Πρόκειται για πισωγύρισμα, αλλά όχι για ματαίωση ή ήττα της Ευρωπαϊκής Ιδέας,

που κατάφερε με τόση επιτυχία να μεταμορφώσει την Ευρώπη τα τελευταία πενήντα

χρόνια. Πιστεύω πως η Ευρώπη θα συνεχίσει να κάνει προόδους, όπως έχει

αποδείξει και στο παρελθόν. H Ευρώπη ήδη εξισορροπεί την αμερικανική

στρατιωτική ισχύ στον τομέα της οικονομίας και χωρίς το νέο Σύνταγμα. Αλλά

ακόμη και με το Ευρωσύνταγμα, η E.E. θα είχε πολύ λίγες πιθανότητες να

εξισορροπήσει την αμερικανική στρατιωτική ισχύ, γιατί οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν

είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν το 3% ή 4% για την άμυνα. H Ευρώπη είναι ένα

sui generis πολιτικό και οικονομικό σύστημα, το οποίο απεδείχθη θελκτικό για

χώρες όπως η Τουρκία και η Ουκρανία πριν από το Ευρωσύνταγμα και θα συνεχίσει

να είναι. Μάλιστα, παρόλο που είναι πολύ δυσάρεστο το γεγονός ότι η Γαλλία και

η Ολλανδία ψήφισαν «όχι», σε καμιά περίπτωση αυτό δεν σημαίνει το τέλος της

Ευρωπαϊκής Ιδέας ούτε της ήπιας ισχύος της Ευρώπης.

Ο Τζόζεφ Νάι είναι πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, καθηγητής Διεθνών

Σχέσεων, πρύτανης στο Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου του

Χάρβαρντ, συγγραφέας του βιβλίου «Ήπια Ισχύς» (Εκδ. Παπαζήση)