Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενδέχεται σύμφωνα με ρώσους αναλυτές να βρίσκεται στα πρόθυρα να εγκαταλείψει διμερή συνθήκη-ορόσημο της ψυχροπολεμικής περιόδου για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων μετά τη δημόσια πλέον κατηγορία του Μπαράκ Ομπάμα κατά της Μόσχας για παραβίαση της Συνθήκης INF (Intermediate Range Nuclear Forces Treaty) με τη δοκιμή πυρηνικού πυραύλου τύπου κρουζ.

Η νέα αντιπαράθεση Μόσχας-Ουάσιγκτον για τη συνθήκη εξάλειψης πυρηνικών όπλων μέσου βεληνεκούς -που υπεγράφη το 1987 από τους Ρόναλντ Ρέιγκαν και Μιχαήλ Γκορμπατσόφ- έρχεται εν μέσω της κλιμάκωσης του διπλωματικού «πολέμου» για την κρίση στην Ουκρανία και των αμερικανικών κατηγοριών για στρατιωτική υποστήριξη των αυτονομιστών από τη ρωσική ηγεσία.

Οπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του in.gr, o εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζος Ερνεστ επιβεβαίωσε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα απευθύνθηκε γραπτώς στον Βλαντιμίρ Πούτιν για την παραβίαση της Συνθήκης INF, τονίζοντας ότι το ζήτημα χρήζει σοβαρής προσοχής -αλλά αρνούμενος να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο παραβίασης της συνθήκης εκ μέρους της Ρωσίας.

Το θέμα είχε φέρει νωρίτερα στη δημοσιότητα αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα, ενώ θα γίνεται αναφορά στην παραβίαση και στην ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως προς τη συμμόρφωση με τις συνθήκες ελέγχου των όπλων που επίκειται να δημοσιοποιηθεί άμεσα.

Βάσει της διμερούς συμφωνίας-ορόσημο του 1987 απαγορεύθηκε η ανάπτυξη πυραύλων κρουζ μέσου βεληνεκούς μεταξύ 805 και 851 χλμ που εκτοξεύονται από το έδαφος. Η συγκεκριμένη συνθήκη ουσιαστικά εξάλειψε μία ολόκληρη κλάση πυρηνικών όπλων, εξ ου και παραμένει σημαντική.

Υπάρχουν ενδείξεις τουλάχιστον από το 2011 σχετικά με ρωσικές δοκιμές πυραύλου τύπου κρουζ κατά παράβαση της εν λόγω συνθήκης. Οι ΗΠΑ είχαν θέσει στο παρελθόν το ζήτημα στη Μόσχα μέσω διπλωματικών καναλιών, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που οι κατηγορίες διατυπώνονται δημοσίως.

Η κυβέρνηση Ομπάμα παρέμενε διστακτική να θέσει το θέμα της παραβίασης δημοσίως με την ελπίδα ότι θα έπειθε τον Βλαντιμίρ Πούτιν να διακόψει τις δοκιμές ή τουλάχιστον να μην αναπτύξει το επίμαχο όπλο, γνωστό ως Iskander ή R-500, επισημαίνει ο Guardian.

«Η Ρωσία παραβίασε τη συνθήκη»

Η Ουάσινγκτον δίσταζε επίσης εξαιτίας των τεχνικών διαφορών ως προς το πώς ορίζεται το βεληνεκές πυραύλου βάσει της συνθήκης INF.

Σύμφωνα με τον Πάβελ Φελγκενάουερ, αναλυτή αμυντικών θεμάτων στην ανεξάρτητη ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta, η Ρωσία όντως παραβίασε τη συνθήκη με τη δοκιμή R-500 που διαθέτει βεληνεκές άνω των 1.000 χλμ.

«Φυσικά, και αυτή είναι σοβαρή παραβίαση της συνθήκης του 1987, όμως ρώσοι αξιωματούχοι, περιλαμβανομένου του ίδιου του Πούτιν, έχουν δηλώσει ότι η συνθήκη είναι άδικη και μη κατάλληλη για τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν πυραύλους μέσου βεληνεκούς, αλλά άλλες χώρες διαθέτουν, όπως η Κίνα, το Πακιστάν και το Ισραήλ, οπότε λένε ότι αυτό είναι άδικο και λανθασμένο» αναφέρει ο Φελγκενάουερ.

Αναφορές του ρωσικού Τύπου υποδεικνύουν ότι ο πύραυλος μπορεί ακόμη και να βρίσκεται σε παράταξη, με το δημόσιο πρακτορείο RIA να έχει μεταδώσει τον Ιούνιο ότι «ο ρωσικός στρατός στην παρούσα φάση χρησιμοποιεί παραλλαγές Iskander-M και Iskander-K».

Ο αμυντικός αναλυτής θεωρεί ότι ο πύραυλος δεν έχει αναπτυχθεί, όμως λέει πως είναι πολύ πιθανόν να εγκαταλείψει η Ρωσία τη συνθήκη εν μέσω της τρέχουσας έντασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Η παρούσα κατάσταση ενός νέου Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη -και ούτε καν ψυχρός, τουλάχιστον στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή- είναι μία κατάσταση κατά την οποία η Ρωσία μπορεί να ακυρώσει τη συνθήκη του 1987, και οι πιθανότητες είναι μεγάλες» επισημαίνει ο Πάβελ Φελγκενάουερ.

Κατά τους αναλυτές, η Ρωσία έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη από τις ΗΠΑ για πυραύλους τύπου κρουζ μέσου βεληνεκούς, καθώς οι στρατιωτικοί αντίπαλοι, περιλαμβανομένης της Κίνας, βρίσκονται κοντά στα σύνορά της και διότι η Μόσχα δεν διαθέτει τις μεγάλου βεληνεκούς αμερικανικές στρατιωτικές δυνατότητες.