«Πίσω από τη σκηνή ξέσπασα σε κλάματα»: Η μάχη με τον Εμπολα σε πρώτο πρόσωπο

Αμέσως μετά την άφιξή μου στη Μονρόβια, συνειδητοποίησα ότι οι συνάδελφοί μου ήταν στα όρια των αντοχών τους από τη διάσταση που έχει πάρει η επιδημία Έμπολα. Το κέντρο θεραπείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το μεγαλύτερο που έχει διαχειριστεί μέχρι τώρα η οργάνωση, ήταν πλήρες. Ο Stefan, συντονιστής της αποστολής, στεκόταν στην είσοδο αναγκασμένος να εξηγεί στους ανθρώπους που περίμεναν ιατρική φροντίδα ότι δεν μπορούσαμε να τους δεχθούμε. Στις αποστολές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, γνωρίζουμε ότι πρέπει να είμαστε ευέλικτοι. Ωστόσο, αυτή ήταν μια δουλειά που ποτέ δεν είχαμε σχεδιάσει να κάνουμε αλλά τώρα κάποιος έπρεπε να αναλάβει. Έτσι, προθυμοποιήθηκα.

Τις τρεις πρώτες ημέρες που βρισκόμουν στην πύλη του κέντρου έβρεχε ασταμάτητα. Οι άνθρωποι ήταν μούσκεμα, όμως περίμεναν γιατί δεν είχαν πουθενά αλλού να πάνε.

Ο πρώτος άνθρωπος που έπρεπε να ενημερώσω ότι δεν μπορούσαμε να δεχθούμε επιπλέον ασθενείς, ήταν ένας πατέρας, ο οποίος είχε φέρει την άρρωστη κόρη του στο πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου. Ήταν ένας μορφωμένος άνθρωπος. Μας εκλιπαρούσε να μας αφήσει την έφηβη κοπέλα. Γνώριζε ότι δεν μπορούσε να σώσει τη ζωή της. Τουλάχιστον όμως θα μπορούσε με αυτόν τον τρόπο να σώσει την υπόλοιπη οικογένειά του. Πήγα πίσω από μια σκηνή και ξέσπασα σε κλάματα. Δεν ντρεπόμουν για τα δάκρυά μου. Ήξερα όμως ότι έπρεπε να παραμείνω δυνατός για τους συναδέλφους μου. Δεν μπορούσαμε να αρχίσουμε να κλαίμε όλοι μας.

Κάποιες άλλες οικογένειες έρχονται με το αυτοκίνητο, αφήνουν τους άρρωστους συγγενείς τους και φεύγουν, εγκαταλείποντάς τους. Μια μητέρα προσπάθησε να αφήσει το μωρό της σε μια καρέκλα, ελπίζοντας ότι δεν θα είχαμε άλλη επιλογή από το να το περιθάλψουμε.

Ημουν αναγκασμένος να αρνηθώ την είσοδο σε ένα ζευγάρι που κατέφθασε με την νεότερη κόρη τους. Δύο ώρες αργότερα η κοπέλα πέθανε μπροστά στην πύλη. Το σώμα της παρέμεινε εκεί μέχρι να το συλλέξει η ειδική ομάδα. Συχνά, έρχονται ασθενοφόρα από άλλες δομές υγείας με ασθενείς

που υπάρχει η υποψία ότι έχουν προσβληθεί από τον Έμπολα, αλλά και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να τους στείλουμε οπουδήποτε αλλού. Παντού οι δομές είναι, πλήρεις.

Όταν επισκέφθηκα τη ζώνη υψηλού κινδύνου εντός του θεραπευτικού κέντρου, κατάλαβα αμέσως γιατί δεν μπορούμε να δεχτούμε επιπλέον ασθενείς. Όλοι είναι απίστευτα απασχολημένοι. Προκειμένου να παραμείνουν όλοι ασφαλείς και να μην μολυνθούν από τον ιό, υπάρχουν αυστηρά μέτρα και διαδικασίες σε ένα κέντρο θεραπείας Εμπολα. Αν οι άνθρωποι δεν έχουν καν τον χρόνο να ακολουθήσουν τα απαραίτητα για τη δική τους ασφάλεια, είναι πολύ εύκολο να αρχίσουν να κάνουν λάθη.

Μπορεί να χρειαστούν 15 λεπτά για να ντυθεί κανείς πλήρως με τον ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό και, από τη στιγμή που θα μπει στην ειδική αίθουσα, μπορεί να παραμείνει μόνο για μία ώρα έως ότου εξαντληθεί και καλυφθεί πλήρως με ιδρώτα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να παρατείνει την παραμονή του. Είναι πολύ επικίνδυνο. Οι ασθενείς είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Απαιτείται πολλή δουλειά για να διατηρηθούν οι σκηνές καθαρές από ανθρώπινα περιττώματα, αίμα και εμετό, καθώς επίσης και για να απομακρυνθούν τα νεκρά σώματα.

Δεν υπάρχει η δυνατότητα να δεχτούμε περισσότερους ασθενείς χωρίς να θέσουμε τους πάντες και το σύνολο της δουλειάς μας, σε κίνδυνο. Είναι πραγματικά αδύνατο να το εξηγήσουμε στους ανθρώπους που μας παρακαλούν να δεχτούμε τους αγαπημένους τους. Τους διαβεβαιώνουμε ότι προσπαθούμε να επεκτείνουμε το κέντρο όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Παράλληλα, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους δίνουμε κιτ προστασίας για το σπίτι με γάντια, ποδιές και μάσκες, έτσι ώστε να μπορούν να φροντίζουν τους αγαπημένους τους, με λιγότερες πιθανότητες να μολυνθούν.

Μετά τη βροχή ήρθε ο καυτός ήλιος. Ένας ηλικιωμένος περίμενε έξω για πέντε ώρες με μία σπασμένη ομπρέλα για σκιά. Όλο αυτό το διάστημα, το μόνο πράγμα που μου είπε ήταν «έχει πάρα πολύ ήλιο». Κατέβαλε τόσο μεγάλη προσπάθεια. Μαζί ήταν ο γιος του, αλλά φοβόταν πολύ να τον πλησιάσει για να του προσφέρει φροντίδα. Όταν τελικά καταφέραμε να τον δεχτούμε, ο γιος του ήρθε να με ευχαριστήσει με δάκρυα στα μάτια.

Υπάρχουν και άνθρωποι που δεν έχουν πραγματικά νοσήσει. Αλλά από τον φόβο τους ότι μπορεί να έχουν Έμπολα δεν κοιμούνται, ούτε τρώνε. Θέλουν απλά να κάνουν ένα τεστ. Από τη στιγμή όμως που αναγκαζόμαστε να διώχνουμε ανθρώπους που πεθαίνουν, πώς μπορούμε να δεχόμαστε όσους είναι υγιείς;

Κάποιοι άλλοι που έρχονται, αναζητούν απελπισμένοι δουλειά. Είναι πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα, ακόμα και να μεταφέρουν πτώματα.

Κάποια στιγμή οι νοσηλεύτριες, που τόσο θαυμάζω, άρχισαν να με συμπονούν και να μου λένε ότι δεν θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά μου. Τότε ακριβώς συνειδητοποίησα ότι αυτό που κάνω είναι ακόμη πιο δύσκολο από ό,τι πίστευα. Μετά από μια εβδομάδα, μου είπαν ότι έπρεπε να σταματήσω. Είχε τεράστιο συναισθηματικό αντίκτυπο όλο αυτό για εμένα.

Εκείνο το απόγευμα ένας συνάδελφος ήρθε να με συναντήσει. Μου είπε ότι υπήρχε κάτι που έπρεπε να δω. Κάθε φορά που ασθενείς αναρρώνουν, κάνουμε μια μικρή τελετή για όσους παίρνουν εξιτήριο. Το προσωπικό συγκεντρώνεται για να γιορτάσει αυτή τη μοναδική στιγμή. Οιασθενείς που ανέρρωσαν μας εκφράζουν τις ευχαριστίες τους για ό,τι κάναμε. Αυτό μας δίνει ένα καλό λόγο για να συνεχίσουμε να είμαστε εκεί. Κοιτάζω γύρω μου. Βλέπω δάκρυα στα μάτια όλων των συναδέλφων μου. Μερικές φορές, σκέφτομαι, υπάρχουν και καλοί λόγοι για να κλάψει κανείς.