Πλάτες στην Αγκυρα φαίνεται ότι βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση, αφού παραδέχεται ότι χρηματοδότησε την Τουρκία με 83 εκατομμύρια ευρώ (πρόκειται για κονδύλια από τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας) για την αγορά τεθωρακισμένων οχημάτων. Σε ρόλο αρνητικού πρωταγωνιστή και πάλι, μετά τις δηλώσεις του περί «αναδιάρθρωσης» των συνόρων Ελλάδας – Αλβανίας, ο αρμόδιος επίτροπος Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν όχι μόνο απάντησε με καθυστέρηση τριών μηνών στον ευρωβουλευτή Νίκο Ανδρουλάκη –που είχε υποβάλει γραπτή ερώτηση για τη χρηματοδότηση στην Τουρκία -, αλλά επιχείρησε να υποβαθμίσει το ζήτημα. Υποστήριξε ότι «η θωράκιση ενός οχήματος δεν το καθιστά όχημα στρατιωτικής χρήσης», ενώ δεσμεύτηκε ότι «τα οχήματα προορίζονται για μη στρατιωτικούς σκοπούς, δηλαδή για περιπολίες στα σύνορα, για τον εντοπισμό και την πρόληψη παραβιάσεων των συνόρων».

Παρ’ όλα αυτά, το «τοπίο» γύρω από τη χρήση των συγκεκριμένων οχημάτων από την Τουρκία (Cobra ΙΙ) εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά θολό και παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα μετά την απάντηση του επιτρόπου Χαν, επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο Νίκος Ανδρουλάκης, «καθώς υπάρχουν καταγγελίες ότι παρόμοιου τύπου οχήματα φαίνεται να έχουν χρησιμοποιηθεί σε επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στη Συρία». Επιπλέον τονίζει πως ο Γιοχάνες Χαν κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια αδυνατούσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο τα οχήματα να είναι αυτά που αγοράστηκαν με ευρωπαϊκά κονδύλια.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τουρκία είναι συμπαραγωγός των συγκεκριμένων οχημάτων και, επί της ουσίας, τα κοινοτικά ταμεία στηρίζουν τη στρατιωτική βιομηχανία του Ερντογάν. Σε κάθε περίπτωση, ο ευρωβουλευτής της Ελιάς στηλιτεύει τη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη χρηματοδότηση της αγοράς τεθωρακισμένων οχημάτων. «Η Τουρκία είναι μια χώρα όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται συνεχώς. Τέτοια οχήματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις εσωτερικής ασφάλειας κατά των πολιτών της. Επιπρόσθετα, εξυπηρετούν ανάγκες αναγνώρισης σχηματισμών ελιγμού σε πολεμικές επιχειρήσεις όπως αυτές που διεξάγει αυτή τη στιγμή στη Συρία» σημειώνει. Και χαρακτηρίζει ακατανόητο, «τη στιγμή που η Τουρκία συνεχίζει να κρατάει φυλακισμένους παράνομα δύο έλληνες στρατιώτες, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και έχει εισβάλει παράνομα στη Συρία», η Ευρωπαϊκή Ενωση να χρηματοδοτεί την αγορά τέτοιων οχημάτων.

Πενήντα από τα οχήματα αυτά, μάλιστα, φέρεται να έχουν τοποθετηθεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ο Χαν απάντησε στην ερώτηση που είχε υποβάλει στα τέλη Μαρτίου ο Ανδρουλάκης επισημαίνοντας πως τα επιλεγέντα οχήματα είναι ξεκάθαρα στρατιωτικού τύπου και, κατά τον χρόνο της παραγγελίας τους δεν ήταν ήδη διαθέσιμα στην αγορά, γεγονός «που ενδέχεται να συνιστά παραβίαση των σχετικών ευρωπαϊκών κανόνων για την προμήθειά τους». Γι’ αυτό ζητούσε διερεύνηση της υπόθεσης προκειμένου να διαπιστωθεί αν η προμήθεια οχημάτων στρατιωτικού τύπου με χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας συνιστούσε παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ρωτούσε ακόμη αν τηρήθηκε ο όρος της χρηματοδότησης που έλεγε ότι το μοντέλο οχήματος θα έπρεπε να κυκλοφορεί στην αγορά για τουλάχιστον έναν χρόνο, καθώς και γιατί απαιτήθηκε να διαθέτει ενισχυμένη θωράκιση. Επίσης, καλούσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαντήσει πώς σκόπευε να διασφαλίσει ότι η χρήση των τεθωρακισμένων οχημάτων θα είναι αποκλειστικά για την επιτήρηση συνόρων.

Σημειώνεται ότι προφορική ερώτηση για το ίδιο θέμα είχε υποβάλει η Σοσιαλιστική Ομάδα, η Ομάδα των Πρασίνων και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στις 17 Μαΐου 2018. Τότε οι ευρωβουλευτές ανέφεραν πως σύμφωνα με πρόσφατες αποκαλύψεις της οργάνωσης Human Rights Watch και του περιοδικού «Der Spiegel», οχήματα Cobra II έχουν χρησιμοποιηθεί για τη βίαιη επαναπροώθηση προσφύγων στο έδαφος της Συρίας. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από τον περασμένο Σεπτέμβριο τουλάχιστον 42 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τα συροτουρκικά σύνορα. Και ρωτούσαν μεταξύ άλλων αν η Επιτροπή έχει επίγνωση του γεγονότος ότι «θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι έχει παράσχει βοήθεια στην Τουρκία κατά τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».