Αναζήτηση
Ακόμα και ο φανατικότερος καπνιστής γνωρίζει πως η συνήθεια αυτή υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής του και αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Επιπλέον, το τσιγάρο κάνει τα ρούχα να βρωμάνε, τα νύχια να κιτρινίζουν, τα ούλα να υποχωρούν και με τις απανωτές απαγορεύσεις που επιβάλλονται, απειλεί να μετατρέψει τον καπνιστή σε απόβλητο της κοινωνίας. Ερώτηση κρίσεως, λοιπόν: γιατί συνεχίζουν να καπνίζουν οι άνθρωποι; Είναι απλώς ανόητοι; Η πραγματικότητα, φυσικά, είναι πολύ πιο περίπλοκη, ένας συνδυασμός παραγόντων κρατά το τασάκι γεμάτο.
Εθισμός
Το κάπνισμα είναι τουλάχιστον εξίσου εθιστικό με την ηρωίνη, την κοκαΐνη ή το αλκοόλ. Υπεύθυνη είναι η νικοτίνη, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρεται στον οργανισμό. Οι καπνοβιομηχανίες επένδυσαν πολλά χρήματα ώστε να κάνουν την εισπνοή του καπνού πιο εύκολη, επιταχύνοντας τη μεταφορά της νικοτίνης μέσα από το αίμα ώστε να φτάνει στον εγκέφαλο σε περίπου επτά δευτερόλεπτα. Άπαξ και φτάσει στον εγκέφαλο, οι υποδοχείς της νικοτίνης τη χρησιμοποιούν ώστε να ενεργοποιήσουν την παραγωγή ντοπαμίνης, της χημικής ουσίας που δημιουργεί το αίσθημα της απόλαυσης. Μόλις αυτή η επίδραση υποχωρήσει, ο καπνιστής νιώθει ότι χρειάζεται κι άλλο τσιγάρο.
Μη διαγνωσμένη κατάθλιψη
Η νικοτίνη είναι αναμφισβήτητα ένα ναρκωτικό που επηρεάζει τη διάθεση και, σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο και συγγραφέα Όλιβερ Τζόουνς, έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, «πιθανώς πολύ ισχυρότερες από ό,τι το Ρrozac». Το 2005, ο Τζέιμς είχε ισχυριστεί ότι το 80% των καπνιστών χρησιμοποιούν το τσιγάρο σαν αντικαταθλιπτικό. Πράγματι οι βαθιές και συχνές εισπνοές έχουν ηρεμιστικό αποτέλεσμα. «Οι μη καπνιστές δεν χρειάζονται τον καπνό του τσιγάρου για να πετύχουν αυτό το αποτέλεσμα. Για τους καπνιστές, όμως, η αποχή σε κρίσιμες στιγμές στρες ή πίεσης μοιάζει αφόρητη».
Έλλειψη υποστήριξης
Μόνο ένας στους 25 καπνιστές κατορθώνει να το κόψει με τη δύναμη της θέλησής του και μόνο, και αυτός θα πρέπει πρώτα να δοκιμάσει να το κόψει κατά μέσο όρο επτά φορές προτού τα καταφέρει. Επιθυμία να δείχνει κανείς cool
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που το κάπνισμα θεωρούνταν glamorous, σύμβολο αρρενωπότητας για τους άνδρες και κομψότητας για τις γυναίκες. Ένα νέο βιβλίο του Άλαν Μ. Μπραντ, με τίτλο «Ο Αιώνας του Καπνίσματος» (Εκδ. Βasic Βooks), δείχνει πώς η καπνοβιομηχανία διείσδυσε στο Χόλιγουντ- μεταξύ άλλων θεσμών- ώστε να δημιουργήσει την ελκυστική αυτή εικόνα. Σήμερα, βέβαια- και αυτό είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των αντικαπνιστικών εκστρατειών- το τσιγάρο έχει χάσει την αίγλη του.
Πολλές γυναίκες ωστόσο εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται μια ιδιότητα του τσιγάρου: την αναγνωρισμένη του δύναμη ως κατασταλτικό της όρεξης.
Πράγματι, είναι αποδεδειγμένο πως η διακοπή του καπνίσματος συνοδεύεται από πρόσληψη 3,5 κιλών κατά μέσο όρο.
Άρνηση
Πολλοί καπνιστές απλώς πείθουν τον εαυτό τους πως οι στατιστικές απλώς δεν ισχύουν για τους ίδιους. Κατά κανόνα μάλιστα, επικαλούνται τον παππού κάποιου φίλου ή γνωστού ή και άγνωστου, που έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα παρ΄ ότι κάπνιζε σαν φουγάρο.
Συνήθεια
Οι καθημερινές συνήθειες που συσχετίζει ο καπνιστής με το τσιγάρο- ο πρωινός καφές, η ολοκλήρωση ενός γεύματος, η έξοδος στο μπαρ, η κουβεντούλα στο τηλέφωνο – παίζουν έναν ρόλο σχεδόν συγκρίσιμο με τον εθισμό.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Για να κόψει κανείς το κάπνισμα, πρέπει πάνω από όλα να είναι αποφασισμένος. Πρέπει επίσης να προετοιμαστεί για τα έντονα συμπτώματα στέρησης
Οι στατιστικές δείχνουν πως τα κέντρα διακοπής του καπνίσματος που λειτουργούν σε διάφορα νοσοκομεία μπορούν με την ψυχολογική ή και τη φαρμακευτική υποστήριξη που προσφέρουν ακόμα και να τριπλασιάσουν τις πιθανότητες να αποδειχθεί επιτυχημένη η προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος. Όσο για τις αντικαταθλιπτικές και χαλαρωτικές ιδιότητες του τσιγάρου, όπως λένε πολλοί πρώην καπνιστές, δεν υπάρχει μεγαλύτερο τονωτικό για την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση από την επιτυχημένη διακοπή του καπνίσματος.
