Για περισσότερο από μία δεκαετία η Τατιάνα Ντιατσένκο εργάσθηκε στη γνωστή

υπηρεσία σχεδιασμού Salyut, καταγράφοντας τροχιές για τους επικοινωνιακούς

δορυφόρους και τον διαστημικό σταθμό Μιρ, ενώ το 1994 σε μία διφορούμενη

τράπεζα, που ειδικευόταν στο εμπόριο πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Όμως αυτές

οι δουλειές ήταν απλώς και μόνον προετοιμασία για το πραγματικό κάλεσμα: να

βοηθήσει τον πατέρα της στη διακυβέρνηση της Ρωσίας.

Σήμερα, η 39χρονη μαθηματικός, η οποία αποφεύγει συστηματικά τη δημοσιότητα,

θεωρείται ευρέως ως η εξουσία πίσω από τον θρόνο του Κρεμλίνου. Επίσημα, στην

κατάσταση μισθοδοσίας είναι καταχωρημένη ως ο «image-maker» του άρρωστου

πατέρα της, προέδρου Μπορίς Ν. Γιέλτσιν. Όμως, ο ρόλος της είναι περισσότερο διευρυμένος.

Από όλους τους βοηθούς και τους συμβούλους του Γιέλτσιν, μόνον η Ντιατσένκο

έχει πλήρη πρόσβαση σε αυτόν. Έχει ένα γραφείο στο Κρεμλίνο και ζει με τον

πρόεδρο στην εξοχική του κατοικία, έξω από τη Μόσχα. Σε μία χώρα όπου οι

άνδρες κυριαρχούν επί μακρόν στην πολιτική ζωή, αυτή διατηρείται ως τα μάτια

και τα αυτιά του προέδρου, και ως μεσάζων των ανώτατων αξιωματούχων που ζητούν

τον πρόεδρο. Όταν ο Γιέλτσιν είναι άρρωστος ή κουρασμένος ­ κάτι που συμβαίνει

τον περισσότερο καιρό ­ έχει εντολή να ενεργεί αντ’ αυτού.

«Είναι το μόνο πρόσωπο που κυβερνά τη χώρα», δήλωσε ο Βιατσεσλάφ Α. Νικόνοφ,

πολιτικός σύμβουλος που δούλεψε με την Ντιατσένκο στην εκστρατεία του ’96 για

την επανεκλογή του Γιέλτσιν. «Ένας ερασιτέχνης σύμβουλος του προέδρου κυβερνά

τη χώρα. Λαμβάνει πολλές αποφάσεις, χωρίς να τον ενημερώνει».

Σιγή ιχθύος

Η Ντιατσένκο, την οποία όσοι γνωρίζουν τη χαρακτηρίζουν ως σεμνή και

γοητευτική, σπανίως εμφανίζεται δημόσια και σχεδόν ποτέ δεν παραχωρεί

συνεντεύξεις. Τηρεί σιγήν ιχθύος, ενώ η οικογένεια Γιέλτσιν αντιμετωπίζει

σωρεία κατηγοριών για απόκρυψη εκατομμυρίων δολαρίων σε λογαριασμούς ξένων

τραπεζών και κατοχή περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό.

Η ανέλιξή της από εργαζόμενη μητέρα σε ανεπίσημο αντιβασιλιά αντικατοπτρίζει

τη φθορά που υπέστη η Ρωσία τα τελευταία οκτώ χρόνια, καθώς μετετράπη από

δημοκρατία συντρόφων σε βασίλειο της διαφθοράς και της φτώχειας.

Τους τελευταίους μήνες, το όνομα της Ντιατσένκο αναμείχθηκε σε δύο μεγάλες

διεθνείς έρευνες σχετικά με τις κατηγορίες για διαφθορά στη Ρωσία. Στην

Ελβετία, εισαγγελείς ερευνούν τις κατηγορίες που θέλουν την Τατιάνα Ντιατσένκο

να έχει ξοδέψει χιλιάδες δολάρια σε αγορές με πιστωτική κάρτα, την οποία της

έδωσε η ελβετική εταιρεία Mabetex. Η συγκεκριμένη εταιρεία φέρεται να

εισέπραξε 300 εκατομμύρια δολάρια από το Κρεμλίνο, υπό τη μορφή συμβολαίων για

κατασκευαστικά έργα. Στην Ουάσιγκτον, ανώτατο στέλεχος της Τράπεζας της Νέας

Υόρκης κατέθεσε σε επιτροπή του Κογκρέσου, τον περασμένο μήνα, ότι ο σύζυγός

της Λεονίντ Ντιατσένκο είχε δύο λογαριασμούς στο παράρτημα της τράπεζας στα

νησιά Καϊμάν. Ο εύπορος επιχειρηματίας δεν είχε κατηγορηθεί για

κακοδιαχείριση, όμως οι λογαριασμοί του είναι μεταξύ δεκάδων άλλων, οι οποίοι

ελέγχονται εξονυχιστικά από Αμερικανούς ερευνητές για ενδεχόμενο ξέπλυμα

ρωσικού χρήματος μέσω της Τράπεζας.

«Είμαι πληγωμένη»

Το Κρεμλίνο αρνείται κάθε παρανομία εκ μέρους των μελών της οικογένειας του

προέδρου. Η σύζυγος του Γιέλτσιν, Νάινα αρνήθηκε μέσω της κρατικής τηλεόρασης

κάθε ανάμειξη. «Δεν έχουμε βίλες στο εξωτερικό ούτε κάστρα ούτε ιστιοφόρα»,

είπε. Όσον αφορά τη νεώτερη κόρη της, η πρώτη κυρία της Ρωσίας δήλωσε: «Είμαι

πολύ πληγωμένη από όλα αυτά τα ψέματα που λένε εναντίον της».

Ο Γιέλτσιν δεν έχει κρύψει το γεγονός ότι από τις δύο του κόρες η Ντιατσένκο

είναι η αγαπημένη του, σύμφωνα με πρώην συμβούλους του. Την εμπιστεύεται

περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο και η ίδια έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να λέει

στον Γιέλτσιν πράγματα που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε. Ιδιαίτερα, όταν

χρειάστηκε να απομακρύνει από το «γερό ποτήρι» πρόεδρο το μπουκάλι.

Η Ντιατσένκο είναι το κεντρικό πρόσωπο «Στην Οικογένεια», τον στενό κύκλο των

προεδρικών συμβούλων που λέγεται ότι ασκούν ασυνήθιστη επιρροή στον 68χρονο

Γιέλτσιν. Τα άλλα κύρια μέλη φέρονται να είναι ο πρώην προσωπάρχης τού

Γιέλτσιν Βαλεντίν Γιουμάσεφ και οι χρηματοδότες Μπορίς Α. Μπερεζόφσκι, Ρόμαν

Α. Αμπράμοβιτς και Αλεξάντερ Λ. Μαμούτ.

Υπό την καθοδήγηση «Της Οικογένειας», η χώρα φαίνεται να παραπαίει από κρίση

σε κρίση, χωρίς κανένα προφανές μακροπρόθεσμο σχέδιο για την επίλυση των

τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της. Τους τελευταίους 20

μήνες η χώρα πέρασε από πέντε πρωθυπουργούς, μία οικονομική καταστροφή και

επαναλαμβανόμενα οικονομικά σκάνδαλα. Η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα νέο πόλεμο στην

αποσχισθείσα Δημοκρατία της Τσετσενίας, που είναι πιθανόν να τελειώσει

οδυνηρά, όπως ο προηγούμενος.

Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής της συνέντευξης τον Ιούνιο του 1997 ­ τη

σημαντικότερη τελευταία δημόσια εμφάνισή της ­ η Ντιατσένκο ήταν ντυμένη απλά

και έδειχνε ενθουσιασμένη, γελούσε συνέχεια.

Απέρριψε τον ρόλο της ως κεντρικού προσώπου στο Κρεμλίνο και είπε πως ο

πατέρας της τής είχε ζητήσει να γίνει μέλος του προσωπικού του για να τον

διευκολύνει. «Γνωρίζω πολύ καλά ότι ο πρόεδρος με διόρισε σύμβουλό του, όχι

επειδή είμαι τόσο έξυπνη και ταλαντούχα», είπε. «Είναι ο πρόεδρος μιας μεγάλης

χώρας. Ενδεχομένως να υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που είναι περισσότερο

επαγγελματίες και ευφυέστεροι, αλλά ο πρόεδρος αισθάνεται πιο άνετα με αυτήν

του την απόφαση».

Μανία για συγκέντρωση πλούτου

Δεδομένου ότι η θητεία του Γιέλτσιν στην προεδρία έχει ρογραμματισθεί να λήξει

στις 9 Αυγούστου, πρώην σύμβουλοι και πολιτικοί εχθροί υποστηρίζουν πως η

«Οικογένεια» προσπαθεί να συγκεντρώσει όσο περισσότερο πλούτο μπορεί, όσο

ακόμη της δίνεται η ευκαιρία.

«Πίσω από τα τείχη του Κρεμλίνου ουδείς ασχολείται πλέον με ζητήματα που

αφορούν το κράτος», δήλωσε ο Βοστσανόφ, πρώην υπεύθυνος για θέματα Τύπου.

«Έχουν σημαντικότερες «μπίζνες» να κάνουν ­ ο όρος μπίζνες είναι αυτός που

ισχύει εδώ. Μοιράζονται τις περιουσίες, αυξάνουν τα κεφάλαιά τους, οργανώνουν

πιστώσεις και διασφαλίζουν συμβόλαια ο ένας για τον άλλο. Το Κρεμλίνο είναι

σήμερα μια γιγάντια εμπορική επιχείρηση». Στη Ρωσία δεν υπάρχει παράδοση

δημοκρατικής διαδοχής, κανένα σύστημα συνταξιοδότησης για τον αποσυρόμενο

αρχηγό του κράτους. Αντίθετα, οι συγγενείς των νεκρών και των καθαιρεμένων

ηγετών έχουν τεθεί υπόλογοι για τις αμαρτίες του παρελθόντος. Αυτό τον αιώνα,

η οικογένεια του τσάρου Νικολάου του Β’ εκτελέστηκε. Ο γιος του δικτάτορα

Γιόζεφ Στάλιν και ο κουνιάδος του Σοβιετικού ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ

φυλακίστηκαν. Για την οικογένεια, η καλύτερη ευκαιρία διατήρησής της είναι να

διασφαλίσει την εκλογή ενός φίλου για τη θέση του προεδρικού υποψηφίου στην

ψηφοφορία που έχει προγραμματισθεί για τον Ιούνιο. Όποιο κι αν είναι το

αποτέλεσμα, ο οκτάχρονος πειραματισμός της Ρωσίας με τον καπιταλισμό έχει

δώσει στην Ντιατσένκο το είδος της εξουσίας που σπάνια κατείχε γυναίκα πίσω

από τα τείχη του Κρεμλίνου.