Αναζήτηση
Περιφρονώντας το ψήφισμα του ΟΗΕ για άμεση κατάπαυση του πυρός, το Ισραήλ συνεχίζει τις επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας. Οι παλινωδίες των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας εξόργισαν τόσο τους Ισραηλινούς όσο και τους Άραβες, ενώ κανάλι επικοινωνίας με τη Χαμάς προτίθεται να ανοίξει μετά την ορκωμοσία του ο Μπαράκ Ομπάμα.
Τουλάχιστον 50 στόχους βομβάρδισε η ισραηλινή αεροπορία λίγες ώρες μετά το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ήταν ένα δείγμα των προθέσεων του Ισραήλ να συνεχίσει τις επιθέσεις, όπως επιβεβαίωσε στη συνέχεια και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. «Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τους Ισραηλινούς πολίτες και θα φέρουμε εις πέρας την αποστολή που μας έχουν αναθέσει», δήλωσε ο Εχούντ Ολμέρτ χαρακτηρίζοντας την έκκληση για εκεχειρία «ανεφάρμοστη», με αφορμή την επίθεση με ρουκέτες που εξαπέλυσε η Χαμάς χθες το πρωί.
Με το ψήφισμά του το Συμβούλιο Ασφαλείας επιχείρησε να δώσει ένα περιθώριο κινήσεων στο Ισραήλ, καθώς «καλεί» το Ισραήλ σε κατάπαυση του πυρός χωρίς να «την απαιτεί». Οι τρίτες χώρες καλούνται, εξάλλου, να «στηρίξουν» την κατάπαυση του πυρός, «κυρίως αποτρέποντας την παράνομη διακίνηση όπλων». Αντίθετα, τέλος, με την επιθυμία των αραβικών χωρών, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν καλεί σε «άμεση» αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας. Όπως, όμως, σημείωνε ανώτατος αξιωματούχος του ΟΗΕ, «οι Ισραηλινοί θα παραμείνουν στη Λωρίδα της Γάζας και όσο βρίσκονται εκεί δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική κατάπαυση του πυρός».
Η στροφή. Το ψήφισμα εγκρίθηκε με την ψήφο των 14 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίμησαν να απόσχουν. Η αμερικανική στάση εξόργισε τους Ισραηλινούς, αφού μέχρι το βράδυ της περασμένης Τετάρτης οι ΗΠΑ απειλούσαν ότι θα θέσουν βέτο σε οποιαδήποτε απόφαση θα δυσαρεστούσε το Ισραήλ. Δεν ήταν η μοναδική στροφή της Κοντολίζα Ράις. Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών ήταν έτοιμη να εγκρίνει το ψήφισμα όταν με μια νέα στροφή αποφάσισε να απόσχει με τη δικαιολογία ότι το Συμβούλιο έπρεπε να περιμένει τα πρώτα αποτελέσματα της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας της Αιγύπτου.
Και οι δύο πλευρές, πάντως, ενδιαφέρονται περισσότερο για τις κινήσεις του Μπαράκ Ομπάμα, παρά για τις παλινωδίες της απερχόμενης κυβέρνησης των ΗΠΑ. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Guardian», ο νεοεκλεγείς πρόεδρος προτίθεται να εγκαταλείψει το δόγμα Μπους περί απομόνωσης της Χαμάς, ανοίγοντας ένα κανάλι επικοινωνίας με την ισλαμική οργάνωση. Όπως δήλωσαν τρία πρόσωπα από τη μεταβατική ομάδα του Ομπάμα στη βρετανική εφημερίδα, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος δεν πρόκειται να αρχίσει απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς. Σκοπεύει, όμως, να εγκρίνει επαφές σε χαμηλότερο επίπεδο ή μυστικές συνομιλίες, καθώς η Ουάσιγκτον αρχίζει να αναγνωρίζει ότι η πολιτική εξοστρακισμού της Χαμάς είναι αναποτελεσματική. Οι πρώτες επαφές αναμένεται να πραγματοποιηθούν ανάμεσα στη Χαμάς και τις μυστικές υπηρεσίες, όπως είχε γίνει τη δεκαετία του 1970 ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
«Ναι» της Ελλάδας σε ειρηνευτική δύναμη
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΛΟΥΚΑΣ ΔΗΜΑΚΑΣ ldimakas@dolnet.gr
Θετικό είναι κατ΄ αρχάς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας στην αποστολή ελληνικού τμήματος ή μεμονωμένων στρατιωτικών στη Λωρίδα της Γάζας στο πλαίσιο διεθνούς αποστολής, η οποία θα επιβλέπει και θα εγγυάται κατάπαυση του πυρός καθώς και το έργο ανθρωπιστικών αποστολών. Ήδη η Αθήνα έχει βολιδοσκοπηθεί σχετικά από διάφορες πλευρές- και τις ΗΠΑ- σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, ενώ συζητείται το όνομα της Τουρκίας για αναβαθμισμένο ρόλο στη συγκρότηση της ειρηνευτικής δύναμης, ακόμα και για ανάληψη της ηγεσίας. Το θέμα συζητήθηκε προχθές κατά την επίσκεψη του Αμερικανού ακολούθου Άμυνας, πλοιάρχου Μάικ Μόργκαν στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Δ. Γράψα, ενώ και το υπουργείο Εξωτερικών έχει κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. «Το ενδεχόμενο ανάπτυξης Διεθνούς Παρουσίας, όπως για παράδειγμα Διεθνών Παρατηρητών, στην περιοχή θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά», έχει δηλώσει η υπουργός Εξωτερικών η Ντ. Μπακογιάννη που βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον υπουργό Άμυνας κ. Ε. Μεϊμαράκη για το θέμα αυτό. Πάντως η μορφή, οι ευθύνες και ο συντονιστής φορέας (ΝΑΤΟ, Ε.Ε., ΟΑΣΕ, κ.ά.) που θα έχει η Διεθνής Δύναμη δεν έχουν ακόμα αποτελέσει θέμα των διαβουλεύσεων. Το Ισραήλ ωστόσο έχει δηλώσει ότι θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ τον μόνιμο έλεγχο από την ειρηνευτική δύναμη των τούνελ που συνδέουν την Αίγυπτο με τη Λωρίδα της Γάζας. Στην Αθήνα υπάρχει προβληματισμός για το αν η Ε.Ε. θα μπορέσει σε στρατιωτικό επίπεδο να ηγηθεί μιας τέτοιας προσπάθειας, καθώς δεν διαθέτει μηχανισμό που θα έχει γρήγορα αποτελέσματα. Όσον αφορά τυχόν εμπλοκή του ΝΑΤΟ, είχαν γίνει σχετικές βολιδοσκοπήσεις και στο παρελθόν (2005-6) με θετική στάση του ελληνικού «Πενταγώνου». Όσον αφορά την Τουρκία, εκπρόσωπος του Ερντογάν έχει δηλώσει την πρόθεσή της να συνεισφέρει στρατεύματα. Ανώτατος διπλωμάτης χώρας της Μέσης Ανατολής δήλωσε τις προάλλες ότι η Τουρκία θα μπορούσε να αναλάβει τη συγκρότηση της διεθνούς δύναμης, δεδομένης της εμπλοκής της και σε αντίστοιχες στην ευρύτερη περιοχή (Χεβρώνα, Λίβανο, Αφγανιστάν και Κόσοβο). Πάντως τις τελευταίες ημέρες το Τελ Αβίβ έχει εκφράσει τη δυσφορία του για τις συζητήσεις του Ερντογάν με αντιπροσωπεία της Χαμάς στη Συρία, παρ΄ όλο που θεωρεί την Άγκυρα ως κοντινότερη σ΄ αυτό μουσουλμανική χώρα.
Όλα όσα δεν γνωρίζετε για τη Γάζα
, ΤΟΥ RΑSΗΙD ΚΗΑLΙDΙ
● Οι κάτοικοι της Γάζας. Οι περισσότεροι απ΄ όσους ζουν στη Γάζα δεν βρίσκονται εκεί με τη θέλησή τους. Η πλειοψηφία του 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων που συνωστίζονται στα 225 τ. χλμ. της Γάζας ανήκουν σε οικογένειες που προήλθαν από πόλεις και χωριά εκτός της περιοχής, όπως η Ασκελόν και η Μπερσίμπα, οι οποίες εκδιώχθηκαν από τον ισραηλινό στρατό το 1948.
● Η κατοχή. Οι κάτοικοι της Γάζας ζουν υπό ισραηλινή κατοχή από τον Πόλεμο των 6 Ημερών του 1967. Παρ΄ ότι το Ισραήλ απομάκρυνε τα στρατεύματα και τους εποίκους από τη Λωρίδα το 2005, ελέγχει ακόμα την περιοχή, τόσο τη διακίνηση προϊόντων όσο και ανθρώπων. Ως δύναμη κατοχής το Ισραήλ έχει την ευθύνη, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης, να φροντίσει για την ευημερία των πολιτών της Γάζας.
● Ο αποκλεισμός που έχει επιβάλει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας με την υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ε.Ε. έγινε πιο αυστηρός μετά τη νίκη της Χαμάς στις εκλογές του Ιανουαρίου 2006. Σταδιακά έχει «στραγγαλιστεί» η παροχή ρεύματος και καυσίμων. Απαγορεύονται οι εισαγωγές, οι εξαγωγές, καθώς και οι μετακινήσεις των ανθρώπων. Έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία, την παροχή νερού και γενικά στα συστήματα κοινής ωφελείας. Επίσης καταδικάζονται χιλιάδες άνθρωποι σε ανεργίαένα είδος συλλογικής τιμωρίας του πληθυσμού για τις πολιτικές επιλογές του.
● Η κατάπαυση του πυρός. Η άρση του αποκλεισμού μαζί με τον τερματισμό της εκτόξευσης ρουκετών ήταν ένα από τα σημεία- κλειδιά της εκεχειρίας του Ιουνίου μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Οι ισραηλινές δυνάμεις έσπασαν την εκεχειρία όταν προχώρησαν σε επιθέσεις από αέρος και εδάφους τον Νοέμβριο. ● Εγκλήματα πολέμου. Η στόχευση αμάχων, είτε από τη Χαμάς είτε από το Ισραήλ, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έγκλημα πολέμου. Κάθε ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη, όμως οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: πάνω από 750 Παλαιστίνιοι, οι περισσότεροι άμαχοι, έχουν σκοτωθεί στη διάρκεια της ισραηλινής επίθεσης, ενώ έχουν χάσει τη ζωή τους 12 Ισραηλινοί, οι περισσότεροι στρατιώτες. Οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της έντασης και θα είχαν προχωρήσει εάν το Ισραήλ είχε υλοποιήσει τη συμφωνία της εκεχειρίας του Ιουνίου και είχε άρει τον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας. Αυτός ο πόλεμος προς τους κατοίκους της Γάζας δεν αφορά τις ρουκέτες ούτε την «αποκατάσταση της ασφάλειας του Ισραήλ». Τα λόγια του Μοσέ Γιαλόν, αρχηγού το 2002 των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, είναι ενδεικτικά: «Θα πρέπει να δώσουμε στους Παλαιστινίους να καταλάβουν στο βάθος της συνείδησής τους ότι είναι ένας ηττημένος λαός».
Ο Ρασίντ Χαλίντι είναι καθηγητής Αραβικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ.
