Χρειάστηκαν μόλις 25 χρόνια για να λειώσει ένας παγετώνας στις Ανδεις που σχηματιζόταν επί 1.600 χρόνια. Αυτό ανακοίνωσαν αμερικανοί επιστήμονες που μελετούν, δεκαετίες τώρα, τον μεγαλύτερο παγετώνα που βρίσκεται στην περιοχή των τροπικών στον πλανήτη. Πρόκειται για τον παγετώνα Κουελκάγια στο Περού, που λειώνει με ανησυχητικά γρήγορους ρυθμούς. Το εντυπωσιακό είναι πως η τήξη των πάγων αποκαλύπτει φυτά που είχαν παγώσει πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν άρχισε να σχηματίζεται ο παγετώνας.

Η χρονολόγηση των φυτών αυτών, με τη βοήθεια του ραδιενεργού άνθρακα, επιτρέπει στους επιστήμονες να μάθουν την ακριβή τους ηλικία και να υπολογίσουν έτσι, πότε έγινε ο παγετώνας.

Τα ευρήματα ανακοίνωσε ο Λόνι Τόμσον, ειδικός στους παγετώνες, από το Πανεπιστήμιο Οχάιο Στέιτ, που έχει μελετήσει τον Κουελκάγια με την ομάδα του τις τελευταίες δεκαετίες. Η εργασία τους δημοσιεύθηκε στο «Science». Η έρευνα θεωρείται πολύ σημαντική καθώς περιέχει τα πρώτα αποτελέσματα από αναλύσεις τμημάτων πάγου που αφαιρέθηκαν από μεγάλο βάθος, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν επιστήμονες σε όλο τον κόσμο

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, λέει ο Τόμσον στον Τζάστιν Γκίλις των «Νιου Γιορκ Τάιμς», η Γη πέρασε μία περίοδο με έντονες κλιματικές διακυμάνσεις την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, η οποία ξεκίνησε το 1789. Ο καιρός πιθανώς να προκάλεσε ελλείψεις στα τρόφιμα, που ενέτειναν την εξέγερση. «Ιστορικά, όταν υπάρχει έλλειψη στα τρόφιμα οι Αρχές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα», λέει ο Τόμσον.

Οι ειδικοί όμως βρήκαν και άλλα σημαντικά στοιχεία στον παγετώνα, που βρίσκεται σε μία ηφαιστειακή κοιλάδα 6.000 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Πριν από 25 χρόνια η ίδια ομάδα είχε εντοπίσει αρχαία φυτά που είχαν ξεπαγώσει δίπλα σε μία λίμνη. Χάρη σε χημικές αναλύσεις βρήκαν ότι έχουν ηλικία 4.700 χρόνων. Στην πιο πρόσφατη έρευνα οι πάγοι έχουν υποχωρήσει μερικές εκατοντάδες μέτρα ακόμη, φέρνοντας στην επιφάνεια φυτά που χρονολογήθηκαν στα 6.300 χρόνια. Αυτό σημαίνει, λέει ο Τόμσον, ότι ο πάγος που συσσωρεύθηκε σε μία περίοδο 1.600 ετών έλειωσε σε 25 μόλις χρόνια. «Αν αυτά τα φυτά είχαν εκτεθεί στον αέρα για πέντε χρόνια θα είχαν σαπίσει. Αυτό μας λέει ότι ο παγετώνας είναι τουλάχιστον 6.000 ετών», προσθέτει ο ίδιος.

Μαζί του συμφωνεί η Μέρεντιθ Κέλι, ειδική στους παγετώνες, από το Κολέγιο Ντάρτμουθ, που είχε συμμετάσχει και αυτή σε παλαιότερες έρευνες στην περιοχή. Οπως λέει, είχε διαπιστώσει ότι τα άκρα του παγετώνα λειώνουν γρήγορα, αλλά τώρα φαίνεται πως όλος ο παγετώνας εξαφανίζεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη παρόμοια περίπτωση στα χρονικά του πλανήτη μετά το τέλος της Εποχής των Παγετώνων.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη, επισημαίνουν οι ειδικοί, έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στα μεγαλύτερα υψόμετρα και στα μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη. Ο παγετώνας του Κουελκάγια φαίνεται πως είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στις αλλαγές της θερμοκρασίας, όπως λένε οι ειδικοί.

Σε όλες τις Ανδεις οι παγετώνες λειώνουν με τόσο γοργούς ρυθμούς, που οι επιστήμονες ανησυχούν ότι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών δεν θα έχουν νερό. Βραχυπρόθεσμα η τήξη των πάγων αυξάνει τα αποθέματα των υδάτων. Ομως αργότερα, καθώς οι παγετώνες συνεχίζουν να μικραίνουν, το σίγουρο είναι ότι το νερό θα λιγοστέψει επικίνδυνα. Και όπως αναρωτιούνται οι ειδικοί, πόσα χρόνια θα χρειαστούν για να χαθεί το 50% των υδάτινων πόρων που τροφοδοτούν τη Λίμα, την πρωτεύουσα του Περού;