Τι είναι καλύτερο από το να κατεβάζεις μια ταινία στην ταμπλέτα σου σε τέσσερις ώρες; Μα, φυσικά, να την κατεβάζεις μέσα σε ένα λεπτό.

Και τι είναι πιο καλό από το να ακούς το αγαπημένο σου τραγούδι στο κινητό μέσα σε 10 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που το επέλεξες; Ασφαλώς, να το κάνεις σε… 0,01 δευτερόλεπτο.

Η επανάσταση του Ιντερνετ εξελίσσεται διαρκώς: κάποτε το… καβουρδιστήρι των συνδέσεων PSTN μας έσπαγε τα νεύρα μέχρι να μας επιτρέψει να κατεβάσουμε ένα μόνο τραγούδι (συχνά ύστερα από αρκετές ώρες και πολλές διακοπές στη σύνδεση).

Σήμερα η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Ταυτόχρονα, οι δυνατότητές μας έχουν πολλαπλασιαστεί από τότε που βγάλαμε το Διαδίκτυο από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού μας και το πήραμε παντού μαζί μας, στα κινητά και τα τάμπλετ μας.

Τι μας επιφυλάσσει άραγε το χάι-τεκ μέλλον; Με… θρησκευτικούς όρους, η απάντηση είναι θαύματα που δεν έχουμε φανταστεί ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα: οι πόλεις θα γίνουν έξυπνες και το Ιντερνετ θα συνδέει τα πάντα και τους πάντες σε κάθε τόπο και ανά πάσα στιγμή.

Η ποιότητα των συνδέσεων θα είναι εγγυημένη και η ταχύτητά τους τόσο μεγάλη ώστε θα αρχίσουμε να εμπιστευόμαστε στο Διαδίκτυο ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας, ακόμη και σε τομείς που μέχρι τώρα ελέγχονται αποκλειστικά από τον άνθρωπο: από την οδήγηση μέχρι την εκπαίδευση και από την ιατρική μέχρι την άμυνα.

Αυτή είναι η νέα εποχή που ευαγγελίζεται το 5G, η πέμπτη γενιά δικτύων κινητής τηλεφωνίας που αναμένεται να γίνει διαθέσιμη μετά το 2020. Οι πιο προνοητικές χώρες έχουν ήδη αρχίσει να εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Επί του παρόντος, η Ελλάδα δεν είναι ανάμεσά τους.

Για την ώρα, η χώρα μας επενδύει στην επέκταση του κινητού ευρυζωνικού δικτύου τέταρτης γενιάς (4G), το οποίο λανσαρίστηκε πριν από δύο χρόνια. Οι πρώτες χώρες που το υιοθέτησαν, το 2009, ήταν η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Στην Ελλάδα η εμπορική διάθεση υπηρεσιών 4G άρχισε στα τέλη του 2012 καλύπτοντας αρχικά την Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Σήμερα υπάρχει κάλυψη στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Το μέλλον του 5G, όμως, υπόσχεται να μετατρέψει το κινητό μας (αλλά και το σπίτι και το αυτοκίνητο) σε πανίσχυρο πληροφοριακό εργαλείο.

Το εγχείρημα

Τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα πέμπτης γενιάς, με ταχύτητες έως και 1.000 φορές γρηγορότερες από τα σημερινά δίκτυα, υπόσχονται να φέρουν πραγματική επανάσταση στη ζωή μας.

Πρωτοπόρος στην ανάπτυξη του 5G είναι η Νότια Κορέα (έδρα της Samsung, του μεγαλύτερου κατασκευαστή κινητών τηλεφώνων στον κόσμο). Η κυβέρνηση της Σεούλ έχει ανακοινώσει ένα πρόγραμμα εγκατάστασης δικτύων 5G με προϋπολογισμό 1,1 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια. Οι δοκιμές θα αρχίσουν το 2017, αλλά το πρώτο πραγματικό τεστ θα γίνει στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Κορέας το 2018.

Ακολουθεί η Κίνα, η οποία φιλοδοξεί να αναπτύξει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα 5G χάρη στην εταιρεία Huawei που ανακοίνωσε πρόσφατα επενδύσεις 600 εκατ. δολαρίων.

Δεν είναι μόνο η σαφώς υψηλότερη ταχύτητα που κάνει τα νέα δίκτυα ξεχωριστά. Το 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή στις επικοινωνίες, διότι πρώτη φορά θα καταστήσει τις συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας πραγματικά αξιόπιστες.

Σήμερα, η ποιότητα των υπηρεσιών δεν είναι πάντα καλή, με αποτέλεσμα να αποκλείονται πολλές από τις λειτουργίες που στο μέλλον θα μπορούμε να επιτελούμε μέσω των κινητών τηλεφώνων.

Με το 5G η έλλειψη καλού σήματος σε ορισμένες περιοχές (ως επί το πλείστον σε κλειστούς χώρους) και οι χαμηλές ταχύτητες θα αποτελούν παρελθόν.

Αξιόπιστα δίκτυα με εγγυημένη ποιότητα σημαίνει ότι θα μπορούμε να κάνουμε χρήση πραγματικά σημαντικών υπηρεσιών: οι γιατροί θα είναι σε θέση να κάνουν διάγνωση εξ αποστάσεως, ενώ ειδικοί αισθητήρες θα επιτρέπουν στους οικείους ενός ασθενούς ή ηλικιωμένου να τον προσέχουν μέσω κινητού τηλεφώνου.

Επιπλέον, τα νέα δίκτυα θα μας δίνουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε την παροχή ηλεκτρισμού σε ένα κτίριο ή σε ολόκληρες γειτονιές και να χειριζόμαστε εξ αποστάσεως τις οικιακές συσκευές (καλοριφέρ, ηλεκτρική κουζίνα, ψυγείο κ.λπ.).

Οσο για το… δεύτερο σπίτι μας, το αυτοκίνητο, τα δίκτυα 4G χρησιμοποιούνται ήδη στις ΗΠΑ για την επικαιροποίηση των δεδομένων των ψηφιακών χαρτών και την αποστολή προειδοποιήσεων στους οδηγούς.

Οι υπηρεσίες αυτές θα γίνουν ακόμη πιο επαναστατικές με τη διάδοση του 5G: το αυτοκίνητο θα αντλεί πληροφορίες από το Διαδίκτυο και θα αντιδρά αυτόματα σε έκτακτες συνθήκες, όπως σε περίπτωση ατυχήματος, χάρη σε αισθητήρες που θα βρίσκονται τοποθετημένοι στους δρόμους και στα άλλα αυτοκίνητα, κάτι που ήδη δοκιμάστηκε πιλοτικά στο Αϊντχόφεν της Ολλανδίας.

Μοιάζει με επιστημονική φαντασία, αλλά δεν είναι. Η αξιοπιστία των νέων δικτύων οφείλεται στην τεχνολογία των μικροκυψελών (microcells). Τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας χωρίζονται σε γεωγραφικές περιοχές που ονομάζονται κυψέλες, καθεμιά από τις οποίες εξυπηρετείται από ένα σταθμό βάσης.

Σήμερα τα κινητά τηλέφωνα συνδέονται μέσω σταθμών βάσεων μακροκυψελών (macrocells), οι οποίοι καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις, αλλά συχνά προκαλούν τρύπες στην κάλυψη με αποτέλεσμα να χάνεται το σήμα. Με τις μικροκυψέλες (μικρότερες κεραίες), οι πάροχοι θα κλείνουν τις τρύπες στο σήμα παρέχοντας αξιόπιστη κάλυψη.

Μεταξύ των άλλων, τα δίκτυα 5G θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αυξημένων αναγκών επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια αθλητικών γεγονότων. Φανταστείτε ότι παρακολουθείτε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα σε ένα γήπεδο με άλλους 50.000 ανθρώπους. Χάρη στο 5G, θα μπορείτε να δείτε ξανά και ξανά τις φάσεις του παιχνιδιού από διαφορετικές γωνίες θέασης και σε υψηλή ευκρίνεια μέσα από το κινητό ή την ταμπλέτα σας.

Παράλληλα, οι υψηλές ταχύτητες του 5G θα φέρουν επανάσταση στην ψυχαγωγία: οι κινηματογραφικές ταινίες θα κατεβαίνουν μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα και τα τραγούδια μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου.

Επίσης, αναμένεται να μπουν στη ζωή μας οι εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας. Ο ιδρυτής του facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ έχει δηλώσει ότι η εταιρεία του αναπτύσσει νέες μορφές επικοινωνίας εξ αποστάσεως που θα βασίζονται στην εικονική πραγματικότητα. Πρόσφατα το facebook εξαγόρασε, έναντι δύο δισ. δολαρίων, την εταιρεία Oculus που ειδικεύεται σε αυτές τις εφαρμογές.

Η πρόκληση για την Ελλάδα.

Αντιλαμβανόμενη τις προκλήσεις της νέας τεχνολογικής εποχής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει σταυροφορία για την ανάπτυξη δικτύων 5G στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν Νέλι Κρους προειδοποίησε πρόσφατα ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να μείνει πίσω για άλλη μια φορά αν δεν επενδύσει εγκαίρως σε νέες τηλεπικοινωνιακές υποδομές. Προς την κατεύθυνση αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα ανάπτυξης του 5G που αποτελεί σύμπραξη της ΕΕ και του ιδιωτικού τομέα και προβλέπει αρχικά επενδύσεις ύψους 4,2 δισ. ευρώ. Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι να διαθέσει περισσότερες συχνότητες για mobile Internet, αποστολή στην οποία είμαστε ήδη πίσω σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.