*Του Εμμανουήλ Συμβουλάκη, Διευθυντή Β΄ Γαστρεντερολογικού Τμήματος Ερρίκος Ντυνάν Hospital Cente

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου (ΚΠΕ) είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στο κόσμο. Το 2002 οι νέες περιπτώσεις παγκοσμίως ανήλθαν σε 1.000.000 περίπου και οι θάνατοι που αποδόθηκαν σ’ αυτήν την αιτία σε 529.000, με αναλογία ανδρών/γυναικών 1,2/1.

Ο ΚΠΕ είναι ιδανική περίπτωση νόσου για την εφαρμογή προγραμμάτων πρώιμης διάγνωσης (screening), δεδομένου ότι ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία εξέλιξης που διαρκεί 7-12 χρόνια και οδηγεί σε μετάπτωση του φυσιολογικού επιθηλίου σε αδένωμα και καρκίνωμα (από καλοήθη πολύποδα σε καρκίνο). Παρέμβαση στο στάδιο πριν την εξαλλαγή και αφαίρεση του πολύποδα σε προκαρκινικό στάδιο οδηγεί σε πραγματική πρόληψη της νόσου.

Μέθοδοι πρώιμης διάγνωσης

Υπάρχουν πολλαπλές διαθέσιμες επιλογές για την πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου συμπεριλαμβανομένων της μικροσκοπικής εξέτασης της αιμοσφαιρίνης των κοπράνων, της ορθοσιγμοειδοσκόπησης, του βαριούχου υποκλυσμού και της κολονοσκόπησης.

Η κολονοσκόπηση είναι ικανή να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου με τον εντοπισμό των αδενωματώδων πολυπόδων και την πολυπεκτομή. Eπιτρέπει την εξέταση ολόκληρου του αυλού του παχέος εντέρου με αποτέλεσμα τόσο απώτερες βλάβες όσο και εγγύτερες να είναι δυνατόν να ανακαλυφθούν. Έχει την μεγαλύτερη ευαισθησία από όλες τις μεθόδους στην ανίχνευση του καρκίνου.

Πώς μπορεί να αυξηθεί η χρησιμοποίηση των μεθόδων ανίχνευσης έτσι ώστε να γίνει ο έλεγχος πιο αποτελεσματικός; Καταρχήν το ευρύ κοινό οφείλει να κατανοήσει την χρησιμότητα και τα οφέλη του ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν δυο φραγμοί στη μη κατανόηση από πλευράς του πληθυσμού της αναγκαιότητας της διενέργειας μεθόδων ανίχνευσης.

Οι περισσότεροι φοβούνται να υποβληθούν σε αυτές τις μεθόδους καθώς έχουν την πεποίθηση ότι είναι επίπονες. Επίσης υποεκτιμούν την αναγκαιότητα διενέργειάς τους χωρίς την ύπαρξη ανάλογων συμπτωμάτων. Η κατάλληλη επιμόρφωση απαιτείται για ξεπεραστούν όλες αυτές οι αντιλήψεις.

Συστάσεις προληπτικού ελέγχου

Η Αμερικάνικη Εταιρία Γαστρεντερολογίας προτείνει σε άτομα συνήθους κινδύνου την έναρξη του ελέγχου στην ηλικία των 50 ετών με τη διενέργεια κολονοσκόπησης κάθε 10 χρόνια. Σε ασθενείς με θετικό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου η πρώτη κολονοσκόπηση θα πρέπει να πραγματοποιείται στην ηλικία των 40 ετών ή 10 έτη νωρίτερα από το έτος διάγνωσης της νόσου του πιο νέου από πλευράς ηλικίας συγγενή.

Στο μέλλον, η εικονική κολονοσκόπηση, η κολονοσκόπηση με μικροσκοπική κάψουλα, η μεγεθυντική χρωμοενδοσκόπηση, η εξέταση του DNA μέσω των κοπράνων είναι νέες υποσχόμενες μέθοδοι ανίχνευσης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτές οι μέθοδοι δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί επαρκώς έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν εξετάσεις ρουτίνας.