Η αρχή της ανθρωπότητας θεωρείται ότι έχει το «σπίτι» της στην Ανατολική Αφρική εκεί όπου εντοπίστηκαν τα παλαιότερα ως σήμερα απολιθώματα του Homo sapiens. Σύμφωνα λοιπόν με την ιστορία της… προϊστορίας μας, περί τα 300 χιλιάδες χρόνια πριν μια ομάδα πρωτόγονων ανθρώπων υπέστη μια σειρά γενετικών αλλά και πολιτισμικών αλλαγών που την οδήγησε σε ένα μοναδικό εξελικτικό μονοπάτι στο τέρμα του οποίου υπάρχει ο κάθε σύγχρονος άνθρωπος που βλέπουμε γύρω μας (και βέβαια και εμείς οι ίδιοι). Υπάρχουν και άλλα σημεία της Αφρικής που διεκδικούν τον τίτλο του «λίκνου της ανθρωπότητας», ωστόσο τώρα ομάδα εξεχόντων επιστημόνων αναφέρει ότι τελικώς κανένα μέρος δεν μπορεί να είναι το μοναδικό που θα λάβει έναν τέτοιον τίτλο επειδή απλώς δεν υπάρχει μόνο ένα «λίκνο του ανθρώπινου είδους».

Από την απομόνωση στην… επαφή

Η διεθνής ομάδα αναφέρει μετά από ενδελεχή ανάλυση απολιθωμάτων, αρχαιολογικών αλλά και γενετικών στοιχείων ότι τα διακριτά εκείνα χαρακτηριστικά που μας έκαναν ανθρώπους εμφανίστηκαν σε διαφορετικούς πληθυσμούς σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Μόνο μετά από δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια διασταύρωσης και πολιτισμικής ανταλλαγής μεταξύ αυτών των ημι-απομονωμένων ομάδων, εμφανίστηκε τελικώς ο σύγχρονος άνθρωπος.

Όπως ανέφερε η δρ Ελέανορ Σέρι, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που ηγήθηκε της διεθνούς ερευνητικής ομάδας η δημοσίευση της οποίας εμφανίστηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Trends in Ecology and Evolution» « η θεωρία περί μοναδικής καταγωγής κάποιου μοναδικού πληθυσμού έχει ‘κολλήσει’ στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων, ωστόσο πρόκειται για μια θεωρία πολύ απλουστευτική».

Σύμφωνα με την επιστήμονα, μια πιο διευρυμένη θεώρηση σχετικά με εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων σε ολόκληρη την Αφρική μπορεί να «γεφυρώσει» και όλες τις διαφορετικές απόψεις και ερμηνείες σχετικά με το σημείο από το οποίο ξεκίνησε η ανθρωπότητα: απολιθώματα των (υποτιθέμενα) πρώτων Homo sapiens έχουν εντοπιστεί τόσο στη Νότια Αφρική (Florisbad) όσο και στην Αιθιοπία (Omo Kibish) αλλά και το Μαρόκο (Jebel Irhoud).

«Patchwork» εμφάνισης ανθρώπινων χαρακτηριστικών

Η νέα ανάλυση δείχνει ότι τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανθρώπου – σφαιρικό κρανίο, πηγούνι, μικρό πρόσωπο και πιο λεπτά φρύδια – πρωτοεμφανίστηκαν σε διαφορετικά μέρη σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι αυτό συνέβαινε επειδή ένας και μόνο μεγάλος πληθυσμός «περιδιάβαινε» την αφρικανική ήπειρο μαζικά. Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν στην τελευταία δημοσίευση ότι αυτό το «patchwork» εμφάνισης ανθρώπινων χαρακτηριστικών μπορεί να εξηγηθεί από την ύπαρξη περισσότερων πληθυσμών οι οποίοι περιοδικά χωρίζονταν μεταξύ τους από… ποτάμια, ερήμους, δάση και βουνά προτού ξαναέλθουν σε επαφή ελέω… αλλαγών του κλίματος. «Αυτά τα εμπόδια οδηγούσαν σε μετανάστευση και σε ευκαιρία για επαφή ομάδες οι οποίες ήταν απομονωμένες. Αργότερα οι αλλαγές και πάλι στο κλίμα πιθανώς οδηγούσαν ομάδες που είχαν αναμειχθεί για κάποιο διάστημα να χωριστούν ξανά» κατέληξε η δρ Σέρι.

Θεοδώρα Τσώλη