Άνιση η μάχη ανάμεσα στην Κόκα-Κόλα και στους φτωχούς Ινδούς. Και αυτήν τη

φορά πολλοί φοβούνται ότι θα νικήσει ο Γολιάθ.

Πριν από τρία χρόνια, το μικρό κομμάτι γης στους πράσινους, γραφικούς,

κυματιστούς λόφους του Παλακάντ, στο ινδικό κρατίδιο της Κεράλα, απέφερε

ετησίως 50 σακιά ρύζι και 1.500 ινδικές καρύδες. Παρείχε δουλειά σε χιλιάδες

εργαζομένους. Ύστερα ήρθε η Κόκα-Κόλα και έχτισε εκεί κοντά ένα μεγάλο

εργοστάσιο εμφιάλωσης.

Στην τελευταία του σοδειά, ο αγρότης Σαχούλ Χαμίντ μάζεψε μόλις 5 σακιά ρύζι

και 200 ινδικές καρύδες. Τα αρδευτικά πηγάδια έχουν στεγνώσει. Στο μεταξύ, το

τεράστιο εργοστάσιο βγάζει έως και 1,5 εκατομμύριο λίτρα νερού ημερησίως από

τις βαθιές πηγές που έχει ανοίξει στις υδροφόρες περιοχές για να παράγει

Κόκα-Κόλα, Φάντα, Σπράιτ και το ρόφημα που οι κάτοικοι – χωρίς διάθεση

ειρωνείας – αποκαλούν «Με τη νίκη».


Καθώς το καλοκαίρι προχωρεί και εντείνεται η κρίση με το νερό, οι δυσκολίες

για τους κατοίκους της περιοχής μεγαλώνουν.

Δίψα. Το πιο σκληρό απ’ όλα όμως είναι ότι το εργοστάσιο εμφιαλώνει και

ένα είδος μεταλλικού νερού, ενώ ο τοπικός πληθυσμός – που δεν μπορούσε ποτέ να

το αγοράσει – πρέπει να περπατήσει έως και 10 χιλιόμετρα δύο φορές την ημέρα

για να βρει και να μεταφέρει νερό. Το θολό, γλυφό νερό που βρίσκεται στον πάτο

των πηγών έχει υψηλή περιεκτικότητα σε διαλυτά άλατα, γεγονός το οποίο το

καθιστά ανθυγιεινό προς πόσιν, μαγείρεμα ή πλύσιμο. Κάποιοι μάλιστα

υποστηρίζουν ότι αρρώστησαν από αυτό.

Καθώς το καλοκαίρι προχωρεί και εντείνεται η κρίση με το νερό, οι δυσκολίες

για τους κατοίκους της περιοχής μεγαλώνουν. Το ίδιο και η διαμάχη με την

εταιρεία, το όνομα της οποίας είναι για πολλούς συνώνυμο της παγκόσμιας

δύναμης του υπερεθνικού καπιταλισμού. Επί 459 ημέρες οργανώνονται

διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις. Κάποιοι κατέστρεψαν μέχρι και

διαφημίσεις της Κόκα-Κόλα, ενώ πάνω από 300 άτομα έχουν συλληφθεί.

Πάντως, νωρίτερα φέτος, το τοπικό συμβούλιο ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του

εργοστασίου. H απόφαση ελήφθη παρά την απώλεια σχεδόν του μισού ετήσιου

εισοδήματός του – 700.000 ρουπίες – εξαιτίας της. H Κόκα-Κόλα απευθύνθηκε στο

επόμενο επίπεδο διακυβέρνησης, που ανακάλεσε την προηγούμενη ακυρωτική απόφαση

και επέτρεψε τη λειτουργία του εργοστασίου. Το θέμα θα εξεταστεί την ερχόμενη

εβδομάδα από την κυβέρνηση του κρατιδίου.

Δαβίδ και Γολιάθ. Πρόκειται για μια εικονική διαφορά, μια μάχη Δαβίδ

και Γολιάθ ανάμεσα στην ισχύ των πολυεθνικών και στους φτωχούς του κόσμου.

Ελάχιστοι από αυτούς που κατέχουν την εξουσία άκουσαν τα παράπονα, έξι μήνες

ύστερα από τη λειτουργία του εργοστασίου, ότι κάτι άλλαξε στην ποσότητα και

την ποιότητα του νερού. Και η λαϊκή οργή κορυφώθηκε.

«H αντλία άρδευσης, την οποία εγκατέστησα με τραπεζικό δάνειο το 1980, έβγαζε

νερό όλη τη νύχτα επί 12 ώρες. Τώρα στεγνώνει ύστερα από 30 λεπτά», λέει ο

Χαμίντ, στρέφοντας τα βέλη στην ξένη εταιρεία. «H Κόκα-Κόλα κατάφερε να

αποκτήσει όλα τα χαμηλά εδάφη της περιοχής και πήρε όλο το νερό. Είναι σκέτη

κλοπή!».


Έχασαν το νερό τους και τη δουλειά τους, αφού τα αγροκτήματά τους πλήtτονται

από ξηρασία

Ξηρασία. Όχι μόνο έχασαν το νερό τους, αλλά και τις δουλειές τους, αφού

τα αγροκτήματα πλήττονται πλέον από ξηρασία. Εκείνοι που επλήγησαν περισσότερο

είναι 10.000 ακτήμονες εργάτες.

H Κόκα-Κόλα αρνείται κάθε ευθύνη για όλα αυτά. Σε ανακοίνωσή της από την έδρα

της στην Ατλάντα επισημαίνει: «Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι, απ’ όσα γνωρίζουμε,

οι εναντίον μας κατηγορίες είναι ψευδείς. Πιστεύουμε ότι είναι πολιτικά

υποκινούμενες. Το επίμαχο εργοστάσιο δεν αποξήρανε τους υδροφόρους ορίζοντες

και χρησιμοποιεί μόνο έξι πηγές. Στην πραγματικότητα, τα χωριά της περιοχής

λαμβάνουν καθημερινά βυτία με νερό από το εργοστάσιο».

Όλα αυτά όμως αμφισβητούνται. Μια τοπική οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων και ανάπτυξης, η VAK, που ιδρύθηκε από την Christian Aid,

υποστηρίζει ότι τα κρατικά μετεωρολογικά δελτία δείχνουν αύξηση του βρόχινου

νερού μεταξύ του 2000 και του 2001. Άλλη μια οργάνωση, η CorpWatch India,

απαντά ότι «το θέμα δεν είναι πόσο νερό μαζεύεις από τις βροχές, αλλά πόσο

προσθέτεις στους υδροφόρους ορίζοντες».

«Κακουχίες». H ποιότητα του νερού είναι επίσης σημαντικό θέμα. H

CorpWatch έστειλε στις ΗΠΑ δείγματα για ανάλυση. Το πόρισμα έλεγε ότι

παρήχθησαν υψηλά επίπεδα διαλυτών αλάτων εξαιτίας του γρήγορου ρυθμού

εξάντλησης του υδροφόρου ορίζοντα και προειδοποιούσε για «κακουχίες» σε

περίπτωση που κάποιοι το χρησιμοποιούσαν για να πλυθούν. Οι γιατροί στην

Κεράλα συμφωνούν. Άρα υπάρχει μόλυνση. Χημικά υγρά απόβλητα που παράγονται από

το πλύσιμο των μπουκαλιών μολύνουν το νερό του εδάφους, λένε οι διαδηλωτές.

Προκαλεί σοκ. Ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Ινδία διαμαρτυρήθηκε

εγγράφως στον Ινδό πρωθυπουργό: «Ζητώ τη βοήθειά σας για την επίλυση ενός εν

δυνάμει σοβαρού επενδυτικού προβλήματος, σημαντικού και για τις δύο χώρες.

Αφορά την Κόκα-Κόλα, έναν από τους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στην Ινδία».

«Προκαλεί σοκ η κατάσταση. Όπως φαίνεται, τα δικαιώματα μιας μεγάλης εταιρείας

τίθενται υπεράνω των ανθρώπων φτωχών κοινωνιών», διαμαρτυρήθηκε η Action Aid.

«Πρόκειται για κλασική περίπτωση εταιρικής ανευθυνότητας», πρόσθεσε η

Christian Aid, ζητώντας «δεσμευτικούς διεθνείς κανονισμούς». Ελάχιστοι

περιμένουν ότι η τελική απόφαση για τον άνυδρο πληθυσμό τής Κεράλα θα είναι

άλλη από το: «Ας πιουν Κόκα».