ΑΥΤΟΙ

… για τις κυβερνήσεις. Πιο άχαροι όμως, συχνά, είναι για την απέναντι

πλευρά, την αντιπολίτευση. Η έκπτωση των ιδεολογιών έχει αμβλύνει τις

διαφορές: ο αντίπαλος δεν ξέρει για τι να ψέξει τον κυβερνώντα αφού και ο

ίδιος, αν εξουσίαζε, όμοια σχεδόν θα ενεργούσε. Έτσι, η κρίση που περνά ο ένας

δεν δυναμώνει τον άλλο. Και η διάλυση ελλοχεύει, ιδίως για τους εκτός

εξουσίας. Στην ιταλική κεντροδεξιά, βγάζουν μαχαίρια. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι

της Φόρτσα Ιτάλια χτυπά τον εταίρο του της Εθνικής Συμμαχίας, Τζιανφράνκο

Φίνι, αγριότερα απ’ ό,τι τον πρωθυπουργό Ρομάνο Πρόντι. «Όταν η κυβέρνηση δεν

πηγαίνει καλά, η αντιπολίτευση αναβάλλει τη λύση των δικών της προβλημάτων ­

φιλοσοφεί η «Στάμπα». ­ Διότι ελπίζει ότι τα προβλήματα των αντιπάλων της θα

αποδειχτούν μεγαλύτερα από τα δικά της».

… αποδίδει τώρα την κακοδαιμονία της παράταξής του στους ακροδεξιούς. «Χωρίς

αυτούς ­ διακήρυξε ­ ο συνασπισμός μας θα μεγάλωνε περισσότερο». Ο Φίνι

εξαγριώθηκε: «Ο πρώην πρωθυπουργός μάς είχε πει ότι η καρδιά του χτυπά στα

δεξιά. Δεν φταίμε εμείς αν τώρα στρέφεται αλλού. Το πρόβλημά του είναι η

έλλειψη πολιτικής πρωτοβουλίας». Αλλά τι πρωτοβουλία να αναλάβει ο ατυχής,

όταν όλα του τα συνθήματα (ιδιωτικοποιήσεις, Ευρώπη, τραπεζική απελευθέρωση)

τα πήραν οι νικητές και μ’ αυτά κυβερνούν; Τι καινούργιο να εφεύρει; Ως ύστατη

ελπίδα, του ήρθε η ιδέα ν’ απαλλαγεί από τον Φίνι. Έτσι, ο ίδιος αυτός

Μπερλουσκόνι, που «ξέπλυνε» καλά καλά τον νεοφασίστα και τον έκανε πολιτικό

εταίρο, θέλει τώρα να τον ξανακλείσει στο κλουβί.

… βρίσκεται σε περίεργη θέση. Δημοφιλής σε ικανή μερίδα μικρομεσαίων, ελκύει

επίσης τους λούμπεν των πόλεων και κολακεύει με επιτυχία τη φτωχολογιά του

Νότου, όπου η ακροδεξιά διατηρεί ρίζες. Ο αντιευρωπαϊσμός του και τα συνθήματα

ενάντια στο «ξεπούλημα του δημοσίου» ελκύουν τους σωβινιστές και αρκετούς

κρατικοδίαιτους. Αλλά ο Φίνι ξέρει ότι δεν έχει «ξεπλυθεί» εντελώς. Το κλουβί

παραμονεύει. Αποφεύγει λοιπόν να χτυπήσει και αυτός γερά τον Μπερλουσκόνι,

φοβάται μήπως κάνει λάθος. Σε ορισμένες προβλέψεις του, άλλωστε, απατήθηκε.

Έλεγε ότι η κυβέρνηση Πρόντι, με την Κομμουνιστική Επανίδρυση πλάι της,

σύντομα θα γκρεμιζόταν. Αλλά ο κομμουνιστής Φάουστο Μπερτινόττι τον διέψευσε.

Αυτός, που όλο θα κατέβαζε τα συνδικάτα στο πεζοδρόμιο, παραείναι προσεκτικός

τελευταία, μην τον πουν ταραξία…

… κανείς ότι όπως η αριστερά, απογαλακτισμένη από τις μαρξιστικές και

πρώτο-σοσιαλιστικές αναφορές της, δυσκολεύεται να χαράξει τους νέους δρόμους,

έτσι και η δεξιά, αφού έλαβε αποστάσεις από τον άκρατο συντηρητισμό και τη

φασίζουσα μυθολογία της, παραπαίει επίσης σε τοπία που δεν της είναι γνώριμα,

και που πρέπει να τα διαμορφώσει. Βέβαια, η απόρριψη του παρελθόντος δεν

σημαίνει αναγκαία απώλεια του μέλλοντος. Ίσα ίσα, για τα κόμματα όπως και για

τις κοινωνίες, η απολίθωση έχει αποδειχτεί πιο επικίνδυνη απ’ ό,τι η αλλαγή.

Έρχονται ώρες, όμως, όπου όλα είναι μετέωρα, και τίποτα δεν προχωρεί. Τα

κεφάλια σκεφτικά, και ιδέες δεν ανατέλλουν. Μια τέτοια στιγμή φαίνεται να

περνά τώρα η Ιταλία, με την κεντροαριστερά και την κεντροδεξιά αντιμέτωπες και

με την κρίση βαθύτερη, προς το παρόν, στην πλευρά του χαμένου ­ όπως άλλωστε αρμόζει.