«Φιλοξένησε» μεταξύ άλλων τον τρομοκράτη Κάρλος το Τσακάλι, τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Ζαν Ζενέ, τον ποιητή και συγγραφέα Γκιγιόμ Απολινέρ, τον ηγέτη των επαναστατών της Αλγερίας και πρώτο πρόεδρο της χώρας αυτής όταν απέκτησε την ανεξαρτησία της Αχμεντ Μπεν Μπέλα, τον εγκληματία πολέμου Μορίς Παπόν, τον γκάνγκστερ και «μάγο» των αποδράσεων Ζακ Μεσρίν καθώς και τον ληστή τραπεζών Μισέλ Βοζούρ, ο οποίος κατάφερε να αποδράσει από εκεί με κινηματογραφικό τρόπο, χρησιμοποιώντας ελικόπτερο.

Η –ιδιαίτερα σκληρή όσον αφορά τη μεταχείριση των κρατουμένων –φυλακή του Παρισιού Λα Σαντέ έχει να παρουσιάσει μια ιδιαίτερα πλούσια ιστορία στα 147 χρόνια της λειτουργίας της, αφού από το 1867 που κατασκευάστηκε αποτέλεσε τον τόπο εγκλεισμού «διάσημων» προσωπικοτήτων στην ειδική πτέρυγα VIP, αλλά και σκληροπυρηνικών εγκληματιών στην ξεχωριστή ειδική πτέρυγα υψίστης ασφαλείας. Αλλοι από αυτούς έγιναν ταινία, άλλοι έγραψαν εκεί την αυτοβιογραφία τους και άλλοι πέρασαν στην ιστορία.

Η Γαλλία άλλωστε έχει ιδιαίτερη παράδοση στις σκληρές φυλακές όχι μόνο στην πραγματικότητα αλλά και στη λογοτεχνία, αφού μεγάλοι λογοτέχνες όπως ο Αλέξανδρος Δουμάς και ο Βίκτωρ Ουγκώ έχουν απεικονίσει πίσω από τα κάγκελά τους διάσημους ήρωες, όπως ο Κόμης Μοντεκρίστο, ο άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείο και ο Γιάννης Αγιάννης στους «Αθλίους». Τώρα η Λα Σαντέ συγκεντρώνει ξανά πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας αφού ετοιμάζεται να γυρίσει σελίδα σε ένα από τα πιο ντροπιαστικά κεφάλαια της ιστορίας της. Η φυλακή, που πήρε το όνομά της από γειτονικό νοσοκομείο που βρίσκεται στο Νότιο Παρίσι, θα κλείσει για τέσσερα χρόνια ώστε να ανακαινιστεί με στόχο να προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, αφού μέχρι σήμερα φιλοξενούσε σε κακές συνθήκες πολύ περισσότερους κρατουμένους από ό,τι είχε αρχικά σχεδιαστεί. Αυτό, πίσω από τους πανύψηλους, με γρανιτένιο σκούρο χρώμα τοίχους της, είχε οδηγήσει σε πολλά βίαια επεισόδια μεταξύ των κρατουμένων που επετίθεντο αλύπητα ο ένας στον άλλο και –ενίοτε –στους φύλακες.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΦΥΛΑΚΗΣ. Η δημοσιοποίηση, το 2000, του ημερολογίου της αρχιάτρου της φυλακής Βερονίκ Βασέρ, η οποία είχε σοκαριστεί από τις συνθήκες που επικρατούσαν εκεί, μετέφερε το σοκ και στη γαλλική κοινωνία με αποτέλεσμα να διαταχθεί κοινοβουλευτική έρευνα. «Τρεις κρατούμενοι πολεμούσαν με μαχαίρια. Στεκόμουν μέσα στα αίματα μέχρι περίπου τα μεσάνυχτα. Την επόμενη ημέρα όλα άρχισαν από την αρχή (…) υπήρξαν πολλαπλοί τραυματισμοί. Φταίει η υγρασία, ο ήλιος, η αποπνικτική ζέστη στα κελιά που τους κάνει να τρελαίνονται» ήταν η περιγραφή που είχε δώσει τότε η ίδια, η οποία υπηρέτησε στη φυλακή για επτά συναπτά έτη. Η Βερονίκ Βασέρ ούτε λίγο ούτε πολύ περιέγραψε μια εικόνα επίγειας κόλασης σε ένα σωφρονιστικό ίδρυμα όπου μαζί με τους κρατουμένους ζούσαν ποντίκια, κατσαρίδες και αμέτρητες ψείρες. Κάποιοι κρατούμενοι που ζούσαν συνωστισμένοι σε κελιά σχεδιασμένα να φιλοξενούν πολύ λιγότερους έφτασαν σε σημείο να πίνουν καθαριστικά υγρά για αποχετεύσεις ή δηλητήριο για ποντίκια σε μια προσπάθεια να βάλουν τέλος στη μιζέρια τους. Αλλοι υπέφεραν από δερματικά προβλήματα που προκαλούνταν από την καθολική έλλειψη συνθηκών υγιεινής, αφού στους κρατουμένους επιτρεπόταν να κάνουν ντους μόνο δύο φορές την εβδομάδα, έγραψε ακόμη η ίδια.

«ΥΓΕΙΑ». Η Λα Σαντέ, της οποίας το όνομα –οποία ειρωνεία –σημαίνει στα γαλλικά «υγεία», είχε χτιστεί για να φιλοξενεί 1.400 κρατουμένους. Την εποχή που ήταν εκεί αρχίατρος η Βασέρ φιλοξενούσε πάνω από 2.300. Το 2019 που θα ξανανοίξει, με βάση τα σχέδια ανακαίνισης της γαλλικής κυβέρνησης, θα έχει 800 κελιά.

Το αστέρι

Η φυλακή – φρούριο κατασκευάστηκε σε σχήμα αστεριού με έναν κεντρικό πυρήνα. Εως το 2000, οι φυλακισμένοι κρατούνταν εκεί με βάση την εθνική και γεωγραφική καταγωγή τους. Τέσσερα μπλοκ φιλοξενούσαν κρατουμένους από τη Δυτική Ευρώπη, την Υποσαχάρια Αφρική, τη Βόρεια Αφρική και τον υπόλοιπο κόσμο.

Διάσημοι κρατούμενοι

Στα κελιά της Λα Σαντέ έχουν βρεθεί μεταξύ άλλων τρομοκράτες, επαναστάτες, λογοτέχνες, ληστές τραπεζών και άλλοι κρατούμενοι του κοινού ποινικού δικαίου.

Ζακ Μεσρίν

Ο διαβότητος γάλλος γκάνγκστερ Ζακ Μεσρίν απέδρασε από τη Λα Σαντέ το 1978. Η ζωή του έγινε ταινία με τον τίτλο «Δημόσιος κίνδυνος». Στη φυλακή έγραψε την αυτοβιογραφία του με τίτλο «L’ instinct de mort» (Το ένστικτο του θανάτου).

Ζαν Ζενέ

Ο θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Ζαν Ζενέ, ένα από τα πιο γνωστά «κακά παιδιά» της γαλλικής διανόησης, έκανε επτά χρόνια φυλακή. Στο κελί του συνήθιζε να γράφει σε ό,τι χαρτί έβρισκε.

Κάρλος το Τσακάλι

Ο καταδικασθείς για τρομοκρατία Κάρλος Ραμίρεζ Σάντσεζ, γνωστός και ως Κάρλος το Τσακάλι, ήταν ένας από τους πιο διάσημους κρατουμένους που πέρασαν από τη φυλακή Λα Σαντέ.

Φυλακές στη λογοτεχνία

Μεγάλα έργα της γαλλικής λογοτεχνίας από μεγάλους συγγραφείς έχουν δώσει επανειλημμένα μια πολύ σκληρή εικόνα των γαλλικών φυλακών.

Ο «κόμης» του Ιφ

Ο Κόμης Μοντεκρίστο, ο ήρωας του μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Δουμά, είχε φυλακιστεί στο νησί του Ιφ που βρίσκεται στον κόλπο της Μασσαλίας. Οι φυλακές του Ιφ ήταν από τις πιο διαβότητες φυλακές στη Γαλλία.

Σιδηρούν προσωπείο

Ο άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείο του Δουμά πέρασε σχεδόν 40 χρόνια στη φυλακή έχοντας καλυμμένο το πρόσωπό του. Η υπόθεση του έργου έχει βασιστεί σε ιστορικά γεγονότα.

Στα κάτεργα για λίγο ψωμί

Στους «Αθλίους» του Βίκτωρος Ουγκώ ο Γιάννης Αγιάννης επιχειρεί να κλέψει ψωμί για την οικογένειά του που λιμοκτονούσε και γι’ αυτό του επιβάλλεται ποινή φυλάκισης πέντε χρόνων.

Τελευταία Νέα