικού κινήματος, που βρήκε σε αυτά τα αγόρια με τα κράνη μια ασπίδα ενάντια στην αστυνομική καταστολή» όπως σχολίασε ο δημοσιογράφος της «Φιγκαρό» Στεφάν Σιοάν.

Σύμφωνα με τον Σιοάν, ο οποίος ταξίδεψε στην Ανατολική Ουκρανία και μίλησε με μέλη του Σώματος Ουκρανών Εθελοντών, αυτός ο παράνομος στρατός διαθέτει 18 τάγματα διασκορπισμένα στην Ουκρανία, αξιόπιστες πηγές όμως θέλουν περίπου 300-400 σκληραγωγημένους μαχητές, δηλαδή δύο τάγματα, ανεπτυγμένους σε διάφορα σημεία του μετώπου στην Ανατολική Ουκρανία, όπου συνεχίζονται, σε πείσμα της εκεχειρίας, οι αψιμαχίες ανάμεσα στους φιλορώσους αυτονομιστές και στα ουκρανικά στρατεύματα. Τα μέλη του Σώματος είναι άνθρωποι που θεωρούν πως στο υπουργείο Αμυνας «υπάρχουν μόνο προδότες», οι ίδιοι πάντως δηλώνουν πως «κάνουν τη δουλειά για την οποία τους ζητείται βοήθεια» ή, προσθέτει ο Σιοάν, «αυτή που άλλες μονάδες δεν θέλουν να κάνουν». Είναι απόλυτα πειθαρχημένοι και καθόλου διεφθαρμένοι, σε αντίθεση με τη φήμη που συνοδεύει τον ουκρανικό στρατό. Αποδεικνύονται λοιπόν χρήσιμοι για την ουκρανική κυβέρνηση –παράλληλα ωστόσο προκαλούν ανησυχία στο Κίεβο καθότι δεν ελέγχονται από αυτό. Ή τουλάχιστον δεν ελέγχονταν: μόλις πρόσφατα, ο επικεφαλής του Σώματος Ουκρανών Εθελοντών, ο «Τσόρνι», ανακοίνωσε πως πολλά τμήματα του στρατού του θα ενσωματωθούν στις ουκρανικές ειδικές δυνάμεις.

Στις ειδικές δυνάμεις

«Ηταν μια δύσκολη απόφαση, αλλά έτσι κάποιοι μαχητές θα αποκτήσουν επίσημο καθεστώς, έναν μισθό για την οικογένειά τους και τη δυνατότητα να παραμείνουν στην εμπροσθοφυλακή σε μια επίλεκτη μονάδα»: με αυτόν τον τρόπο αιτιολόγησε ο επικεφαλής του Σώματος Ουκρανών Εθελοντών την ενσωμάτωση πολλών τμημάτων του στις ουκρανικές ειδικές δυνάμεις.