Σώζουν το ευρώ, χάνουν τους Ευρωπαίους

Η Ευρώπη μπορεί να σώζει το ευρώ, αλλά χάνει τους πολίτες της.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μπορεί να έλαβαν μέτρα για τη διάσωση του ενιαίου νομίσματος όταν η κατάσταση έφθασε στα πρόθυρα της αβύσσου, αλλά το τίμημα που πληρώνουν είναι τεράστιο: η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η απόρριψη της πολιτικής της λιτότητας δεν αντικατοπτρίζεται μόνο στα εκλογικά αποτελέσματα χωρών όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, παρατηρεί η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς». Το ευρωβαρόμετρο δείχνει την κατάρρευση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την ΕΕ όχι μόνο στις χώρες του χρεωμένου Νότου αλλά και στις χώρες του δανειστή Βορρά. Δηλαδή, αν είναι λογικό σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας, εκεί όπου 63% δήλωνε το 2007 ότι εμπιστεύεται την ΕΕ σήμερα 81% να δηλώνει ότι δεν την εμπιστεύεται, είναι έκπληξη το γεγονός ότι σε όλες τις χώρες –πλην Μάλτας και Εσθονίας –η πλειονότητα των πολιτών εκφράζει δυσπιστία για τις πολιτικές που αποφασίζονται στις Βρυξέλλες.

ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ «Η δημοκρατία είναι μια άυλη αξία που υποβαθμίζεται στην Ευρώπη», εξηγεί ο γάλλος οικονομολόγος Ζαν-Πολ Φιτουσί, που παρατηρεί ότι ενώ είναι σε εξέλιξη μια κρίσιμη προσπάθεια για τη διάσωση του ευρώ, η ηγεσία της ΕΕ δεν μπορεί να αποφύγει τη δυσαρέσκεια των πολιτών, η οποία εκφράζεται στους δρόμους αλλά τελευταία και στις κάλπες. Το 2007 η πλειονότητα των πολιτών και στις 27 χώρες εξέφρασε υποστήριξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σήμερα η εμπιστοσύνη καταρρέει όχι μόνο στην περιφέρεια αλλά και στην καρδιά της ΕΕ, δηλαδή σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία.

Υπάρχει όμως ένα σημαντικό «αλλά». Στις ερωτήσεις προς τους πολίτες εάν τους αρέσει η σημερινή ΕΕ, εάν η Ευρώπη ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους και εάν η οικονομική πολιτική που ακολουθείται είναι η σωστή, οι Ευρωπαίοι απαντούν όχι. Οχι, όχι και όχι. Οταν όμως η ερώτηση που τίθεται αφορά το αν θα προτιμούσαν η χώρα τους να βγει από την ΕΕ ή να εγκαταλείψει το ευρώ, η απάντηση είναι αρνητική: με κανένα τρόπο. «Αυτό που δείχνουν οι απαντήσεις είναι η τεράστια ενόχληση των πολιτών από τη λιτότητα», δήλωσαν διπλωματικές πηγές στην ισπανική εφημερίδα. «Και παρά τα σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν, κανείς δεν φαίνεται να ξεχνά την ειρήνη, το κράτος πρόνοιας. Κανείς δεν θέλει να αλλάξει αυτά τα σημαντικά επιτεύγματα για επικίνδυνα πειράματα».

Η κρίση όμως έχει πλήξει σοβαρά την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την ΕΕ και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στη δημοσκόπηση του ευρωβαρόμετρου. Μετά την Ελλάδα οι χώρες όπου οι πολίτες σημείωσαν τη μεγαλύτερη μεταστροφή και από την εμπιστοσύνη προς τις Βρυξέλλες εκφράζουν δυσπιστία είναι η Ισπανία, η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ιταλία, αλλά από κοντά ακολουθούν και πιο παραδοσιακά φιλοευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Συνεπώς, η δυσπιστία αποτελεί τώρα πανευρωπαϊκό φαινόμενο.