Ηταν αυτή η χειρότερη τραγωδία που έχει ζήσει μέχρι σήμερα η Μεσόγειος; Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα επιβεβαιωθεί ποτέ. Ενας από τους διασωθέντες ανέφερε ότι στο αλιευτικό που ναυάγησε τη νύχτα του Σαββάτου 70 μίλια από τις λιβυκές ακτές, νότια της Λαμπεντούζα, ήταν στοιβαγμένοι περισσότεροι από 700 άνθρωποι –και μέχρι αργά χθες δεν είχαν περισυλλεγεί ζωντανοί περισσότεροι από 50. Ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι δήλωνε ανήμπορος να επιβεβαιώσει τον αριθμό των επιβαινόντων. Στο συγκεκριμένο σημείο η θάλασσα έχει βάθος έως και πέντε χιλιόμετρα, που σημαίνει ότι πολλές σοροί πιθανόν να μην εντοπιστούν ποτέ, όπως έχει συμβεί τόσες φορές ακόμα στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν είναι: θα κάνει αυτή η τελευταία τραγωδία, που ενέσκηψε έπειτα από δύο άλλα ναυάγια με 440 νεκρούς την περασμένη εβδομάδα, την Ευρώπη να αντιδράσει, επιτέλους, συλλογικά και συντονισμένα;

Το ζήτημα θα συζητηθεί εκτάκτως στη σημερινή σύνοδο των ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών. Η Κομισιόν ανακοίνωσε πως θα οργανωθεί με στόχο τη χάραξη μιας «νέας στρατηγικής για τη μετανάστευση» κοινή σύνοδος των υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών. Η Ρώμη όπως και άλλες πρωτεύουσες του Νότου πιέζουν για άμεση σύγκληση έκτακτης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής. Από παντού ακούγονται δηλώσεις αποτροπιασμού και εκκλήσεις για δράση. Αλλά η συνέχεια μένει να φανεί.

Το αλιευτικό των 20-30 μέτρων είχε αναχωρήσει από κάποια παραλία της Λιβύης, χώρας υπό διάλυση, την οποία η «Monde» αποκαλούσε χθες «μεταναστευτική βόμβα στον Νότο της Ευρώπης». Τη νύχτα του Σαββάτου εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Η ιταλική ακτοφυλακή ζήτησε αμέσως από ένα πορτογαλικό φορτηγό πλοίο να αλλάξει πορεία. Οταν αυτό έφτασε επιτόπου, και σύμφωνα πάντα με την ιταλική ακτοφυλακή, το πλήρωμά του είδε το αλιευτικό να ανατρέπεται. Αυτό φέρεται να συνέβη διότι οι εκατοντάδες μετανάστες που επέβαιναν στο σκάφος έτρεξαν όλοι μόλις είδαν να πλησιάζει το φορτηγό προς την ίδια πλευρά.

Συνολικά 18 πλοία, κυρίως πολεμικά της Ιταλίας και της Μάλτας καθώς και εμπορικά, συμμετείχαν χθες στην επιχείρηση διάσωσης. Σύμφωνα με τον Ματέο Ρέντσι, ο οποίος διέκοψε προεκλογική εκστρατεία στη Βόρεια Ιταλία κι επέστρεψε στη Ρώμη, μέχρι αργά χθες είχαν περισυλλεγεί 28 επιζώντες και 24 νεκροί. Ο πρωθυπουργός της Μάλτας ανέβαζε τον αριθμό των επιζώντων στους 50, μιλώντας για «τη χειρότερη ανθρώπινη τραγωδία των τελευταίων χρόνων».

Ζητούν μέτρα. «Πώς μπορούμε να παρακολουθούμε απαθείς καθημερινά και μία τραγωδία;» ρώτησε από την πλευρά του τις Βρυξέλλες ο Ρέντσι. Ο ίδιος απέκλεισε το σενάριο ενός ναυτικού αποκλεισμού των ακτών της Λιβύης, που προωθεί μετ’ επιτάσεως στην Ιταλία η Λέγκα του Βορρά και όχι μόνο.

«Εχουμε πει πολλές φορές «φτάνει πια». Είναι πλέον καιρός για την ΕΕ να αντιμετωπίσει το πρόβλημα», δήλωσε η ιταλίδα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, προαναγγέλλοντας «σειρά προτάσεων αναφορικά με τη Λιβύη, μία από τις κύριες οδούς παράνομης διακίνησης μεταναστών». «Πρέπει να ενισχύσουμε τον αριθμό των πλοίων, να πραγματοποιούνται περισσότερες υπερπτήσεις στην περιοχή και να αγωνιστούμε πολύ πιο έντονα εναντίον των λαθρεμπόρων, διότι αυτοί που βάζουν τους ανθρώπους στα πλοία είναι λαθρέμποροι, ακόμα και τρομοκράτες», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ. «Καμία χώρα στον κόσμο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη τέτοια γεγονότα. Η απάντηση πρέπει να έρθει από την Ευρώπη και οι λέξεις πλέον δεν αρκούν, πρέπει να δράσουμε», δήλωσε ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι.

Δηλώσεις που πρέπει να μετατραπούν σε έργα.

Οι ευθύνες

Σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, 219.000 διέσχισαν πέρυσι τη Μεσόγειο και 3.500 πέθαναν κατά τον διάπλου. Περίπου 35.000 πρόσφυγες έχουν φτάσει στην Ευρώπη φέτος. 900 ήταν οι νεκροί μέχρι το Σάββατο. Ανθρωπιστικές οργανώσεις επιρρίπτουν ευθύνες για τις τραγωδίες στην αντικατάσταση της ιταλικής επιχείρησης διάσωσης «Mare Nostrum» με την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Τρίτων».