Οι μαρτυρίες όσων επέζησαν της κόλασης του Χέιζελ στις 29 Μαΐου 1985 είναι οι Ερινύες που συνεχίζουν να κυνηγούν όσους σκηνοθέτησαν μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε η μετεξέλιξη του αγγλικού πρωταθλήματος σε Πρέμιερ Λιγκ και του Κυπέλλου Πρωταθλητριών σε Τσάμπιονς Λιγκ.

Τον Αύγουστο του 1995 οι βελγικές Αρχές παρέδωσαν στους φιλάθλους ένα ανακατασκευασμένο στάδιο το οποίο έφερε την ονομασία Βασιλιάς Μποντουέν. Ηταν μια από τις πολλές προσπάθειες (και) των Βέλγων να ρίξουν στη λήθη το όνομα Χέιζελ, που προκάλεσε εκατόμβη θυμάτων στην κορυφαία γιορτή του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.

Τι ακριβώς συνέβη εκείνο το απόγευμα πριν από την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ανάμεσα στη Γιουβέντους και στη Λίβερπουλ προκαλώντας τον θάνατο 39 ανθρώπων; Ποια είναι η ευθύνη των βελγικών Αρχών; Γιατί επέτρεψε η UEFA να διεξαχθεί το παιχνίδι; Τι γνώριζαν οι ποδοσφαιριστές πριν βγουν στον αγωνιστικό χώρο; Γιατί η Γιουβέντους προσπάθησε να πάρει αποστάσεις από το τραγικό συμβάν πανηγυρίζοντας έξαλλα την κατάκτηση του τίτλου με πρωταγωνιστή τον νυν πρόεδρο της UEFA Μισέλ Πλατινί;

Τη δεκαετία του ’80 ο χουλιγκανισμός βρισκόταν στο ζενίθ του στην Αγγλία αλλά η βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ εξακολουθούσε να παραμένει απαθής.
Ο τελικός του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1985 ορίστηκε να διεξαχθεί στο Χέιζελ των Βρυξελλών, ένα ετοιμόρροπο στάδιο σχεδιασμένο τη δεκαετία του 1920, προκαλώντας την αντίδραση του γενικού γραμματέα της κατόχου του τίτλου Λίβερπουλ, Πίτερ Ρόμπινσον. Με επιστολή του στη βελγική ομοσπονδία και στην UEFA ο άγγλος παράγοντας προειδοποιούσε για τους κινδύνους που διέτρεχαν οι φίλαθλοι.

ΤΑ ΜΟΙΡΑΙΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ. Ο Ρόμπινσον ζητούσε να δημιουργηθούν ουδέτερες ζώνες στις δύο πλευρές της εξέδρας που θα φιλοξενούσε τους οπαδούς της Λίβερπουλ. «Μου είπαν ότι τα εισιτήρια της θύρας Ζ θα πουληθούν μόνο σε Βέλγους» είχε γράψει σε ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την τραγωδία.

Μέσω ταξιδιωτικών γραφείων τα εισιτήρια της θύρας Ζ που προορίζονταν για τους ουδέτερους Βέλγους πουλήθηκαν στην Ιταλία και στις ιταλικές κοινότητες της Λιέγης και του Σαρλερουά. Ετσι, οι φανατικοί της Λίβερπουλ, των οποίων ο θυμός από τις επιθέσεις που είχαν δεχθεί από τους οπαδούς της Ρόμα στον τελικό της προηγούμενης χρονιάς στην Αιώνια Πόλη δεν είχε ξεθυμάνει, βρέθηκαν δίπλα σε ανυποψίαστους Ιταλούς που είχαν προμηθευθεί τα εισιτήρια από τη δευτερογενή αγορά.
Ο Σιμόνε Στέντι, που βρισκόταν στη θύρα Ζ μαζί με τον πατέρα του, θυμάται ότι υπήρχε μόνο ένας αστυνομικός ανάμεσα στους Ιταλούς και στους Αγγλους οι οποίοι είχαν μπει στο στάδιο κρατώντας κιβώτια μπίρας Duvel και Chimay. Γύρω στις 7 το απόγευμα μια χούφτα οπαδοί της Λίβερπουλ εξαπέλυσε την πρώτη της επίθεση.

Ο βέλγος αστυνομικός προσπάθησε να αντιδράσει αλλά ένας Αγγλος του άρπαξε το κλομπ και άρχισε να τον χτυπά! Στη δεύτερη επίθεση το λεπτό διαχωριστικό σύρμα που χώριζε τους οπαδούς των δύο ομάδων έπεσε και πανικόβλητοι οι Ιταλοί άρχισαν να τρέχουν προς τη δυτική πλευρά της εξέδρας που υπήρχε ένας τοίχος.

Η τρίτη και καθοριστική επίθεση ξεκίνησε στις 7.29 το απόγευμα. Εξι λεπτά αργότερα ο τοίχος είχε καταρρεύσει από την πίεση και 32 Ιταλοί, τέσσερις Βέλγοι, δύο Γάλλοι και ένας Βρετανός ήταν ήδη νεκροί από ασφυξία.

ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ. Στο κατάμεστο από 58.000 φιλάθλους στάδιο υπήρχε μόνο ένας γιατρός και 150 εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού. Περίπου 20 έφιπποι αστυνομικοί προσπάθησαν να επιβάλουν την τάξη μέσα από τον αγωνιστικό χώρο χτυπώντας τους Ιταλούς που είχαν καταφύγει εκεί για να μην ποδοπατηθούν.
Η τραγωδία ήταν σε πλήρη εξέλιξη αλλά η UEFA αποφάσισε ότι ο τελικός έπρεπε να διεξαχθεί. Μια απόφαση που θεωρείται από τους συγγενείς των θυμάτων προσβολή στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους και για τους ποδοσφαιριστές μαύρη σελίδα στην καριέρα τους την οποία θέλουν να ξεχάσουν.
«Οι παίκτες δεν γνωρίζαμε την πλήρη διάσταση της τραγωδίας» θυμάται ο Πάολο Ρόσι, επιθετικός τότε της Γιουβέντους. «Μόνο μετά το παιχνίδι μας είπαν την απαίσια αλήθεια. Μας είχαν αναγκάσει να παίξουμε. Δεν είχαμε άλλη επιλογή. Ομως, επαναλαμβάνω, δεν είχαμε πληροφόρηση. Οταν τελείωσε το παιχνίδι και νικήσαμε πανηγυρίζαμε στον αγωνιστικό χώρο και σηκώσαμε το Κύπελλο, κάτι που έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Το Κύπελλο έπρεπε να το είχαμε δώσει πίσω. Η Γιουβέντους έπρεπε να το είχε κάνει σε ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των νεκρών».

Η ποινή

Υπό την πίεση της Μάργκαρετ Θάτσερ και του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησής της Λέο Μπρίταν η αγγλική ομοσπονδία απέσυρε τις ομάδες της από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η UEFA τους επέβαλε πενταετή ποινή αποκλεισμού και στη Λίβερπουλ επιπλέον ένα έτος.

Ο μαθηματικός τύπος της μεγάλης αλλαγής

Ο Ρόγκαν Τέιλορ, λέκτορας στον τομέα της διαχείρισης του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, υποστηρίζει πως το Χέιζελ είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη σύγχρονη ιστορία του αθλήματος. «Σηματοδοτεί τον θάνατο του παλαιού ποδοσφαίρου και οδηγεί απευθείας στη δημιουργία της Πρέμιερ Λιγκ. Αν θα θέλαμε να εκφράσουμε την εξέλιξη του σύγχρονου ποδοσφαίρου με έναν μαθηματικό τύπο τότε αυτός θα ήταν: «Χέιζελ συν Χίλσμπορο συν δορυφορική τηλεόραση ίσον Πρέμιερ Λιγκ».

Οι ποινές και το Χίλσμπορο

Για τους Ιταλούς η τραγωδία του Χίλσμπορο τον Απρίλιο του 1989, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 96 οπαδοί της Λίβερπουλ, αποτελεί Θεία Δίκη. Τον ίδιο μήνα 14 οπαδοί της Λίβερπουλ καταδικάστηκαν από δικαστήριο των Βρυξελλών για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Τους επιβλήθηκε φυλάκιση τριών ετών, εκ των οποίων τα μισά με αναστολή. Στον γενικό γραμματέα της βελγικής ομοσπονδίας Αλμπερ Ρούζενς και σε δύο αστυνομικούς επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή για αμέλεια, ενώ απαλλάχθηκε των κατηγοριών ο πρόεδρος της UEFA Ζακ Ζορζ.