Εικόνες που μαρτυρούσαν την έντονη συναισθηματική φόρτιση αλλά και την οργή των πολιτών σχηματίστηκαν χθες στα χωριά του Νομού Φλώρινας, και συγκεκριμένα στους Ψαράδες, όπου κλείδωσε επισήμως η συμφωνία για το Ονοματολογικό της ΠΓΔΜ, αλλά και στο Πισοδέρι ή στον Λαιμό, που είναι η έδρα του Δήμου Πρεσπών. Οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα, αρκετοί κάτοικοι κρέμασαν μαύρες σημαίες στα μπαλκόνια των σπιτιών τους και πλήθος άλλων βγήκαν στους δρόμους κρατώντας τη γαλανόλευκη. Και ενώ στην εξέδρα που στήθηκε στο λιμάνι των Ψαράδων το χειροκρότημα διαδεχόταν το ένα το άλλο, στο Πισοδέρι όπου συγκεντρώθηκαν χιλιάδες πολίτες εκτυλίσσονταν για ώρες μάχες σώμα με σώμα μεταξύ διαδηλωτών και ΜΑΤ, τα οποία έκαναν εκτεταμένη χρήση χημικών.

«Ακούτε τον ήχο της καμπάνας αυτή τη στιγμή; Είναι πένθιμος. Ο κόσμος βγήκε έξω για να διαμαρτυρηθεί, δεν πήγε στην εξέδρα να χειροκροτήσει. Με αυτά που σας λέω, καταλαβαίνετε πώς νιώθουμε σήμερα. Δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι…» σχολίασε στα «ΝΕΑ» η ιδιοκτήτρια ταβέρνας στους Ψαράδες, η οποία δεν θέλησε να αναφερθεί περαιτέρω στο κλίμα που επικρατεί τα τελευταία 24ωρα στην ευρύτερη περιοχή.

Πιο ψύχραιμος, ο επαγγελματίας στον χώρο της εστίασης στην ίδια κοινότητα Δημήτρης Τουτουντζής επισήμανε: «Οι φασαρίες και οι συγκρούσεις δεν οδηγούν πουθενά. Η αλήθεια όμως είναι ότι υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για το «Βόρεια Μακεδονία» και παράλληλα προβληματισμός για την επόμενη μέρα αυτής της συμφωνίας. Τι θα αλλάξει στην καθημερινότητά μας; Ο τόπος μας θα βγει κερδισμένος; Αυτές οι σκέψεις υπάρχουν πια στο μυαλό μας. Ολα έγιναν πολύ γρήγορα. Οι περισσότεροι πάντως προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα δεδομένα χωρίς εντάσεις». Σύμφωνα με τον ίδιο, άλλωστε, «το κυρίαρχο θέμα συζήτησης στα καφενεία της περιοχής μας αναμένεται να παραμείνει το Μακεδονικό».

Το δικό του μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση έστειλε μέσω των «ΝΕΩΝ» ο πρόεδρος της κοινότητας Ψαράδες και του Συνεταιρισμού Αλιέων Νίκος Τραϊανόπουλος: «Ο τόπος μας θέλει επιτέλους στήριξη για να αναπτυχθεί. Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει η συμφωνία, αλλά το ζητούμενο είναι να μην ξεχαστούμε εμείς οι ακρίτες. Οσο για το αν η συμφωνία μπορεί να λειτουργήσει θετικά για μας, θα το δείξει ο χρόνος». Οπως τόνισε ο ίδιος, «οι Ψαράδες συγκεκριμένα είναι ένα χωριό των 65 μόνιμων κατοίκων. Οι περισσότεροι είναι αλιείς αλλά και επαγγελματίες στον τουρισμό. Εχουμε μείνει λοιπόν 65 άτομα, και όποιος επιβιώσει! Την ίδια στιγμή, στη λίμνη Οχρίδα στην Αλβανία έρχεται καθημερινά τσάρτερ από την Ολλανδία με τουρίστες. Εδώ η κατάσταση είναι δύσκολη. Παλεύουν οι επιχειρηματίες –οι πρατηριούχοι, οι εστιάτορες, οι ξενοδόχοι –να κρατήσουν ανοιχτές τις επιχειρήσεις τους».

Βυζαντινά μνημεία. Στους Ψαράδες (με τα σπουδαία βυζαντινά μνημεία και τη σπάνια βιοποικιλότητα) λειτουργούν κυρίως εστιατόρια και καφενεία, ενώ ο γειτονικός Αγιος Γερμανός είναι το χωριό με τα περισσότερα τουριστικά καταλύματα. Οι Ψαράδες σε υψόμετρο 850 (κάποτε ονομαζόταν Νίβιτσι) έχουν αναγνωριστεί ως παραδοσιακός οικισμός, ενώ σημαντικό αξιοθέατο είναι η εκκλησία της Kοίμησης της Θεοτόκου του 19ου αιώνα. Οπως περιγράφει όμως ο πρόεδρος της κοινότητας, ξακουστά είναι τα ασκηταριά, λαξευμένα στον βράχο της Μεγάλης Πρέσπας –την οποία μοιράζονται Ελλάδα, Αλβανία και ΠΓΔΜ.

Περισσότερο γνωστό είναι το ασκηταριό της Παναγιάς της Ελεούσας, λίγο πριν από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, που χτίστηκε και τοιχογραφήθηκε το 1409-10. Στα ανοιχτά της λίμνης βρίσκονται τα ασκηταριά της Μεταμορφώσεως και της Μικρής Ανάληψης, ενώ υπάρχουν επίσης κατάλοιπα ασκηταριών, όπως μαρτυρούν οι τοιχογραφίες σε βράχους στην έξοδο από τον κόλπο των Ψαράδων. Επιπλέον στις Πρέσπες υπάρχουν συνολικά 26 βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και ναοί που χρονολογούνται από τον 10ο έως τον 19ο αιώνα.