Είναι δελεαστικό να αντιμετωπίσουμε τον Αντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ ως μια μεμονωμένη περίπτωση «κακού». Ομως η Ιστορία μάς έχει διδάξει ότι τέτοιες πράξεις βίας σπανίως συμβαίνουν ανεξάρτητα από το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο εκδηλώνονται. Η δολοφονία του σουηδού πρωθυπουργού Ολαφ Πάλμε σε δρόμο της Στοκχόλμης το 1986 συνέβη σε μια περίοδο έντονης αντικυβερνητικής ρητορικής. Ο Μπρέιβικ κατόρθωσε να πραγματοποιήσει δύο τρομοκρατικές επιθέσεις σε ένα απόγευμα. Ομως το μίσος απ’ όπου άντλησε τη διαταραγμένη αποφασιστικότητά του το συναισθάνονται και πολλοί άλλοι στη διεθνή ακροδεξιά μπλογκόσφαιρα.

Ο ρατσισμός και ο φανατισμός που υποβόσκουν επί χρόνια σε αντιισλαμικές και αντιμεταναστευτικές ιστοσελίδες στη Νορβηγία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και στις ΗΠΑ τον οδήγησαν να πιστεύει ότι δρα για λογαριασμό μιας κοινότητας που θα τον ευχαριστήσει γι’ αυτό. Η παγκόσμια ισλαμοφοβική μπλογκόσφαιρα αποτελείται από ένα χαλαρό δίκτυο χρηστών – φοιτητές, δημόσιοι υπάλληλοι, καπιταλιστές και νεοναζί.

Η νορβηγική κοινωνία αλλάζει και η μεγάλη μετανάστευση σίγουρα έχει συμβάλει στην ένταση των παθών. Σε μια χώρα 5 εκατ. κατοίκων, οι μετανάστες έφθασαν τους 550.000 μέσα σε 15 χρόνια. Λόγω της ισχυρής μας οικονομίας και του πετρελαίου, οι αντιπαραθέσεις για τη μετανάστευση αφορούν κυρίως πολιτιστικά θέματα και όχι οικονομικά. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, οι νορβηγικές αρχές δεν θεωρούσαν την Ακροδεξιά απειλή για την ασφάλεια της χώρας. Ο Μπρέιβικ με τις ενέργειές του έδειξε ότι όσοι ισχυρίζονται πως προστατεύουν την επόμενη γενιά των Νορβηγών εναντίον του ισλαμικού εξτρεμισμού αποτελούν στην πραγματικότητα ακόμα μεγαλύτερη απειλή.

Ο Γιοστέιν Γκάαρντερ είναι καθηγητής Φιλοσοφίας και συγγραφέας, περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του «Ο κόσμος της σοφίας» (εκδ. Λιβάνη). Ο Τόμας Χάιλαντ Ερικσεν είναι καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οσλο