Ξεκίνησε χθες από την πόλη Κραματόρσκ η «ειδική επιχείρηση» των ουκρανικών δυνάμεων εναντίον φιλορώσων αποσχιστών που είχαν καταλάβει στρατιωτικές εγκαταστάσεις και κυβερνητικά κτίρια στην Ανατολική Ουκρανία. Σφοδρές συγκρούσεις ξέσπασαν κοντά στην πόλη Κραματόρσκ, με τις ουκρανικές δυνάμεις να ανακαταλαμβάνουν το αεροδρόμιο. Η ρωσική τηλεόραση ανέφερε ότι 4 έως 11 άτομα σκοτώθηκαν, όμως δεν υπήρξε άλλη επιβεβαίωση αυτού του αριθμού. Ο ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ, έπειτα από συνάντηση με τους ομολόγους του από τη Λευκορωσία και το Καζακστάν, δήλωσε: «Αίμα χύνεται και πάλι στην Ουκρανία. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου και αυτό είναι τρομακτικό».

Οι εξελίξεις οδήγησαν σε έναν πόλεμο ανακοινώσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου χαρακτήρισε απολύτως δικαιολογημένες τις ουκρανικές κινήσεις επειδή «η κυβέρνηση του Κιέβου έχει την ευθύνη να διατηρεί τον νόμο και την τάξη και αυτές οι προβοκάτσιες στην Ανατολική Ουκρανία δημιουργούν μια κατάσταση στην οποία πρέπει να αντιδράσει». Αντίθετα, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι η χώρα του αναμένει μια ξεκάθαρη καταδίκη από τον ΟΗΕ και τη διεθνή κοινότητα των «αντισυνταγματικών δραστηριοτήτων του Κιέβου στην Ανατολική Ουκρανία».

ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΑΠΟ ΑΕΡΟΣ. Το Κραματόρσκ βρίσκεται στην Ανατολική Ουκρανία, νότια από το Σλαβιάνσκ, μια πόλη όπου οι φιλορώσοι έχουν καταλάβει κυβερνητικά κτίρια και χθες, σύμφωνα με πληροφορίες, περικυκλώθηκε από ουκρανικά τανκς και στρατιώτες. Το Κραματόρσκ βρίσκεται περίπου 160 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία και σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες πολλοί ουκρανοί στρατιώτες μεταφέρθηκαν εκεί με στρατιωτικά ελικόπτερα ενώ μαχητικά πέταξαν πάνω από το αεροδρόμιο που είχαν καταλάβει πάνοπλοι φιλορώσοι. Μετά την ανακατάληψη ρωσόφωνοι κάτοικοι της περιοχής συγκεντρώθηκαν μπροστά από το αεροδρόμιο και άρχισαν να πετούν πέτρες στους ουκρανούς στρατιώτες, οι οποίοι πυροβόλησαν στον αέρα για εκφοβισμό. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ολεξάντρ Τουρτσίνοφ ανακοίνωσε την ανακατάληψη του αεροδρομίου και πρόσθεσε ότι η επιχείρηση θα συνεχισθεί τις επόμενες ημέρες και στις 10 πόλεις στα ανατολικά της χώρας όπου έχουν γίνει καταλήψεις. «Η επιχείρηση ξεκίνησε το βράδυ στα βόρεια του Ντονέτσκ. Θα γίνει σε στάδια, υπεύθυνα και με προσοχή».

Οι επιχειρήσεις φαίνεται να σημαίνουν την κλιμάκωση της μεγαλύτερης κρίσης μεταξύ Ανατολής και Δύσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η αντιπαράθεση προκαλεί φόβους για στρατιωτική επέμβαση της Μόσχας προς βοήθεια των ρωσόφωνων της Ανατολικής Ουκρανίας, μετά την προσάρτηση τον περασμένο μήνα της Κριμαίας.

Στο Κίεβο, δύο υποψήφιοι για την προεδρία στις εκλογές του Μαΐου, ένας φιλορώσος και ένας μέλος του κόμματος του εκδιωχθέντος προέδρου Γιανουκόβιτς, δέχθηκαν επίθεση έξω από τηλεοπτικό κτίριο. Στον Ολεχ Τσαριόφ επιτέθηκαν ένοπλοι ενώ στον Μιχαήλ Ντόμπκιν έριξαν αλεύρι και ένα πράσινο υγρό. Χθες εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το κτίριο της Βουλής στο Κίεβο ζητώντας να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα εναντίον των αποσχιστικών κινήσεων στα ανατολικά.

Αντιπαράθεση προκλήθηκε και από έκθεση του ΟΗΕ η οποία διατυπώνει αμφιβολίες για το εάν οι ρωσόφωνοι της Ανατολικής Ουκρανίας απειλούνται σοβαρά, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της Κριμαίας. «Αν και υπήρξαν επιθέσεις εναντίον της ρωσικής κοινότητας, δεν ήταν ούτε συστηματικές ούτε εκτεταμένες» αναφέρεται. Η Μόσχα επέκρινε την έκθεση, η οποία συντάχθηκε από το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, λέγοντας ότι είναι «μονομερής, κατασκευασμένη και όχι αντικειμενική».

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν κατηγόρησε χθες ευθέως το Κρεμλίνο για ανάμειξη στην Ουκρανία. «Είναι ξεκάθαρο ότι το χέρι της Ρωσίας εμπλέκεται στις αναταραχές στα ανατολικά της χώρας» δήλωσε σε δημοσιογράφους. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ αντέδρασε και στη διάρκεια επίσκεψής του στο Πεκίνο ανέφερε ότι «σκορπίζονται ψέματα πως η Ρωσία βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Ουκρανία». Η Μόσχα ζητεί συνταγματικές αλλαγές στην Ουκρανία ώστε να αποκτήσουν περισσότερες εξουσίες οι περιοχές όπου κατοικούν οι ρωσόφωνοι –περιοχές όπου βρίσκεται και η βαριά βιομηχανία της χώρας. Οι ρωσόφωνοι απαιτούν τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων, παρόμοιων με εκείνο που έγινε στην Κριμαία, για την απόσχιση των περιοχών τους από την Ουκρανία. Το Κίεβο αντιτίθεται έντονα σε μια τέτοια εξέλιξη, σε μια προσπάθεια περιορισμού των αντιδράσεων, όμως, ο πρόεδρος Τουρτσίνοφ ανακοίνωσε ότι δεν αποκλείεται η διεξαγωγή πανεθνικού δημοψηφίσματος.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Η κρίση έχει επίσης προκαλέσεις φόβους ότι η Μόσχα μπορεί να κλείσει τις στρόφιγγες φυσικού αερίου στο Κίεβο, εμποδίζοντας έτσι και τη μεταφορά του αερίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η ρωσική Gazprom υποσχέθηκε ότι θα παραμείνει ένας αξιόπιστος πάροχος προς την ΕΕ, όμως χθες η γερμανική εταιρεία ενέργειας RWE ξεκίνησε να παραδίδει φυσικό αέριο στην Ουκρανία. Το δίκτυο αγωγών της Κεντρικής Ευρώπης είναι σχεδιασμένο να μεταφέρει ρωσικό αέριο προς τα δυτικά. Ομως χθες αντιστράφηκε η ροή προκειμένου να στέλνονται πίσω στην Ουκρανία 4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου καθημερινά, που αντιστοιχούν σε 1,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως –ένα μικρό ποσό σε σύγκριση με τις ανάγκες της Ουκρανίας, που ξεπερνούν τα 50 δισ. κυβικά μέτρα.