Δεδομένης της σκληρής στάσης που τηρούν οι ευρωπαίοι υποστηρικτές της λιτότητας αλλά και χώρες που δοκιμάστηκαν από τέτοιες μεταρρυθμίσεις, πώς θα επιτευχθεί μια συλλογική προσπάθεια για ένα διαφορετικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα;

Ηδη έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο Μάριο Ντράγκι, για παράδειγμα, έχει κατορθώσει να μετατοπίσει το κέντρο βάρους της ευρωπαϊκής γνώμης από την, κατά κύριο λόγο γερμανική, θέση της αυστηρής λιτότητας. Πιο συγκεκριμένα, με το στήσιμο του σχεδίου Γιούνκερ και της ποσοτικής χαλάρωσης, παρά τη σημαντική γερμανική αντίσταση, ο ίδιος έχει δείξει τον δρόμο για μια φιλο-επενδυτική πολιτική. Δεδομένου ότι βρίσκεται σε πολύ σημαντική θέση ο ίδιος, μπορεί να συνεχίσει αυτή τη στρατηγική υπέρ. Ωστόσο, είναι αδύνατον να γνωρίζεις τι σκέφτονται όλοι οι ευρωπαίοι πρωταγωνιστές. Υπό αυτήν την έννοια, παρακολουθούμε ένα παιχνίδι πόκερ.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που επιφυλάσσει μια ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη;

Κατ’ αρχάς πιστεύω ότι οι υποθέσεις περί Grexit είναι κενές νοήματος. Θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα, την Ευρώπη και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι είναι στο συμφέρον όλων να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Αλλωστε, πώς θα αντιμετωπιστεί μια ενδεχόμενη έξοδος χωρίς πανικό και χωρίς τη μετάδοση της κρίσης σε άλλα κράτη – μέλη της ευρωζώνης; Δεν υπάρχει μυστικότητα, ούτε καν διακριτικότητα, στον κόσμο όπου ζούμε σήμερα. Και η έξοδος από ένα ενιαίο νομισματικό σύστημα καθώς και το τύπωμα χαρτονομίσματος πρέπει να γίνονται με λεπτούς χειρισμούς και κυρίως μυστικότητα, ώστε να αποφευχθεί ένας καταστροφικός πανικός. Κάτι τέτοιο είναι αδύνατο σήμερα.

Ωστόσο οι χώρες, και η Βρετανία ειδικότερα, δηλώνουν προετοιμασμένες για ένα πιθανό Grexit και τις συνέπειές του.

Ελπίζω να υπάρχουν πράγματι τα σχέδια που θα μπορέσουν να περιορίσουν την εξάπλωση της οικονομικής κρίσης. Αμφιβάλλω για το κατά πόσο αυτά θα δουλέψουν. Το θετικό είναι ότι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχει ισχυρό κίνητρο απ’ όλες τις πλευρές να βρεθεί μια συμφωνία. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να ξέρει ούτε τι σκέφτεται ο κάθε ευρωπαίος αρχηγός ούτε πώς θα συνεργαστούν μεταξύ τους. Που σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με βεβαιότητα να προκύψει τελικά το χειρότερο σενάριο, δηλαδή μια κρίση έξω από τον έλεγχο όλων. Πόσω μάλλον όταν δεν μιλάμε για μία μόνο κρίση αλλά για τρεις. Γιατί μαζί με την κρίση του ευρώ αντιμετωπίζουμε την κρίση στην Ουκρανία, με όλους τους γεωπολιτκούς κινδύνους που αυτή επιφυλάσσει, και την απόλυτη καταστροφή στη Μέση Ανατολή, στο κατώφλι της Ευρώπης.

Ποια είναι η επίδραση της ελληνικής και κατ’ επέκταση ευρωπαϊκής κρίσης στο πολιτικό πεδίο της Βρετανίας, η οποία μάλιστα βρίσκεται ενώπιον γενικών εκλογών;

Οποιος επιχειρήσει να κάνει σαφείς προβλέψεις για τις πολιτικές εξελίξεις στη Βρετανία δεν θα πείσει κανέναν. Πρόκειται για ένα πρωτάκουστα ρευστό τοπίο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η φύση της Βρετανίας αλλάζει μπροστά στα μάτια μας. Ποτέ έως σήμερα δεν ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο τόσο διχασμένο. Φυσικά η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το εάν και με πόση αποτελεσματικότητα θα τερματιστεί η κρίση της ευρωζώνης και της Ελλάδας. Αν επιτευχθεί μια αποτελεσματική επιστροφή στην ανάπτυξη, σίγουρα η Βρετανία θα ισχυροποιήσει τη θέση της μέσα στην Ενωση.

Θα ήσασταν πρόθυμος να συνεργαστείτε ως πολιτικός σύμβουλος με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;

Οχι, δεν θα ξανασυνεργαζόμουν με κανένα πολιτικό κόμμα. Γι’ αυτό άλλωστε έχω σταματήσει να χρησιμοποιώ την έννοια «τρίτος δρόμος». Εχει παρερμηνευτεί πολύ και από πολλούς αυτός ο όρος, όπως και κάθε άλλη θεωρία η οποία, όταν μετενσαρκώνεται στην πολιτική, αποκτά εντελώς διαφορετικό νόημα. Η πολιτική εξαρτάται πάντοτε από τα συμφραζόμενα. Προτιμώ τη ζωή του ακαδημαϊκού.

Τελευταία Νέα