Πόρτα πόρτα θεραπεύεται ο διαβήτης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην πόλη Άσβιλ της Βόρειας Καρολίνας, ένα πείραμα που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια αποτελεί μια από τις πλέον υποσχόμενες λύσεις για την αντιμετώπιση της νόσου. Οι συμμετέχοντες λαμβάνουν δωρεάν φάρμακα και συμβουλεύονται κάθε μήνα τον ειδικά εκπαιδευμένο φαρμακοποιό τους για το πώς μπορούν να νικήσουν την ασθένεια.


OΣτιούαρτ Ρόρμπο στριφογυρίζει στην καρέκλα του την ώρα που η φαρμακοποιός τού διαβάζει προσεκτικά την τελευταία ανάλυση αίματος. Υπεβλήθη στην εξέταση τον Νοέμβριο και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι επικίνδυνα υψηλά. «Νομίζω πως ήταν τη μέρα που ένας φίλος μου μού έφερε να δοκιμάσω μπίρα δικής του παραγωγής», ψελλίζει ο Ρόρμπο, ο οποίος διαγνώστηκε με διαβήτη πριν από έξι χρόνια. Η φαρμακοποιός σηκώνει το βλέμμα και κοιτάζει τον Ρόρμπο μάλλον επιτιμητικά. Εκείνος χαμηλώνει το δικό του. Είναι αμήχανος. «Ξέρω, ξέρω», ψιθυρίζει.

Είναι μόλις 37 ετών. Πληροφορήθηκε αργά ότι πάσχει από διαβήτη τύπου 1- μια δυσλειτουργία

ΕΝΘΑΡΡΥΝΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Στο τέλος του πρώτου έτους του προγράμματος, οι μισοί εθελοντές είχαν θέσει υπό έλεγχο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

του ανοσοποιητικού συστήματος που συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Εκατοντάδες συμπολίτες του υποφέρουν από τον ίδιο τύπο διαβήτη αλλά πολλοί περισσότεροι από τον διαβήτη τύπου 2, μια περισσότερο διαδεδομένη μορφή, η οποία συχνά συνδέεται με την παχυσαρκία ή ακόμη και την ηλικία του πάσχοντος.

Έτσι, σε αυτήν την πόλη των 75.000 κατοίκων, όπου ο καφές και το τσάι σερβίρονται συνήθως με μπόλικη ζάχαρη, ο Ρόρμπο έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με το πρόβλημά του. Οι διατροφικές συνήθειες αλλά και ο τρόπος της ζωής του γενικότερα μπορούν είτε να τον βοηθήσουν είτε να τον καταστρέψουν. Η καταστροφή, σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να επέλθει με τύφλωση, με βλάβη σε όργανα ζωτικής σημασίας, με εγκεφαλικό.

Το δυνατό όπλο

Τα τελευταία 10 χρόνια όμως στην πόλη Άσβιλ πραγματοποιείται ένα πείραμα που λόγω των πολύ θετικών αποτελεσμάτων του, αποτελεί ακόμη ένα όπλο στη μάχη για την αντιμετώπιση του διαβήτη. Σε αυτό συμμετέχουν δημοτικοί υπάλληλοι που πάσχουν από διαβήτη. Τα απαραίτητα φάρμακα τούς παρέχονται δωρεάν, καθώς και όλες οι διευκολύνσεις που χρειάζονται. Όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι θα επισκέπτονται κάθε μήνα τον φαρμακοποιό τους. Ο τελευταίος έχει εκπαιδευτεί για να επιτελεί τον ρόλο του επιτηρητή και συμβούλου του ασθενούς.

Σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους, τα πρώτα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά: στο τέλος του πρώτου έτους του προγράμματος, οι μισοί εθελοντές είχαν θέσει υπό έλεγχο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Μάλιστα, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε περίπου στο 65% στο τέλος του τρίτου έτους. Τα στοιχεία αυτά καθιστούν το πείραμα στην Άσβιλ ιδιαίτερα σημαντικό. Έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Journal of the Αmerican Ρharmaceutical Αssociation» το 2003 έδειχνε πως αν και οι διαβητικοί ρίχνουν τις τιμές σακχάρου το πρώτο διάστημα μετά την έναρξη μαθημάτων για τη νόσο, μέσα σε τρεις μήνες το σάκχαρο επανέρχεται σε υψηλά επίπεδα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με τους ασθενείς του πειράματος.

Επιπλέον, στην Άσβιλ, περιορίστηκε το οικονομικό κόστος των ιατρικών δαπανών κατά τουλάχιστον 1.500 ευρώ ανά ασθενή ετησίως. Στη διάρκεια των πέντε πρώτων ετών του πειράματος, οι συμμετέχοντες απουσίασαν κατά μέσο όρο έξι εργάσιμες μέρες από τη δουλειά τους εξαιτίας της ασθένειάς τους- τις μισές σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές- ενώ περιορίστηκαν στο μισό οι πιθανότητες να αντιμετωπίσουν τύφλωση ή ακρωτηριασμό ή να χρειαστούν αιμοκάθαρση. «Όταν πρέπει να απαντάς στις ερωτήσεις κάποιου κάθε μήνα, σκέφτεσαι δύο φορές πριν φας κάτι που απαγορεύεται», επισήμανε ο Τζορτζ Λέντφορντ, ο οποίος συμμετέχει στο πρόγραμμα εδώ και πέντε χρόνια.

Τουλάχιστον 170 εκατομμύρια ασθενείς


ΣΤΙΣ Ηνωμένες Πολιτείες, ο διαβήτης είναι η πέμπτη πιο φονική ασθένεια. Σε τουλάχιστον 21 εκατομμύρια υπολογίζονται οι διαβητικοί. Παγκοσμίως, οι ασθενείς με διαβήτη ξεπερνούν τα 170 εκατ. (στην Ελλάδα εκτιμάται ότι από διαβήτη πάσχει το 5,9% του γενικού πληθυσμού). Ο διαβήτης δεν είναι μια ασθένεια που θεραπεύεται με εγχείρηση ή φαρμακευτική αγωγή. Απαιτεί από τον ασθενή να αλλάξει όχι μόνο τις διατροφικές του συνήθειες, αλλά και τον ίδιο τον τρόπο της ζωής του. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο.

Το πείραμα στην πόλη Άσβιλ όμως αποτελεί μια αχτίδα ελπίδας, ένα παράδειγμα προς μίμηση για το τι μπορεί να επιτευχθεί αν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα κατά περίπτωση, με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Τα τελευταία χρόνια, περίπου 40 φορείς σε όλη τη χώρα- ιδιωτικές επιχειρήσεις ή τοπικές αρχές- έχουν υιοθετήσει και εφαρμόζουν παραλλαγές του πειράματος της Άσβιλ.