Οι Kούρδοι ελπίζουν στην Eυρώπη

Τα χαμηλά μπρούντζινα τραπεζάκια είναι γεμάτα ψημένα κρέατα, πικάντικα και

βαριά. Οι τοίχοι της ταβέρνας είναι σχεδόν καλυμμένοι με φωτογραφίες από τη

Νοτιοανατολική Τουρκία, τον Ευφράτη, τον Τίγρη, τα χιονισμένα βουνά, τους

νομάδες βοσκούς, τα τζαμιά. Το κουρδικό ταβερνείο είναι χωμένο σ’ ένα μικρό

σοκάκι της Κωνσταντινούπολης.

Ένας μεσήλικας με μουστάκι καπνίζει σε ένα γωνιακό τραπέζι. «Για να δούμε τι

θα γίνει και με την Ευρώπη…», λέει χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πίστη.

Ένας νέος, κουρδικής καταγωγής και αυτός, είναι πιο αισιόδοξος. «Όλα θα πάνε

καλά, και για την Τουρκία, και για τους Κούρδους. Οι Ευρωπαίοι θα καταλάβουν

ότι πρέπει να πουν το ναι στην Τουρκία και τα πράγματα θα βελτιωθούν και για

μας τους Κούρδους».

Υπόκωφη ένταση

Πολλοί Κούρδοι είναι αισιόδοξοι και γεμάτοι ελπίδες, κυρίως χάρη στην E.E. και

την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Κάποιοι άλλοι έχουν πάψει προ πολλού να

ελπίζουν σε οτιδήποτε και πιστεύουν ότι τίποτα το ουσιαστικό δεν αλλάζει. Μετά

τη σύλληψη του Αμπντουλάχ Οτζαλάν, άρχισε σταδιακή μείωση των ένοπλων

συγκρούσεων στη Νοτιοανατολική Τουρκία και κάποια πράγματα άρχισαν να

βελτιώνονται στην περιοχή. Κάτω όμως από τη φαινομενικά γαλήνια σε σχέση με το

παρελθόν θάλασσα, η υπόκωφη ένταση συνεχίζει να δίνει τους ρυθμούς του

κουρδικού προβλήματος. Ενός προβλήματος που πολλοί λησμόνησαν τα τελευταία 4-5

χρόνια αλλά που εξακολουθεί να υπάρχει, άλυτο και πολύπλοκο.

«Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Κούρδοι στην

Τουρκία είναι η απουσία ουσιαστικού και πραγματικού πολιτικού ηγέτη», λέει

Ευρωπαίος αναλυτής που παρακολουθεί χρόνια το κουρδικό πρόβλημα. Δεν είναι

λίγοι οι Κούρδοι, περισσότερο οι διανοούμενοι παρά οι απλοί πολίτες, που

αμφιβάλλουν ότι η Λεϊλά Ζανά έχει ιδιαίτερες πολιτικές ικανότητες και θεωρούν

ότι δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει στις πολύπλοκες απαιτήσεις του ρόλου ενός

ηγέτη που θα καταφέρει να συσπειρώσει το σύνολο των Κούρδων.

H ευρύτερη διάσταση απόψεων στους κόλπους της κουρδικής κοινωνίας και

πολιτικής έγινε εμφανής για άλλη μια φορά μετά τη δημοσίευση στην

«International Herald Tribune» και στη «Le Monde» διακήρυξης για τα δικαιώματα

των Κούρδων, την οποία υπέγραψαν δεκάδες Κούρδοι διανοούμενοι και πολιτικοί. H

Άγκυρα αντέδρασε έντονα στη δημοσίευση, θεωρώντας ότι οι Κούρδοι χτυπούν

πισώπλατα την ώρα που η Τουρκία προσπαθεί να αποσπάσει την ημερομηνία έναρξης

των διαπραγματεύσεων.

Από τη μεριά τους, οι Κούρδοι που υπέγραψαν τη διακήρυξη άρχισαν σχεδόν

δημόσια να διαπληκτίζονται και να αλληλοκατηγορούνται και όταν η Λεϊλά Ζανά

έκανε κάποιες άκομψες «διορθωτικές» κινήσεις, οι αντίπαλοί της την κατηγόρησαν

για ενδοτισμό και πολιτική απειρία. Έτσι, χωρίς έναν ισχυρό, πολιτικά και

επικοινωνιακά, ηγέτη, οι Κούρδοι αδυνατούν να χειριστούν την κατάσταση σε

μεγάλη κλίμακα, ενώ ταυτόχρονα η απουσία ηγέτη – συνομιλητή επιτρέπει στους

συντηρητικούς εθνικιστές στην Άγκυρα να συνεχίζουν την πολιτική τους, που

ουσιαστικά θέλει να θάψει το κουρδικό πρόβλημα.

Το εκλογικό όριο

Αυτό που τώρα ελπίζουν οι αισιόδοξοι είναι ότι, με την έναρξη των ενταξιακών

διαπραγματεύσεων, η Άγκυρα θα αναγκαστεί να ξεκινήσει έναν αγώνα για την

αναβάθμιση της Νοτιοανατολικής Τουρκίας και, κυρίως, θα αναγκαστεί να μειώσει

στο 5% από 10% που είναι σήμερα το εκλογικό όριο, προκειμένου ένα κόμμα να

εκπροσωπείται στην Εθνοσυνέλευση.

«Στην περίπτωση αυτή το φιλοκουρδικό κόμμα DEHAP, εναντίον του οποίου εκκρεμεί

ποινή απαγόρευσης, ίσως καταφέρει να εκλέξει βουλευτές, γεγονός που θα

επιτρέψει στους Κούρδους να έχουν πλέον πραγματική πολιτική βαρύτητα»

υποστηρίζει Κούρδος που ζει χρόνια στην Κωνσταντινούπολη αλλά παρακολουθεί από

πολύ κοντά τις εξελίξεις.

Ίσως τότε να επιτευχθεί αληθινή συσπείρωση γύρω από έναν ή ακόμη και

περισσότερους Κούρδους ηγέτες, που θα αναγκάσει την Άγκυρα να δει διαφορετικά

το Κουρδικό.