Οποιος θέλει να πιει τσάι αυτές τις ημέρες στην Ινδία μπορεί να το απολαύσει σε μια κούπα που έχει επάνω το πρόσωπο του Ναρέντρα Μόντι: σε περισσότερα από 1.000 υπαίθρια σημεία πώλησης τσαγιού χρησιμοποιούνται αυτές οι κούπες προς τιμήν του ανθρώπου που άρχισε να εργάζεται παιδί πουλώντας τσάι στους δρόμους και τώρα φαίνεται ότι θα γίνει ο νέος πρωθυπουργός της Ινδίας. Ηδη όμως διάσημοι Ινδοί, μεταξύ των οποίων ο συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι και ο γλύπτης Ανις Καπούρ, εκφράζουν με επιστολή τους στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» τη «βαθιά ανησυχία» τους για την άνοδο του ινδουιστικού εθνικισμού.

Οι κάλπες έχουν ήδη ανοίξει και η εκλογική διαδικασία θα ολοκληρωθεί έπειτα από πέντε εβδομάδες. Περισσότεροι από 814 εκατ. Ινδοί θα ψηφίσουν σε εννέα φάσεις. Ωστόσο το κόμμα του Μόντι, το Μπαρατίγια Τζανάτα, ένα εθνικιστικό ινδουιστικό κόμμα, προβλέπεται να κερδίσει εις βάρος του Κόμματος του Κογκρέσου που κυβέρνησε τα τελευταία δέκα χρόνια και τώρα φαίνεται να οδεύει προς τη χειρότερη ήττα της ιστορίας του.

Οι τελευταίες προεκλογικές συγκεντρώσεις του 63χρονου Μόντι ήταν ενδεικτικές. Δεκάδες χιλιάδες άτομα παραβρέθηκαν στο Γκαζιαμπάντ της Βόρειας Ινδίας φωνάζοντας το όνομά του – πολλοί μάλιστα από αυτούς φορούσαν μάσκες με το πρόσωπό του. Ο Ναρέντρα Νταμοντάρ Ντας Μόντι είναι ο πιο διχαστικός υποψήφιος στην Ινδία εδώ και χρόνια, στο βήμα όμως λέει ακριβώς αυτά που θέλουν να ακούσουν οι πολίτες: «Τι θα γίνει με τις θέσεις εργασίας για τους νέους μας; Τι θα γίνει με την ασφάλεια για τις κόρες και τις μητέρες μας; Τι θα γίνει με το νερό για τους αγρότες μας; Και πώς θα προστατεύσουμε τις ζωές των στρατιωτών μας;».

Οσο ανέβαινε η θερμοκρασία, που αυτή την εποχή σε πολλές περιοχές έχει φθάσει τους 36 βαθμούς Κελσίου, τόσο ανέβαινε και η ρητορική του Μόντι: ο υποψήφιος του Μπαρατίγια Τζανάτα επιτέθηκε επανειλημμένως κατά της οικογένειας Γκάντι, της πιο ισχυρής πολιτικής δυναστείας της χώρας, χαρακτηρίζοντάς τη διεφθαρμένη και ανίκανη. Επικεφαλής του Κόμματος του Κογκρέσου είναι φέτος ο Ραχούλ Γκάντι, ο 43χρονος απόφοιτος του Κέιμπριτζ, γιος του Ρατζίβ και εγγονός της Ιντιρα Γκάντι. «Μας λένε τα ίδια εδώ και 40 χρόνια» φώναζε ο Μόντι. «Δεν είχαν φανταστεί ποτέ ότι αυτός που κάποτε πουλούσε τσάι στους δρόμους θα ερχόταν και θα τους ζητούσε λογαριασμό».

Ο ινδουιστικός εθνικισμός, χαρακτηριστικό του κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα και το μεγαλύτερο όπλο των επικριτών του Μόντι, δεν αναφέρεται καθόλου. Το 2002, έναν χρόνο αφότου έγινε κυβερνήτης του κρατιδίου Γκουτζαράτ, περισσότεροι από 1.000 μουσουλμάνοι δολοφονήθηκαν από ινδουιστές. Ο Μόντι κατηγορήθηκε ότι επέτρεψε τις σφαγές, κάτι που αρνείται. Δεν του απαγγέλθηκαν ποτέ κατηγορίες, αλλά η σκιά του θρησκευτικού εξτρεμισμού τον ακολουθεί παντού. Σήμερα αρνείται να απαντήσει σε ερωτήσεις για εκείνες τις ταραχές και προτιμά να μιλά για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έφερε στο Γκουτζαράτ και τώρα υπόσχεται να τις επεκτείνει σε όλη την Ινδία.

«Ο θαυμασμός για το πρόσωπό του» σχολιάζει ο ιστορικός Ουίλιαμ Νταλρίμπλ, που ζει στην Ινδία τα τελευταία 30 χρόνια, «οφείλεται κυρίως στην τεράστια απογοήτευση των μαζών από προσδοκίες που δεν εκπληρώθηκαν. Οπου κι αν πήγαινες, όλοι σου έλεγαν ότι η Ινδία είναι υπερδύναμη. Πλέον αυτό έχει ξεθωριάσει. Ο ρυθμός ανάπτυξης περιορίστηκε κατά πολύ και η μετααποικιακή αισιοδοξία χάθηκε σε ένα κράμα διαφθοράς και κακοδιαχείρισης».

Ο Μόντι φαίνεται ότι καβάλησε ακριβώς αυτό το κύμα δυσαρέσκειας. Το Γκουτζαράτ είναι το μοναδικό μέρος στην Ινδία όπου η ανάπτυξη διαμορφώνεται σε διψήφια ποσοστά και όπου κάποιος βλέπει όλα όσα επιθυμεί η μεσαία τάξη: μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι, ανθούσες βιομηχανίες. «Ωστόσο η ικανότητά του να μανατζάρει καλά», παρατηρεί ο Νταλρίμπλ, «δεν περιορίζει το πόσο τρομακτική μπορεί να είναι η άνοδός του στην εξουσία από άλλες πλευρές και κυρίως για την αναμόχλευση του μίσους μεταξύ ινδουιστών και μουσουλμάνων που μπορεί να προκαλέσει…».

Ενοχο παρελθόν

Ο Μόντι είναι ο άνθρωπος που θα κάνει ως πρωθυπουργός τα τρένα να φθάνουν στην ώρα τους και την οικονομία να πάρει και πάλι μπροστά, αλλά πολλοί δεν ξεχνούν ότι στο κρατίδιο όπου ήταν κυβερνήτης σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες θρησκευτικές ταραχές στη σύγχρονη ιστορία της Ινδίας