Οι μαύρες δεν είναι επιθετικές και δεν τρελαίνονται για το μέλι. Οι γκρίζλι αγαπούν τον σολομό και προτιμούν τη μοναξιά. Η αλήθεια για τις αρκούδες είναι πολύ διαφορετική από αυτή που είχαμε έως σήμερα.


Μια βασική αλήθεια είναι ότι η αρκούδα είναι παρεξηγημένο ζώο. Αυτό ισχυρίζεται ο Βρετανός βιολόγος Λιν Ρότζερς, ο οποίος έχει αφιερώσει χιλιάδες ώρες για να μελετήσει τη μαύρη αρκούδα που ζει στη Βόρεια Αμερική. Παλαιότερα η δουλειά του ήταν εύκολη. Κοίμιζε τις αρκούδες με υπνωτικά για να τους βάλει μια ταμπέλα αναγνώρισης στα αυτιά ή να τους φορέσει ασύρματο κολάρο στον λαιμό. Τους έπαιρνε αίμα και σχεδίαζε τον χάρτη του DΝΑ τους, ενώ έβαζε σημάδια για να παρακολουθεί τα ίχνη τους. Κάποια στιγμή, όμως, κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να μάθει τις αρκούδες αν δεν κέρδιζε την εμπιστοσύνη τους. Αποφάσισε λοιπόν να εγκαταλείψει τις επιστημονικές μεθόδους και να αναπτύξει κάποιο είδος σχέσεων με τα ζώα που μελετούσε, χρησιμοποιώντας το φαγητό για να γίνει αποδεκτός από μια οικογένεια μαύρης αρκούδας στη Μινεσότα.

Τολμηρό βήμα

Χάρη σε αυτό τολμηρό αλλά και αμφιλεγόμενο βήμα, ο Βρετανός βιολόγος έμαθε πολλά για τη συμπεριφορά και την κοινωνική οργάνωση του είδους που μελετούσε. Επιπλέον, ανέτρεψε μερικούς από τους πιο διαδεδομένους μύθους. Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, οι αρκούδες δεν είναι βίαιες και δεν λατρεύουν το μέλι. «Ο αποδεκτός τρόπος μελέτης είναι να πιάνεις μια αρκούδα και να κάνεις διάφορες μετρήσεις», επισημαίνει. «Παίρνεις έτσι ενδιαφέρουσες πληροφορίες, οι οποίες όμως δεν σου δίνουν τις λεπτομέρειες που θέλεις να γνωρίζεις για τις αρκούδες, όπως τι τους αρέσει πραγματικά και πώς ζουν».

Οι σχέσεις που ανέπτυξε ο Λιν Ρότζερς με το αντικείμενο της έρευνάς του κινηματογραφήθηκε και η ταινία προβλήθηκε από το ΒΒC. Εκεί ο 70χρονος βιολόγος μας πληροφορεί ότι στις μαύρες αρκούδες δεν αρέσει το μέλι και δεν τρελαίνονται για τα βατόμουρα ή τους ξηρούς καρπούς, ενώ δεν είναι καθόλου επιθετικές. Οι αρκούδες που μελέτησε ο Ρότζερς είναι σχεδόν δειλές. Και για να ενισχύσει το επιχείρημά του επικαλείται τη στατιστική: «Μία μαύρη αρκούδα στο ένα εκατομμύριο σκοτώνει κάποιον. Στις αρκούδες γκρίζλι η αναλογία είναι μία στις 50.000. Το πιο επικίνδυνο ζώο είναι ο άνθρωπος: ένας ανά 18.000 είναι δολοφόνος».

«Δεν μας βλέπουν ως απειλή ή πηγή τροφής»


ΑΣΦΑΛΩΣ οι αρκούδες γκρίζλι είναι πιο απρόβλεπτες από τις μαύρες και παραμένουν επικίνδυνες, όπως μαρτυρούν και οι στατιστικές. Ο δημοσιογράφος των «Τimes» Ντάμιαν Γουίθγουρθ που συνόδευσε την ομάδα Φυσικής Ιστορίας του ΒΒC στην Αλάσκα είδε τους ανθρώπους του συνεργείου να πλησιάζουν άφοβα τα ζώα. Στο Φυσικό Πάρκο Κατμάι, οι αρκούδες γκρίζλι έχουν βγει από το στόχαστρο των ανθρώπων εδώ και γενιές, επομένως δεν τους βλέπουν ως απειλή ή πηγή τροφής. Το μόνο μέτρο προστασίας που παίρνει η ομάδα του ΒΒC αλλά και ο τοπικός ξεναγός είναι ένα βαρελότο, αφού οι γκρίζλι «έχουν έναν φυσικό φόβο για τη φωτιά». Ο κανόνας του Πάρκου είναι ότι οι άνθρωποι πρέπει να απέχουν από τις αρκούδες τουλάχιστον 45 μέτρα. Από αυτή την απόσταση ασφαλείας ο Βρετανός δημοσιογράφος τις παρατηρεί να τρώνε σολομούς20- 30 την ημέρα είναι η μερίδα τους. Στον ίδιο και το συνεργείο δεν ρίχνουν ούτε μια ματιά. «Δεν μας προσέχουν γιατί γι΄ αυτές είμαστε ασήμαντοι», εξηγεί ο ξεναγός. Ίσως αν πεινούσαν η συμπεριφορά τους να ήταν διαφορετική. Όπως σημειώνει ο Ντάμιαν Γουίθγουρθ, όσο καλύπτουν τις ανάγκες τους προτιμούν τη μοναξιά τους.

Με μια ματιά


Καφέ αρκούδα γκρίζλι

Ursus arctos horribilis ●Υποείδος της καφέ αρκούδας και το πιο διάσημο είδος στη Βόρεια Αμερική.

●Κυρίως είναι χορτοφάγος, αλλά τρέφεται επίσης με τρωκτικά και σολομούς.

●Το βάρος του αρσενικού μπορεί να φτάσει τα 420 κιλά και το ύψος του τα 3 μέτρα Αμερικανική μαύρη αρκούδα

Ursus americanus ●Το πιο κοινό είδος στη Βόρεια Αμερική. Χωρίζεται σε υποείδη ανάλογα με τη γεωγραφική προέλευση.

●Τρέφεται με έντομα, μικρά θηλαστικά και βλάστηση.

●Το βάρος του αρσενικού μπορεί να φτάσει τα 225 κιλά και το ύψος του τα 2 μέτρα.

Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα

Ursus arctos ●Μπορεί να φτάσει τα 250 κιλά και ύψος τα 2,2 μέτρα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες ζει περίπου 20- 25 χρόνια.

●Ο πληθυσμός της είναι πολύ περιορισμένος (υπολογίζεται σε τουλάχιστον 180 ζώα).

●Σύμφωνα με το άρθρο 258 (Ν.Δ. 86/69) του Δασικού Κώδικα, απαγορεύεται ο φόνος, η αιχμαλωσία, η κατοχή και η έκθεση σε δημόσια θέα της καφέ αρκούδας.