Αναζήτηση
… ήταν στις δόξες της αυτές τις μέρες με τη «G-8». Ο Λευκός Οίκος
φωταγωγημένος, το Καπιτώλιο όλο ζωή. Το ζεύγος Κλίντον έλαμπε ανάμεσα στους
βαρβάρους και τους ανεπρόκοπους, που είχαν προσέλθει πιστά στο ραντεβού με τον
Μεγάλο Ηγεμόνα. Ο οποίος, ευγενικά, πάσχιζε θαρρείς να μην τους γίνει φορτική
η αίγλη του. Αυτή ήταν η αίσθηση στη Διάσκεψη που τέλειωσε την Κυριακή στην
Ουάσινγκτον. Κάπως έτσι περιγράφουν το κλίμα με λίγη αμηχανία μάλιστα όχι
μόνο οι Ευρωπαίοι σχολιαστές αλλά και οι ίδιοι οι Αμερικανοί. Επρόκειτο, όπως
και να το κάνουμε, για «ένα θρίαμβο του αμερικανικού μοντέλου», έγραψε η
«Ουάσινγκτον Πόστ». Η «Χέραλντ Τρίμπιουν» αναρωτιέται: «Τελικά, δεν υπάρχει
τρίτος δρόμος προς τον καπιταλισμό;» (Μεταξύ δηλαδή αμερικανικού και ευρωπαϊκού;).
… της Διάσκεψης, ο πρωτοσέλιδος τίτλος της «Λιμπερασιόν» της 23/6: «Κλίντον:
Πώς μπορείτε να μην είστε Αμερικανοί;». Διότι αυτή, λέει η εφημερίδα, είναι η
ουσία. Η επιβολή των ΗΠΑ παγκοσμίως περιλαμβάνει και την προβολή του δικού
τους κοινωνικού και οικονομικού προτύπου ως του μόνου νοητού, αξιόλογου και
επιδιώξιμου. Έτσι, η γενικότερη αβρότητα του οικοδεσπότη δεν τον εμπόδισε να
μιλήσει, κατά περιστάσεις, στους άλλους επτά σε τόνο διδακτικό, και κάποτε
επιτιμητικό. Και ο υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Ρούμπιν δεν παρέλειψε να
εκφράσει την «απορία» του γιατί οι Ιάπωνες επιμένουν σε υπερπαραγωγή αγαθών
και γιατί οι Ευρωπαίοι δεν παράγουν αρκετά, διαταράσσοντας έτσι, ασυλλόγιστα,
το «παγκοσμιοποιημένο» οικονομικό σύστημα.
… έγινε το κλίμα κάποια στιγμή, στη συζήτηση περί αμερικανικού μοντέλου,
όπως περιέγραψαν οι ανταποκριτές, που ο Ζακ Σαντέρ, ο πρόεδρος της Κομισιόν,
έφτασε να πει: «Μα επιτέλους, δεν κάνουμε εδώ διαγωνισμό μοντέλων!» Και ο
Σιράκ: «Κάθε χώρα έχει την ιστορία της, τις παραδόσεις της, και εμείς
επιμένουμε σ’ αυτά». Δεν άφησαν δηλαδή αναπάντητη οι Ευρωπαίοι την οσοδήποτε
συγκεκαλυμμένη αμερικανική υπεροψία. Στην ουσία όμως, στην πράξη, τι απαντούν;
Τα τελευταία 5-6 χρόνια, η Αμερική έχει να επιδείξει σοβαρές επιτυχίες σε ό,τι
αφορά την οικονομική ανάκαμψη. Το τίμημα, φυσικά, ήταν βαρύ και οι θυσίες ουκ
ολίγες. Αρκετές ανισότητες παρέμειναν, μερικές μεγάλωσαν. Αδικίες επιμένουν.
Στον αγώνα δρόμου μερικοί έπεσαν ξεπνοημένοι. Όμως, η χώρα, τελικά, κέρδισε.
Κατέλαβε την πρώτη θέση, ή μια από τις πρώτες παγκοσμίως, στη μείωση των
ελλειμμάτων, στην ανάπτυξη, στην ανταγωνιστικότητα και, το σπουδαιότερο απ’
όλα, στην απασχόληση.
… παρουσίασαν στην Ουάσινγκτον εικόνα ομίλου πρόχειρα συντεθειμένου. Ο
«πλανητάρχης», σ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης των διεθνών προβλημάτων, είχε
απέναντί του μια ομάδα που, όπως επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, αδυνατούσε ν’
αποδειξει ότι είχε ειρμό σκέψης ή τακτικής. Στα δύο μεγάλα ερωτήματα, «ποια
είναι η εξωτερική πολιτική της Ευρώπης;» και «ποιος είναι ο ευρωπαϊκός
σοσιαλισμός;» (αφού οι περισσότερες κυβερνήσεις της Ένωσης είναι πλέον
κεντροαριστερές), καθένας από τους Ευρωπαίους είχε δική του απάντηση ή δεν
είχε καμμιά. Αυτό που φάνηκε στο τέλος, όπως ελέχθη, είναι ότι πράγματι η
αποδοχή ενός μόνου μοντέλου θα προκαλούσε ασφυξία σε πολλούς. Αλλά για ν’
απαντήσουν σ’ αυτό πειστικά, πρέπει να κάνουν και το αντίστοιχο δικό τους να λειτουργήσει.
