Αναζήτηση
Κλείστε μια συμφωνία με το Ιράν. Νικήστε τους βάρβαρους του Ισλαμικού Κράτους. Στο χάος της Μέσης Ανατολής, γράφει ο Ρότζερ Κόεν στους Νιου Γιορκ Τάιμς, αυτές πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της Αμερικής και της Δύσης.
Μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν που θα διαρκεί τουλάχιστον μια δεκαετία και θα ελέγχει ένα αυστηρά περιορισμένο πρόγραμμα εμπλουτισμού αποκλειστικά για μη στρατιωτική χρήση δεν αποτελεί το ιδανικό αποτέλεσμα, σημειώνει ο αμερικανός αναλυτής. Είναι όμως το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα των συνομιλιών, που έχουν συμβάλει στο να οικοδομηθούν γέφυρες ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Τεχεράνη και να ανακοπεί ο πυρηνικός πυρετός του Ιράν.
Ολες οι εναλλακτικές λύσεις είναι πολύ χειρότερες, καθώς θα οδηγούσαν σε νέες κραυγές υπέρ του πολέμου. Και ένας πόλεμος θα ήταν η συνταγή της καταστροφής.
Οι αμερικανικές ή ισραηλινές βόμβες εναντίον του Ιράν θα είχαν πολλές και ολέθριες συνέπειες. Το σημαντικότερο επιχείρημα όμως εναντίον μιας τέτοιας παρανοϊκής εξέλιξης είναι ότι δεν θα πετύχαινε τίποτα περισσότερο από μια αναβολή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Θα ήταν δηλαδή ένας πόλεμος χωρίς στόχο, ένας πόλεμος για τα προσχήματα. Και τέτοιους πολέμους έχουμε δει πολλούς.
Το Ιράν είναι μια ελπιδοφόρα και νεαρή κοινωνία. Πρέπει λοιπόν να ενισχυθεί η ελπίδα, όχι να πνιγεί. Μια συμφωνία δεκαετούς διάρκειας θα καταδίκαζε το Ιράν και την Αμερική σε μια συνεργασία για όλη αυτή την περίοδο. Μια τέτοια συνεργασία δεν θα ήταν εύκολη. Οι διαφωνίες θα ήταν αναπόφευκτες. Ομως η ιστορία έχει δείξει ότι μπορούν να επιτευχθούν πολλά όταν συνεργάζονται χώρες με μεγάλες ιδεολογικές διαφορές. Αρκεί να δει κανείς τις σινοαμερικανικές σχέσεις.
Στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, η Ισλαμική Δημοκρατία είναι πιθανό να αποκτήσει μια νέα ηγεσία. Η κοινωνία της στρέφεται όλο και περισσότερο προς τη Δύση. Το σύνθημα «Θάνατος στην Αμερική» είναι ξεπερασμένο. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει βέβαια τι ακριβώς αλλαγές θα γίνουν, αλλά οι πιθανότητες μιας θετικής εξέλιξης αυξάνονται με την επαφή και μειώνονται με την τιμωρία της Τεχεράνης.
Δεν θα ήταν προτιμότερο το Ιράν να μην έχει αποκτήσει τις πυρηνικές δυνατότητες που διαθέτει; Φυσικά. Μπορεί να υπάρξουν εγγυήσεις ότι η όποια συμφωνία θα τηρηθεί; Οχι. Η διπλωματία, όμως, έχει να κάνει με τον πραγματικό κόσμο. Η πιο σκληρή και πιο σημαντική διπλωματία γίνεται με τους εχθρούς. Οι αντίπαλοι μιας συμφωνίας, άλλωστε, δεν έχουν παρουσιάσει αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις.
Δεν χρειάζονται βαθιές γνώσεις για το Ιράν προκειμένου να κατανοήσει κανείς ότι οι κυρώσεις δεν θα οδηγήσουν αυτή την υπερήφανη χώρα στα γόνατα. Το Ιράν προτιμά να πεινάσει παρά να υποχωρήσει. Τι εξασφαλίζει σε τελευταία ανάλυση την ασφάλεια του Ισραήλ; Μια δεκαετία αυστηρού ελέγχου του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν που το εμποδίζει να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα ή ένας πόλεμος που θα καθυστερήσει αυτό το πρόγραμμα για μερικά χρόνια, θα ενισχύσει τις πιο εξτρεμιστικές τάσεις στην Τεχεράνη και θα ενισχύσει τη βία στη Μέση Ανατολή; Η απάντηση είναι προφανής.
Πολλοί αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να αναζητείται μια συμφωνία με το Ιράν και την ίδια στιγμή να στηρίζονται τα αραβικά κράτη, και κυρίως η σουνιτική Σαουδική Αραβία, στις επιθέσεις τους εναντίον των υποστηριζόμενων από το Ιράν ανταρτών Χούτι στην Υεμένη. Ο Ρότζερ Κόεν δίνει δύο απαντήσεις. Πρώτον, η εξωτερική πολιτική υπαγορεύεται από τα συμφέροντα, όχι από τη συνέπεια: ο Στάλιν ήταν κάποτε ο πιο αποτελεσματικός σύμμαχος της Αμερικής. Δεύτερον, η Αμερική καθιστά σαφές στο Ιράν, πριν ακόμη υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία, ότι δεν προτίθεται να εγκαταλείψει τους συμμάχους της, περιλαμβανομένων της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας, μόνο και μόνο επειδή θα επιτευχθεί μια συμφωνία. Το μήνυμα αυτό είναι σημαντικό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιτάσσονται στο Ιράν όταν το επιτάσσουν τα συμφέροντά τους και τα συμφέροντα των συμμάχων τους, είτε επιτευχθεί συμφωνία είτε όχι.
Ενας τομέας όπου τα αμερικανικά και τα ιρανικά συμφέροντα συμπίπτουν είναι η καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους. Στην πραγματικότητα, η συνεργασία με το Ιράν είναι απαραίτητη για να ηττηθούν οι τζιχαντιστές. Η Αμερική δεν μπορεί να σταματήσει το σχίσμα μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών στη Μέση Ανατολή που προκάλεσε η εισβολή στο Ιράκ. Δεν μπορεί να περιορίσει την καταστροφή στη Συρία, όπως δεν μπορεί να επαναφέρει τις ελπίδες που γέννησε η Αραβική Ανοιξη. Μπορεί όμως να συγκεντρωθεί στους δύο στόχους που έχουν σήμερα απόλυτη προτεραιότητα: τη συμφωνία με το Ιράν και τη συντριβή των τζιχαντιστών.
