Στερεός, μαύρου χρώματος, με μικρή ανακλαστική ικανότητα είναι ο κομήτης Churyomov-Gerasimenko, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες της διαστημικής αποστολής της Rosetta.

Τα πρώτα αποτελέσματα των μετρήσεων στην επιφάνεια του κομήτη ανακοίνωσε από τη Θεσσαλονίκη ο επικεφαλής επιστήμων του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Ερευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο και εκ των συντελεστών της ιστορικής αποστολής του σκάφους Rosetta, Θανάσης Οικονόμου.

Ο Θαν. Οικονόμου απάντησε σε ερωτήσεις και στη συνέχεια έδωσε διάλεξη στους φοιτητές του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.Με την ομιλία του καθήλωσε το ακροατήριό του στην κατάμεστη αίθουσα, αλλά δεν απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις των φοιτητών.

Κι αυτό γιατί η διαδικασία του διαλόγου με ερωτήσεις από τους ακροατές προς τον διακεκριμένο επιστήμονα διεκόπη από κραυγές και συνθήματα κατά του πρύτανη του ΑΠΘ, Περικλή Μήτκα.«Ενάντια σε κράτος και τους καθηγητές οργάνωση και αγώνες σε όλες τις σχολές» φώναξε η γαλαρία με τη διαδικασία του διαλόγου σε πλήρη εξέλιξη.

Παρά την προσπάθεια των διοργανωτών να επικρατήσει ηρεμία, τα συνθήματα συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς απάντηση οι ερωτήσεις των περισσότερων φοιτητών.

Πάρα πολλοί ευχαρίστησαν με χειραψία τον Θαν. Οικονόμου, ενώ μία φοιτήτρια του είπε: «Δεν είμαστε εμείς αυτοί. Δεν είναι αυτοί το πανεπιστήμιο».

Τουλάχιστον ο βραβευμένος διεθνώς έλληνας επιστήμονας για τη συμβολή του στη μελέτη του Ηλιακού Συστήματος και τη συμμετοχή του σε διαστημικές αποστολές πρόλαβε να ολοκληρώσει τη διάλεξή του.

Στη συνέχεια προανήγγειλε πολύ σημαντικές διαπιστώσεις σχετικά με τους κομήτες, όταν ολοκληρωθεί η συλλογή και η ανάλυση των μετρήσεων της διαστημικής αποστολής Ροζέτα.

«Οι κομήτες αποτελούνται από πρωτογενή ύλη, την ύλη που δημιουργήθηκε το ηλιακό σύστημά μας εδώ και 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Πιστεύουμε ότι αποτελούνται από πρωτογενή ύλη κι από τη στιγμή που έχουμε τη δυνατότητα να τους μελετήσουμε, μπορούμε να συμπεράνουμε πώς ήταν τότε η ύλη, πώς εξελίχθηκε και πώς έγιναν οι πλανήτες» τόνισε.Και πρόσθεσε: «Είμαι βέβαιος ότι θα λάβουμε απαντήσεις σε πάρα πολλά ερωτήματα, αλλά πάντως όχι σε όλα.Θα είναι ιστορική στιγμή η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Ροζέτα».

Η καινοτομία του προγράμματος αφορά στη στενή επαφή των οργάνων μέτρησης με τον κομήτη.Στον κομήτη Churyomov-Gerasimenko προσεδαφίστηκε με σημαντικές δυσκολίες η εξοπλισμένη με εννέα όργανα συσκευή Philae. Εχει μέγεθος ενός πλυντηρίου και προσεδαφίστηκε σε χαράδρα του κομήτη. Αλλα 15 όργανα φέρει το διαστημικό σκάφος Rosetta, που διαγράφει τροχιά γύρω από τον κομήτη.

«Τώρα “καθόμαστε” πάνω στον κομήτη και τον αναλύουμε με όργανα που έχουν τη δυνατότητα να μας δώσουν ακριβείς πληροφορίες. Στις άλλες αποστολές τα όργανα παρατηρούσαν από απόσταση 10.000 χιλιομέτρων», εξήγησε ο Θαν. Οικονόμου, ο οποίος συνέδραμε στην αποστολή του Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) με όργανο μεγάλης ικανότητας ανάλυσης της χημικής σύστασης τους εδάφους, εκτός του στοιχείου του υδρογόνου.

Καταλήγοντας είπε: «Ο κομήτης είναι κατάμαυρος σαν πίσσα και η ανακλαστική ικανότητα είναι της τάξης του 5%.Βάσει των όσων γνωρίζουμε, οι κομήτες είναι μείγμα από πάγο και σκόνη. Ομως, από ό,τι φαίνεται, ο κομήτης Churyomov-Gerasimenko είναι περισσότερο στερεός, αντί να αποτελείται από μείγμα πάγου και σκόνης. Οταν έρχεται κοντά στον ήλιο και ζεσταίνεται, αποκολλώνται κομμάτια από την επιφάνειά του στην ατμόσφαιρα και διαλύονται στο κενό σε μικροσκοπικά σωματίδια,τα οποία αντανακλούν το φως.Έτσι έχουμε τη δυνατότητα να δούμε την ουρά του κομήτη.Ακόμη διαπίστωσα ύπαρξη νερού και άλλες οργανικές χημικές ουσίες» σημείωσε ο κ. Οικονόμου.

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 15 χώρες. Η Ροζέτα εκτοξεύθηκε πριν από περίπου ένδεκα χρόνια και ταξίδεψε ένα δις χιλιόμετρα εντός του Ηλιακού Συστήματος.

Ο Θανάσης Οικονόμου γεννήθηκε στο χωριό Ζιάκα του νομού Γρεβενών, σπούδασε Φυσική στη Τσεχία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και εργάζεται από το 1981 στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Εχει διεξάγει βασική έρευνα στην Πυρηνική Φυσική, ειδικά σε φασματόμετρα σωματιδίων άλφα και ακτίνων-Χ.Πειραματικές συσκευές του λειτουργούν επί τόπου ή έχουν κάνει μετρήσεις σε διάφορα σώματα του Ηλιακού Συστήματος σε ρωσικές, αμερικανικές, ευρωπαϊκές και ιαπωνικές διαστημικές αποστολές, όπως Surveyor, Apollo, Viking στη Σελήνη, Pathfinder, Spirit και Opportunity στον Άρη, Cassini/Huygens στον Κρόνο και Stardust και Rosetta σε κομήτες.