Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα έφθασε την Τετάρτη στην Ιαπωνία, τον πρώτο σταθμό της ασιατικής του περιοδείας στην οποία καλείται να κρατήσει λεπτές ισορροπίες. Ο Ομπάμα θα επισκεφθεί επίσης τη Νότια Κορέα, τη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες, χωρίς να περάσει από τη Λαϊκή Κίνα.

Το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One προσγειώθηκε στις 19:00 τοπική ώρα (13:00 ώρα Ελλάδας) στο διεθνές αεροδρόμιο Χανέντα στο Τόκιο. Τον Ομπάμα υποδέχθηκε όταν κατέβηκε τα σκαλιά η πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία Καρολάιν Κένεντι και διάφοροι υψηλόβαθμοι ιάπωνες αξιωματούχοι.

Στο πρόγραμμα της πρώτης ημέρας της επίσκεψης του αμερικανού προέδρου στην Ιαπωνία ήταν ένα δείπνο στο εστιατόριο «Sukiyabashi Jiro» στη συνοικία Γκίνζα,το οποίο είναι διάσημο για το σούσι του μαζί με τον οάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε.

Την Πέμπτη αρχίζει και τυπικά η επίσημη επίσκεψη του Ομπάμα. Είναι η πρώτη επίσημη επίσκεψη που κάνει Αμερικανός πρόεδρος στην Ιαπωνία εδώ και 18 χρόνια.

Ο Ομπάμα και ο Αμπε αναμένεται να συζητήσουν κυρίως σχετικά με τις εντάσεις ανάμεσα στην Ιαπωνία, έναν στενό σύμμαχο των ΗΠΑ, και την Κίνα, η ισχύς της οποίας συνεχίζει να αυξάνεται, κάτι που έχει όλο και πιο μεγάλες συνέπειες στην περιοχή.

Ανάμεσα στα κυριότερα θέματα τα οποία θα συζητήσουν οι δύο ηγέτες είναι επίσης οι διαπραγματεύσεις για τη Σύμπραξη της περιοχής του Ειρηνικού (TPP), μια συμφωνία με στόχο τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερου εμπορίου με τη συμμετοχή 12 κρατών, συμπεριλαμβανόμενων των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.

Αφού συναντηθεί με τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας, ο Ομπάμα θα αναχωρήσει την Παρασκευή για τη Νότια Κορέα, άλλη μια χώρα η οποία αποτελεί σημαντικό σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, την οποία θα επισκεφθεί σε μια συγκυρία κατά την οποία αυξάνεται η ένταση με τη Βόρεια Κορέα — η οποία, σύμφωνα με τη Σεούλ, ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μια τέταρτη πυρηνική δοκιμή, που η Ουάσινγκτον την κάλεσε να μην αποπειραθεί.

Κατόπιν ο Ομπάμα θα μεταβεί στη Μαλαισία – θα είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος θα επισκεφθεί τη χώρα αυτή μετά τον Λίντον Τζόνσον το 1966 – κι έπειτα στις Φιλιππίνες, άλλον έναν σύμμαχο της Ουάσινγκτον που βρίσκεται σε διένεξη με την Κίνα για την κυριαρχία σε μια τεράστια θαλάσσια ζώνη.

Ο αμερικανός πρόεδρος στην περιοδεία του αναμένεται να προσπαθήσει να καθησυχάσει τους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή της Ασίας, στην οποία η κυβέρνησή του δίνει όλο και μεγαλύτερη προτεραιότητα, αλλά ταυτόχρονα να προσπαθήσει να αποφύγει να προκαλέσει ή να προσβάλει την Κίνα κάνοντας άμεσες δηλώσεις σχετικά με τα θέματα για οποία εμπλέκεται σε διενέξεις με τους γείτονές της.

Η κυβέρνηση Άμπε ελπίζει επίσης να αποκλιμακώσει την ατμόσφαιρα που είχε ενταθεί μετά την επίσκεψη του Άμπε στον Βωμό Γιασουκούνι, ένα μνημείο το οποίο τιμά τα πνεύματα των 2,5 εκατ. Ιαπώνων νεκρών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου – περιλαμβανομένων και εγκληματιών πολέμου – στο Τόκιο. Η επίσκεψη επικρίθηκε άμεσα, όσο και έντονα, από την κυβέρνηση Ομπάμα, κάτι το οποίο με τη σειρά του εκνεύρισε την ιαπωνική κυβέρνηση.

Ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος είχε επισκεφθεί – αλλά όχι επίσημα – την Ιαπωνία για τελευταία φορά τον Νοέμβριο του 2010, είπε σε μα ιαπωνική εφημερίδα ότι οι νησίδες που διεκδικούν το Πεκίνο και το Τόκιο στην Ανατολική Σινική Θάλασσα καλύπτονται από τη συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας.

«Τα νησιά Σενκάκου ανήκουν στην Ιαπωνία και επομένως εντάσσονται στο πεδίο του Άρθρου 5 της Συνθήκης ΗΠΑ-Ιαπωνίας για την Αμοιβαία Συνεργασία και Ασφάλεια», τόνισε ο Ομπάμα απαντώντας γραπτώς σε ερωτήσεις που του υπέβαλε η εφημερίδα Γιομιούρι Σιμπούν.

Η Κίνα αντέδρασε έντονα στη δήλωση αυτή του Ομπάμα επισημαίνοντας ότι τα νησιά δεν θα έπρεπε να υπαχθούν στη διμερή συμφωνία.

Οι νησίδες διεκδικούνται επίσης από την Κίνα και την Ταϊβάν, όπου είναι γνωστά ως Ντιαογιού και Ντιαογιουτάι, αντίστοιχα.

Τον Νοέμβριο η Κίνα είχε ανακηρύξει μια ζώνη ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας πάνω από την Ανατολική Σινική Θάλασσα, η οποία συμπεριλαμβάνει τις αμφισβητούμενες νησίδες.

Η κίνηση αυτή του Πεκίνου είχε επικριθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.

Το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα ωστόσο επισήμανε σε σχόλιο του ότι η επίσκεψη του Ομπάμα στην περιοχή στόχο έχει να «κλείσει την Κίνα σε κλουβί», ενώ αποκάλεσε την αμερικανική πολιτική «μυωπική».